Suna ERDEN
Yüksek enflasyon, işsizlik, gelir kaybı nedeniyle vatandaşların bankalara olan borçları ödeyemediği belirtiliyor. Merkez Bankası verilerine göre bu yılın haziran ayında bankaların tahsili gecikmiş alacakları bir milyar 801 milyon TL iken Eylül ayında bir milyar 911 milyon TL’ye yükseldi. Son bir yılda artışın yüzde 24,17 olduğu belirlendi.
Tahsili gecikmiş alacakların çoğunluğu özel bankalara ait. Yayınlanan rakamlara göre kamu bankalarının tahsili gecikmiş alacakları son bir yılda yüzde 15,34’ten, yüzde 11,91’e geriledi. Buna karşın özel bankaların payı yüzde 68,87’den yüzde 73,46’ya; şube bankalarının payı ise yüzde 15,79’dan 14,62’ye geriledi.
Özel sermayeli bankalarda toplam aktifler 49.877,91 milyon TL, toplam brüt krediler 26.731,71 milyon TL, TGA’lar 1.404,19 milyon TL, özel karşılıklar 666,46 milyon TL düzeyinde. Şube bankalarında toplam aktifler 37.166,71 milyon TL, toplam brüt krediler 13.790,03 milyon TL, TGA’lar 279,49 milyon TL, özel karşılıklar 229,72 milyon TL seviyesinde.
Kredilerin dağılımı
2022 yılı Eylül ayı itibarıyla 36 milyar 259 milyon TL olan işletme kredileri, geçmiş dönemlerde olduğu gibi krediler toplamı içinde birinci sırada yer alıyor. Bunu, 8 milyar 606 milyon TL ile tüketici kredileri izliyor.
Eylül 2021 – Eylül 2022 döneminde işletme kredileri 21 milyar 525 milyon TL’den 36 milyar 259 milyon TL’ye, tüketici kredileri ise 6 milyar 651 milyon TL’den 8 milyar 606 milyon TL’ye yükseldi.
Brüt krediler 2022 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 4,16 artış gösterdi. Brüt kredilerde Eylül 2021- Eylül 2022 döneminde 18 milyar 716 milyon TL artış gerçekleşti.
2022 yılının üçüncü çeyreğinde kredilerin 18 milyar 272 milyon TL’si Türk Lirası cinsinden, 30 milyar 684 milyon TL’si ise yabancı para cinsindendir. Söz konusu dönemde, bir önceki çeyrek döneme göre Türk Lirası cinsinden kredilerde yüzde 6,81, yabancı para cinsinden kredilerde yüzde 2,53 artış gerçekleşti.
Şube bankaları artışta
Brüt kredilerin banka gruplarına göre payları incelendiğinde, 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla kamu eliyle yönetilen bankaların payının yüzde 20,42’den yüzde 20,34’e, özel sermayeli bankaların payının yüzde 53,26’dan yüzde 52,55’e gerilediği; şube bankalarının payının ise yüzde 26,33’ten yüzde 27,11’e yükseldiği görülüyor.
Eylül 2021 - Eylül 2022 döneminde özel sermayeli bankaların payında artış yaşanırken, kamu eliyle yönetilen bankalar ve şube bankalarının payında ise azalış gerçekleşti.
2022 yılı üçüncü çeyreği sonunda 100 bin TL’den büyük kredilerin toplam krediler içindeki payı yüzde 91,13 oldu. Söz konusu dönemde, kredi büyüklüklerinde ikinci sırayı yüzde 3,16’lık payla 51-100 bin TL dilimindeki krediler alıyor.
