ABD Başkanı Donald Trump, Kongrede kabul edilen ve ABD'nin belirli koşullar ve sınırlamalar altında Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) silah ambargosunun kaldırılmasını öngören "tahsisatlar yasa tasarısı"nı onayladı.
Trump, Kongreden geçen, ABD'de "Federal hükümet bütçe yasası" olarak bilinen tahsisatlar yasa tasarısına eklenen "Doğu Akdeniz Güvenlik ve Enerji İşbirliği Yasası"nı imzaladı.
Kongreden dün geçen yasanın ilgili bölümünde, ABD'nin GKRY, Yunanistan ve İsrail ile Doğu Akdeniz'deki iş birliklerine vurgu yapılıyor.
Yasanın "Bulgular" kısmında GKRY, İsrail ve Yunanistan'ın önemine dikkat çekilerek Akdeniz, Ege ve Orta Doğu'da "tek taraflı, uluslararası hukuku ihlal eden ve iyi komşuluk ilişkilerini zedeleyen davranışlara karşı olunduğu" ifade ediliyor.
ABD'nin müttefikleri arasında enerji güvenliğini sağlaması gerektiği kaydedilen yasada, Avrupa'nın Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltacak Güney Hattı ve Adriyatik Boru Hattı'nın inşasının önemine dikkat çekiliyor.
Türkiye'nin adada 40 bin askerinin bulunduğu aktarılan yasada, ABD'nin ambargosundan dolayı GKRY'nin Rusya ve başka ülkelerden silah aldığı ve bunun ABD'nin çıkarlarıyla uyuşmadığı belirtiliyor.
Silah ambargosunun kaldırılması şarta bağlı
Yasanın doğrudan GKRY ile ilgili bölümünde ise ABD'nin 1987'den bu yana bu ülkeye uygulamakta olduğu silah ambargosunun şartlı olarak kaldırılması öngörülüyor.
Bu bölümde satılan silahların son alıcısının GKRY yönetimi olması gerektiğine vurgu yapılırken, GKRY'nin kara para aklamayla mücadeleye devam ettiğinin ve Rus askeri gemilerinin Rum limanlarını kullanmadığının Kongreye tescil edilmesi şartı getiriliyor. Buna göre en az yılda bir kez ABD yönetiminin Kongreye, GKRY'nin bu şartlara uyup uymadığını tespit eden bir rapor sunması gerekiyor.
Yasada ayrıca, bölgede "ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası" (CAATSA) yaptırımları kapsamına girecek adımlardan uzak durulması gerektiği de vurgulanıyor.
Aynı metinde ayrıca İsrail, Yunanistan ve GKRY ile Doğu Akdeniz'deki enerji iş birliğini kolaylaştırmak için ABD-Doğu Akdeniz Enerji Merkezi kurulması öngörülüyor.
Yarım miktarları da açıklandı
Yunanistan'a 3 milyon dolar "dış askeri finansman" desteği talep edilen yasada, "Uluslararası Askeri Eğitim ve Talim Yardımı" başlığı altında Yunanistan'a 2020 yılı için 1,3 milyon, 2021 yılı için 1,5 milyon ve 2022 için 1,8 milyon dolar; GKRY'ye ise 2020'de 200 bin, 2021'de 500 bin ve 2022'de ise 750 bin dolar yardımın aktarılması hedefleniyor.
Buna ilaveten GKRY'nin münhasır ekonomik bölgesine ve Yunanistan'ın hava sahasına ilişkin herhangi bir "müdahalenin" ABD Dışişleri Bakanlığı ve diğer ilgili mekanizmalarca tespit ve rapor edilmesi de yasaya eklenen maddeler arasında yer aldı.
Rumlar, silah almak istemiyormuş
Öte yandan Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) Dışişleri Bakanı Nikos Christodoulides, ABD'nin GKRY'ye uyguladığı silah ambargosunu şartlı olarak kaldırmasının ardından, ABD'den silah alma niyetinde olmadıklarını söyledi.
Kıbrıs Haber Ajansı'nın haberine göre, Bakan Christodoulides, ABD'nin GKRY'e silah ambargosunu kaldırma kararının, siyasi ve diplomatik öneme sahip olduğunu kaydetti.
ABD'nin bu kararla GKRY ile ikili ilişkilerini pozitif bir gündemle geliştirmek arzusunu taşıdığını belirten Christodoulides, bunun da herhangi bir üçüncü ülkeye karşı olmadığını iddia etti.
Christodoulides, "ABD'nin uyguladığı ambargo (silah) ikili ilişkilerin seviyesini yansıtmıyordu ancak GKRY, ABD'den silah alma niyetinde değil." dedi.
ABD'nin bu kararının Doğu Akdeniz'e nasıl yaklaştığını ve GKRY, Yunanistan ile İsrail arasındaki üçlü iş birliğine yönelik güçlü mesajlar verdiğini söyleyen Christodoulides, bunun ABD ile GKRY arasındaki ilişkileri de içerdiğini ifade etti.
