Aytuğ TÜRKKAN
Dünyayı etkileyen Covid 19 salgını KKTC ekonomisini fena vurdu. Ticaret Dairesi’nin ithalat ve ihracat verileri ülkedeki ekonomik durumu gözler önüne seriyor. KKTC ithalatında ilk sırayı alan Türkiye’den bu yılın ilk 5 ayında 141 milyon 234 bin dolarlık mal alımı yapıldı. Geçen yılın aynı döneminde ithalat rakamı 389 milyon 275 bin dolardı.
Yılın ilk 5 ayında toplam ithalatta yaşanan gerileme ise geçen yılın aynı dönemine göre 403 milyon dolar azalma gösterdi. KKTC’nin, Türkiye’ye ihracatı da 11 milyon dolar azaldı. Ekonomik çevreler, özellikle ithalatta yaşanan düşüşü; turizmin tamamen durmasına ve binlerce kişinin ülkeyi terk etmesine bağlıyor. 

Etki, Türkiye ile sınırlı değil…
Türkiye’den KKTC’ye yapılan ihracat rakamlarında büyük gerileme var.  2019 yılının Ocak-Mayıs aylarını kapsayan dönemde Türkiye’den KKTC’ye toplam 389 milyon 275 bin 381 dolar iken, 2020 yılının ilk 5 ayında bu rakam 141 milyon 234 bin 688 dolara geriledi. Pandeminin bir yılda yarattığı fark tam olarak 248 milyon 40 bin 693 dolar. 
KKTC’nin Türkiye’yle birlikte diğer ülkelere yaptığı ithalat rakamlarının toplamı incelendiğinde de pandeminin etkisinin Türkiye’yle sınırlı olmadığı görülüyor. 

KKTC’den Türkiye’ye ithalat 11 milyon geriledi 
2019 yılının ilk 5 ayında KKTC’den Türkiye’ye yapılan ithalatın toplamı 27 milyon 472 bin 700 Dolar. 2020 yılının Ocak-Mayıs periyodunda ise bu rakam pandeminin yarattığı olumsuz etki ile 16 milyon 398 bin 481 dolara geriledi. 2019 ile 2020 arasında ayni periyodda Türkiye’ye yapılan ithalatta 11 milyon 74 bin 219 dolar gerileme yaşandı.
2020 yılının nisan ve mayıs ayında KKTC’den Türkiye’ye ithalat zaten yapılamadı. Ortaya çıkan 16 milyon 398 bin 481 dolar ilk 3 ayda yapılan ithalat rakamlarının toplamı. 

Toplam ithalatta 403 milyon dolarlık gerileme 
KKTC’nin 2019 yılının ilk beş ayında toplam ithalatı 655 milyon 814 bin 873 dolar iken, bu 2020 yılının ilk beş ayındaki ayni periyotta 252 milyon 779 bin 320 dolara geriledi. Aradaki fark tam tamına 403 milyon 35 bin 553 dolar. 

KKTC’nin 5 aylık toplam ihracat kaybı 12 milyon dolar 
KKTC’den dünyaya yapılan ihracat rakamlarının toplamında da gerileme yaşandı. 2019 yılının ilk 5 ayında KKTC’den yapılan ihracatın toplamı 49 milyon 128 bin 283 dolar iken, bu rakam 2020 yılının ilk beş ayında 36 milyon 891 bin 674 dolara geriledi. İki yıl arasındaki gerileme farkı 12 milyon 236 bin 609 dolar. Pandemi nedeniyle Nisan ve Mayıs aylarında hiçbir ihracat işlemi yapılamadı
KKTC’nin dünyadan ithal ettiği ürünlerin biri hariç tümünde ilk 5 aylık periyotta büyük düşüşler yaşandı. Ancak taşıt araçları ithalinin önüne pandemi dahi geçemedi. 

İthal ürünlerde büyük gerilemeler yaşandı
Taşıt araçları dışındaki diğer tüm ithal ürünlerde büyük düşüşler yaşandı. Ana ithal ürünümüz olan yakıtta 2019 yılının ilk beş ayında 64 milyon 113 bin 916 dolarlık ithalat yaparken, bu rakam 2020 yılının ilk 5 ayında pandeminin  etkisiyle 24 milyon 785 bin 341 dolara geriledi. 
Konfeksiyon ithalatındaki rakamlar da ürkütücü. 2019’un ilk 5 ayında 20 milyon 313 bin 328 dolarlık ithalat yapılırken, bu rakam 2020 yılının ayni dönemlerinde 8 milyon 969 bin 62 dolara geriledi. 
İnşaat demirindeki gerileme daha da büyük. 17 milyon 261 bin 38 dolarlık ithalat 2020’de 5 milyon 312 bin 279’a düştü.