Gözde Süreç SARI

Başbakan Yardımcılığı ve Maliye Bakanlığı Müsteşarı ve Avrupa Birliği Koordinasyon Merkezi Başkanı, Kudret Akay, Maronitler’in geri dönüşü için kurulan komitelerde, ilgili tüm devlet kurumlarının uyum ve işbirliği içinde çalışmalar yaptığını ve son aşamaya gelindiğini açıkladı. 

Maronitlerle ilgili 25 Ekim’de Avrupa Parlamentosu’nda (AP) alınan kararı da değerlendiren Akay, “karar kabul edebileceğimiz referanslar içermiyor” dedi. 

Maronitlere yönelik mali desteğin, Avrupa Birliği’nin (AB) Kıbrıslı Türklere yönelik “2017 Mali Yardım Programı”na ek bütçe şeklinde verilmesinden yana olduklarını söyleyen Akay, Rumlar üzerinden yardım yapılmasını uygun görmediklerini kaydetti. 

Akay, “2017 AB Mali Yardım Programı” kapsamında Kıbrıslı Türklere 34 milyon 836 bin 240 Euro’luk bir finansman ayrıldığını, bu paranın kullanılması adına yapması gerekenleri yaparak, paranın kaybedilmesini önlemesi gerektiğini belirtti.

Avrupa Birliği Koordinasyon Merkezi olarak Avrupa Birliği ile zaman zaman ortaya çıkan farklılıklara rağmen uyum içinde çalıştıklarını söyleyen Akay, “AB burs programı örneğin en popüler ve başarılı görülen program. Ancak sonuçlara yakından baktığımız zaman bu programdan orta eğitim öğrencilerimizin çok küçük bir grubunun yararlandığını, burs programının zaten birçok çarpıklık içeren kendi eğitim sistemimize entegre olarak, var olan fırsat eşitsizliğini bir kez daha üretmektedir. Bunu gündeme getirdiğimiz zaman ise içte karşılaştığımız direncin bir benzeri de AB yetkilileri tarafından sergilenmektedir” şeklinde konuştu.

“AP kararı kabul edebileceğimiz referanslar içermiyor”

Akay, 25 Ekim tarihinde Avrupa Parlamentosu’nda (AP) bir milletvekilinin değişiklik önerisi ile bir karar alındığını söyleyerek, kararda; “Avrupa Parlamentosu Kıbrıs Türk Toplumu için ayrılan bütçenin, Kıbrıs’taki Kayıp Şahıslar Komitesi çalışmalarının kararlı ve yoğunlaştırılmış bir şekilde devamını sağlamak, yeniden yerleşmek isteyen Maronitlerin ve 3’üncü Viyana Anlaşması’na göre tutsak olan tüm kişilerin refahını sağlamak ve iki toplumlu Kültürel Miras Teknik Komitesinin çalışmalarını desteklemek ve böylece iki toplum arasındaki güven ve uzlaşıyı teşvik etmek amacıyla artırılmasını  gerekli görmektedir” denildiğindi belirtti.

“AB ile ilişkiler”

Avrupa Birliği Koordinasyon Merkezi olarak Avrupa Birliği ile zaman zaman ortaya çıkan farklılıklara rağmen uyum içinde çalıştıklarını söyleyen Akay, “AB burs programı örneğin en popüler ve başarılı görülen program. Ancak sonuçlara yakından baktığımız zaman bu programdan orta eğitim öğrencilerimizin çok küçük bir grubunun yararlandığını, burs programının zaten birçok çarpıklık içeren kendi eğitim sistemimize entegre olarak, var olan fırsat eşitsizliğini bir kez daha üretmektedir. Bunu gündeme getirdiğimiz zaman ise içte karşılaştığımız direncin bir benzeri de AB yetkilileri tarafından sergilenmektedir” şeklinde konuştu.

Akay, AB Yardım Programı’yla ilgili olarak Maronitler konusunda da pozisyonlarının net olduğunu belirtti. Maronitler için kullanılacak paranın, Kıbrıs Türk toplumuna yönelik AB Mali Yardım Programı içinde olması gerektiğini belirten Akay, ancak bunun için ek bütçeye ihtiyaç olduğunu ifade etti.

Akay, Maronitlere yardımın Rumlar üzerinden gelmesine de karşı olduklarını dile getirdi. 

Avrupa Parlamentosu’nda çıkan kararın, Kıbrıslı Türklerle AB arasındaki ilişkilerde “siyasal bir kopukluk” olduğunu gösterdiğini belirten Akay, ilişkileri geliştirmek gerektiğine işaret etti. 

“Kıbrıslı Türklere 34 Milyon 836 Bin Euro”

“2017 AB Mali Yardım Programı” kapsamında Kıbrıslı Türklere 34 milyon 836 bin 240 Euro’luk bir finansman ayrıldığını söyleyen Akay, bu miktarın Kıbrıs Türk makamları ile yakın istişareler neticesinde belirlenen projelerde kullanılmasının öngörüldüğünü ifade etti. 

Akay, “2017 Mali Yardım Programı için ayrılan toplam bütçenin; 8 milyon Euro’luk kısmı hibe programları için doğrudan yönetimle, 18 milyon 836 bin 240 Euro’luk kısmı ihaleye çıkılmak suretiyle yine doğrudan yönetimle, 8 milyon Euro’luk geriye kalan kısmı ise dolaylı olarak başka kurumlar aracılığıyla kullandırılacak” dedi. 

“Yerel yönetimlere destek ”

Altyapının geliştirilmesi ve yeniden yapılandırılması başlığı altında, yerel yönetimlere yönelik öngörülen bireysel projelerin tek elden belirlenmesini, gözden geçirilmesini, ihale süreçlerinin hazırlanmasını ve projelerin uygulanmasını sağlayacak olan Yerel Altyapı Destek Ofisi (Local Infrastructure Facility) için 10 milyon 536 bin 240 Euro’luk bir finansman ayrıldığını kaydeden Akay, bu finansmanla, yerel yönetimlere yönelik öngörülen projelerin uygulanması ve teknik yardım sağlanmasının amaçlandığını kaydetti. 

Akay, 2017 Programı’nda hava kalitesi ve ağır metallerin zararlı etkilerinin belirlenmesi ve analiz edilmesi için atık su izleme ekipmanları ile atık su arıtma tesislerini izlemek ve denetlemek için 700 bin Euro ayrıldığını ifade etti. 

 “Tarım danışmanlık hizmetlerine 6 milyon Euro”

Tarımsal Danışmanlık Hizmetleri’nin oluşturulması ve bu konudaki kapasitenin geliştirilebilmesinin yanı sıra çiftlik ve işyeri gelişimi ve süt zincirinin güçlendirilmesi amacıyla teknik yardım sunulması ve iki adet hibe programına çıkılmasının öngörüldüğünü anlatan Akay, bu amaçla 6 milyon 200 bin Euro ayrıldığını belirtti. 

“Kıbrıslı Türklerin AB’ye yakınlaştırılması”

Akay, British Council ile birlikte yürütülen Kıbrıslı Türklere Yönelik AB Burs Programı’nın 2019-2020 ve 2020-2021 akademik yıllarını kapsayacak ve 300 kadar öğrenci, mezun ve profesyonellere burs sağlayacak şekilde devam etmesi için 5 milyon Euro ayrıldığını belirtti. 

Akay, bu başlık altında ayrılan ek 5 milyon Euro’luk kaynağın, müzakere sürecinde ortaya çıkabilecek olası ihtiyaçların kısa sürede karşılanabilmesi için öngörüldüğünü söyledi. 

Akay, Mali Yardım Programı ile ilgili sıkıntıların bir kısmının Kıbrıslı Türklerden kaynaklandığını belirterek, “Zamanında yapmamız gerekenleri yapmadık” dedi.