Akdeniz'de yaşanan doğalgaz krizi, tarihi bir görüşmenin de yolunu açtı. KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, çok gizli olarak İtalya'ya gitti ve Ada'da Rumlar adına arıştırma yapmak için bulunan ENI Başkan Yardımcısı Lapo Pistelli ve yetkilileriyle bir araya geldi.

Tarihi görüşmenin süreci ENI şirketine ait 'Saipem 12000' gemisinin Rumlar adına Akdeniz'de doğalgaz aramak için yola çıkmasıyla başladı. Saipem 12000 gemisi, Türkiye'nin münhasır bölgesi olarak kabul ettiği üçüncü parsel yolunda Türk savaş gemileri tarafından durduruldu. Rum yönetimi, konuyu başta BM olmak üzere uluslararası arenaya taşıdı.

Ankara ve Kıbrıs Türk tarafı, konuyla ilgili olarak 'birlikte hareket edileceği' mesajı verdi ve Kıbrıslı Türklerin haklarının ihlal edilmesine izin verilmeyeceğini açıkladı.

Bunun üzerine İtalyan ENI şirketi Ankara ile görüşmek istedi. Ankara da Kıbrıs'ta muhataplarının Kıbrıs Türk tarafı olduğunu belirtti ve "Gerçek adres KKTC" çıkışı yaptı.

Bu tavırdan sonra İtalyan Dışişleri Bakanlığı, KKTC Dışişleri Bakanlığı ile irtibata geçti. 

KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, İtalya'ya davet edildi. 

Özersay'ın İtalya'ya gidişinin ortaya çıkmaması için özel önlemler alındı. Salı günü toplanan Bakanlar Kurulu'na katılmayan Özersay, için 'vekalet bakan' uygulaması yapılmadı. İtalya'ya uçuşu ile ilgili kararname Bakanlar Kurulu'na sunulmadı, bilgi verilmedi. Görüşme ile ilgili Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Başbakan Tufan Erhürman'ın dışında bir iki kişi bilgi sahibi oldu. Özersay ve heyeti Pazartesi THY'nin sabah 04.25 uçağı ile İtalya'ya uçtu, Salı günü Ada'ya geri döndü.

ENI  güvence verdi

Özersay'ın ENI'nin Başkan Yardımcısı Lapo Pistelli ile yaptığı görüşmede, "Ada'da diplomatik bir çözüm bulunmadan adım atılmayacağı" yönünde güvence verildiği öne sürüldü. Ada'da krizin içerisinde yer almak istemeyen ENI'nin yetkilileri Özersay ve ekibine; "Uzlaşı yolunu seçmek istediğini" bildirdi.

Öte yandan İtalya, Rum Yönetimi'ne de konunun çözümü için diplomasinin işletilmesini istedi. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı da ENİ ile yapılan görüşme ile ilgili detaylı bilgi aldı. Akıncı, siyasi parti başkanlarına da "Türkiye'nin doğalgaz konusunda kararlı duruşu siyasi kazanım" değerlendirmesi yaptı.

Uzlaşı yolu şartı

Tarihi görüşme ile ilgili Doğan Haber Ajansı'na değerlendirme yapan üst düzey bir yetkili, "ENI ile yapılan görüşme, sadece bir şirket olarak değerlendirilmemeli. Bu noktadan sonra diğer şirketler, uluslararası aktörler KKTC'yi ve Kıbrıs Türk tarafının rızasını almak zorunda kalacak.  Türkiye'nin buradaki duruşu bu yolun sürecini açmıştır. Eğer Rumlar, uzlaşı yolunu seçerse, Türkiye'nin ilan ettiği askeri tatbikat Akdeniz'de sona erer. ENI veya diğer şirketler artık şunu biliyorlar, doğalgaz Rumlar ve Türklerin ortak zenginliği. Türklerin rızası olmadan sondaj yapamazlar, ileri de ciddi tazminat ödemek zorunda kalırlar" dedi.

Öte yandan Özersay, ENI ile görüşmenin sinyalini yaptığı bir açıklamada vermişti. Özersay, görüşmeden önce Kıbrıs Rum tarafının ve petrol doğal gaz şirketlerinin bir aşamada Kıbrıs Türk halkını muhatap almak ve bulunacak kaynakları paylaşmayı konuşmak zorunda kalacaklarını açıklamıştı. Özersay, "Haklarımız göz ardı edilemez" demişti.