Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (KTMMOB) bağlı Çevre Mühendisleri Odası, su politikası konusunda önerilerini açıkladı.

Çevre Mühendisleri Odası, “fizibilitesinden daha çok stratejik olarak planlanan ve uygulamaya konan Türkiye’den gelen su projesi yatırımının içme suyu kısmının ilk aşamada geçici süreyle Türkiye Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından işletilmesinin faydalı olacağını” belirtti.

Doğal kaynakları devletin yönettiğini belirten Oda, “Suyun yönetimi ve işletmesi birbirinden ayrı olur. Su işletmeciliği özel teşebbüsler tarafından yapılsa dahi, bu işletmeler merkezi hükümet ve/veya belediyelerin idaresinde yapılır” değerlendirmesinde bulundu.

Çevre Mühendisleri Odası, yatırım, amortisman ve elektrik maliyeti düşünüldüğünde, projenin içme suyu kısmının uygulanabilir olmadığı görüşünü de belirterek, İskele ve Gazimağusa’da denizden su arıtma tesisleri varken Güzelyurt ve Girne’ye de iki yeni tesis kurularak çok daha az yatırımla aslında ülkedeki su açığının giderilmesinin mümkün olduğunu kaydetti.

KKTC için yer altı suyuna alternatif kaynaklar olarak Türkiye’den Su Temin Projesi ve denizden arıtma (reverse osmosis) sistemlerini su talebini karşılama maksadıyla kullanmanın zorunlu hale geldiği belirtilen yazılı açıklamada, “Doğal Kaynakların Yönetimi”, “Su Temin Projesinin Yönetimi”, “Kentsel İçme Suyu, Atık Su ve Yağmur Suyu Yönetimi”, “Tarımsal Talebin ve Kullanımın Yönetilmesi”, “Su Kurumu’nun Oluşumu” konularına ilişkin önerilere yer verildi.

DSİ veya özel 5 yıl işletsin…

Deniz geçişini kapsayan “Türkiye’den Su Temin Projesi”nin dünyada ilk kez denenen bir proje olduğuna vurgu yapılan açıklamada, ilk aşamada, deniz geçişi ile beraber, içme suyu arıtma ve ishale kısmının belediye depolarına kadar DSİ veya bir özel şirket tarafından 5 yıl süre işletilmesinin doğru olacağı ifade edildi.

Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen kısmın işletilmesinin özel bir şirkete devredilmesi halinde, ihale dosyasının hazırlanması ve değerlendirilmesi sırasında merkezi hükümetin, Su İşleri Dairesi’nin, Belediyelerin ve KTMMOB’un (Çevre Mühendisleri Odası’nın) görüşlerinin dikkate alınması gerektiği ifade edilen açıklamada, ihale şartnamesinde, merkezi yap-işlet-devret mekanizmasına dâhil olmayacak belediyeler düşünülerek, TC’den temin edilen suyun belediye depolarına kadar olan kısmının işletilmesi için mutlaka ayrı bir fiyat talep edilmesi gerektiği kaydedildi.

Açıklamada, sulama (tarım) sektöründeki yapılanmayla birlikte, ülkesel su politikasına ve ilgili yasal mevzuata uygun olarak ülkedeki bütün su kaynaklarının kalite ve miktar olarak sürdürülebilir şekilde işletilmesini idare etmek maksadıyla, belediyeler, sulama birlikleri, sivil toplum kuruluşları (özellikle KTMMOB) ve merkezi hükümetin yönetimde temsil edildiği özerk “Su Kurumu” kurulması gerektiği belirtildi.