Ömer KADİROĞLU

Türkiye’de hem Cumhurbaşkanlığı hem de milletvekili seçimlerinin yapılacağı 14 Mayıs sonrasında Türk lirasında değer kaybı yaşanacağı gerekçesiyle iğneden ipliğe hemen tüm tüketim malzemelerinin fiyatları yeniden yükselişe geçti. Marketlere giden vatandaşlar fiyatlardaki değişimi gördükçe bunalım geçiriyor.

Marketçilere göre; özellikle ithal ürünlerin fiyatları son bir ay içinde yüzde 20 ile 50 oranında zamlanırken, bu durum dar ve sabit gelirli vatandaşları olumsuz yönde etkiledi. “Bizler de eskisi gibi satış yapamıyoruz” diyen marketçiler, 14 Mayıs sonrasında dövizin yükselmesi halinde zamların devam edeceği uyarısında bulunuyor.

Piyasada belirsizlik var
Diyalog’a konuşan Market ve Bakkallar Birliği Başkanı İsmail Bükülmez, belirsizlikten dolayı piyasada sıkıntı yaşandığını söyledi.
Hem üretici de, tüketici de ve ithalatçı da bir tedirginlik olduğunu ifade eden Bükülmez, şunları ifade etti:
 İnsanlar önceden aylık alışveriş yapıyordu, ancak önce 15 günlüğe sonra haftalığa sonra da günlük alışverişlere dönüştü. Son bir yıla baktığımızda bütün mal ve hizmetlerde, perakende hizmetlerinde ve ticari alanlarda yüzde 100’ün üzerinde fiyat artışı vardır. Dükkânlarımıza her yeni ürün sipariş ettiğimizde bir önceki siparişten farklı fiyatla karşılaşıyoruz. Daha önce 10 liraya gelen bir ürünü 12’ye satarken bugün 20’ye gelen ürünü 22 TL’ye satıyoruz.”
Diyalog’a konuşan vatandaşlar ise pahalılıktan dolayı büyük zorluk yaşadıklarını ifade etti.
Ne dediler…?
Bekir Öğüt
“Aylık alışveriş yapmaya geldik. Daha önce aylık alışverişlerimiz ile şimdiki alışverişlerimiz arasında müthiş bir fark vardır. Özellikle son bir yılda et ürünleri, süt ürünleri ve bakliyatlarda ciddi bir artış vardır. Eskiden olduğu gibi ihtiyaçlarımızın tamamını artık alamıyoruz. Pahalılıkla ilgili beklentimiz yetkililerin asgari ücreti arttırmaması ve pahalılığın da olmaması adına çalışmalarıdır.”
Murat Canlı
“Eskisi gibi aylık alışveriş yapamıyoruz. Fiyatlardaki ciddi artışlar bizleri olumsuz yönde etkiliyor. Son bir yılda bakliyat, et ürünleri ve benzeri temel tüketim maddelerinde büyük artışlar yaşandı. Asgari ücrete zam yapılıyor daha o zamlı maaş cebimize girmeden yapılan zamlarla eriyip gidiyor. Hiç bir şey almayacağım dediğimiz zamanda bile 400-500 lira markete ödeme yapıyoruz. Bu noktada yetkililerden beklentimiz vergilerde indirime giderek piyasayı ucuzlatacak çalışmalar yapmalarıdır.”
Burhan Boran
“Alışveriş için geldik ve aylık ihtiyaçlarımızı almaya çalışıyoruz. Daha önce aylık alışverişlerimizde ihtiyaçlarımızın daha fazlasını alırken şimdi daha fazla ödeme yapmamıza rağmen daha az ürün alıyoruz. Eskisi gibi alışveriş yapamıyoruz. Son bir yılda tün ürünlerde çok ciddi artışlar oldu ve bu noktada yetkililerden beklentimiz piyasayı ucuzlatacak çalışmalar yapmalarıdır.”
Seda Boran
“ Sadece temel tüketim maddelerinde değil elektrik, kira, su, kıyafet, akaryakıt ve daha birçok alanda çok ciddi artışlar yaşanıyor. Gelirlerimiz giderlerimizi karşılamıyor ve sürekli avans alarak ihtiyaçlarımızı karşılamaya çalışıyoruz.”
Hüseyin Bilgekul
“ Son bir yılda hayvansal ürünlerde ciddi bir artış yaşandı ve artık kimse eskisi gibi ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Pahalı olan ürünleri ihtiyacım olsa da almıyorum. Bir kıyma bile 350 lira oldu. Memleketin freni koptu ve iniş aşağıya kontrolsüz bir şekilde gidiyoruz. Yetkililerden beklentimiz yıllardır yapılmayan çalışmaların sonucunda yaşanan sorunların giderilmesi için çalışmalar yapmasıdır.”
Feriştah Önder
“Alışverişlerimizi artık haftalık yapıyoruz ancak yetiştiremiyoruz. Markete her geldiğimizde farklı fiyatlarla karşılaşıyoruz. İhtiyaçlarımızın tamamını alamıyoruz. Bir yıl içerisinde en fazla zamlanan ürünler sebze, bakliyat, süt ve et ürünleri oldu. Yetkililerden beklentimiz piyasayı ucuzlatacak çalışmalar yapmaları olsa da çalışma yapacakları yönünde hiçbir inancım yoktur.”
Salih Uğural
“Alışverişlerimizi haftalık olarak yapıyoruz. Fiyatlar bu zamana göre orta durumdadır. Aylık alışverişlerimizi eskiden olduğu gibi yapamıyoruz. Et ürünlerini ikinci plana atmak zorunda kalıyoruz. Son bir yılda en fazla artış gören temel tüketim maddesi ettir. Yetkililerin bu konularda çalışmalarını ve halkın alım gücünü rahatlatıcı çalışmalar yapmasını istiyoruz.”
Ayhan Dağlarağası
“Alışverişimizi günlük olarak yapıyorum. Alışverişlerimizi yaparken eskisi gibi yapamıyoruz. Hem her markette farklı fiyat varken bir de hergün farklı fiyatlarla karşılaşıyoruz. Eski günleri artık bulamayız gibi görünüyor. İhtiyaçlarımızı karşılayamaz durumdayız. Son bir yılda en fazla zamlanan ürünün et ürünleri olduğunu düşünüyorum. Temel gıdalarda büyük artışlar vardır ve bu konuda yetkililerden beklentimiz piyasayı ucuzlatacak ve ciddi denetimler yapacak çalışmalardır.”
Müslüm Kahraman
“Alışverişlerimizi artık haftalık yapıyoruz. Eskiden aylık alabilirken şimdilerde zamlar nedeniyle haftalık ancak alabiliyoruz o da ihtiyacımız olanın tamamı değil. Son bir yılda hayvansal ürünlerle bakliyatlarda ciddi zamlar yaşandı. Pahalılıkla ilgili yetkililerden beklentimiz piyasada ciddi denetimler yapması ve her markette farklı fiyat dengesizliğinden piyasayı kurtarmasıdır.”
Erkan Alyakut
“Alışverişimiz aylık yapıyoruz ancak eskiden daha çok ürün alıp daha az para öderken şimdi daha az ürün alıp daha fazla para ödüyoruz. Aylık diye yaptığımız alışverişler bir ay gitmiyor. Son bir yılda en fazla et ürünlerinin zamlandığını görüyoruz. Pahalılıkla ilgili yetkililerden beklentimiz piyasayı ucuzlatacak çalışmalar yapmalarıdır.”
Şifa Başyurt
“Ben İngiltere’den geliyorum ve en son 4 ay önce geldiğimde gördüğüm fiyatlarla şimdiki fiyatlar arasında çok büyük farklar vardır. Tüm ürünlerin fiyatlarının ikiye üçe katlandığını görebiliyoruz. En ucuz kalan tek bir ürün var o da ekmektir. Yetkililerin bu konularda çalışarak piyasayı ucuzlatmasıdır.”
Mehmet Başyurt
“Kıbrıs’a son geldiğimiz 4 ay öncesinden bugüne her şey haddinden fazla zamlandı. En fazla da et ürünlerinin zamlandığını görebildik. Devlet denetimlerini yapmalı ve halkın alım gücünü rahatlatacak çalışmalar yapmalıdır. Bugün birçok insan alışverişe çıktığı zaman alacaklarını kısıyor ihtiyaçlarının tamamını alamıyor.”
Safiye Nalbantsoy
“Eskiden yedekli alıyorduk ancak şimdi bir ürünü alırken 10 kez düşünerek alıyoruz. Bir yıl içerisinde tüm ürünlere zam geldi ancak en fazla hayvansal ürünler ve bakliyatlarda zam yapıldı. Yetkililerden beklentimiz hayat pahalılığını vermesinler ancak zamlar da devam etmesin.”
Kemal Savaşkaya
“Alışveriş için markete geldiğimizde her şeyin zamlandığını görüyoruz ve bu durum hiç de iyi bir durum değildir. Her şeye hergün zam geliyor. Bir şey almak için markete giriyoruz bazen de çok şeyden vazgeçip almıyoruz. Eskiden dışarıya çıktığımda ihtiyacım olanın marka ve kalitesine bakardım şimdi ucuz olanını almaya dikkat ediyorum. Pahalılıkla ilgili yetkililerden beklentimiz üretimi desteklemesi ve piyasanın ucuzlaması için çalışmalar yapmalarıdır.”
Salih Çakıca
“Alışverişe geldiğimiz zaman ihtiyaçlarımızı almaya çalışıyoruz. Ucuz olan marketlerden ihtiyacımızı almaya özen gösteriyoruz. Alışveriş yaparken ihtiyacımız olanın tümünü alamıyoruz. Şu an her şey zamlanmış olsa da temel tüketim maddelerini mecburen alıyoruz. Son bir yılda en fazla et ürünleri hayvansal ürünler ve bakliyatlarda ciddi artışlar oldu. Piyasanın durumu ile ilgili yetkililerden beklentimiz piyasada denetim yapmasıdır ve halkın alım gücünü rahatlatacak çalışmalar yapmasıdır.”
Selma Karakaya
“ Artık eskisi gibi aylık alışverişler yapamıyoruz tane ile alışveriş yapmaya başladık. Eskiden kalitesine bakarak alışveriş yaparken bugün ucuz olduğu için hiç bilmediğimiz markaları almak zorunda kalıyoruz. Son bir yılda tüm ürünlerde ciddi artışlar olsa da en fazla zam et ve süt ürünlerine geldi. Vatandaşı özellikle de çocukları düşünerek piyasayı rahatlatacak çalışmaları yetkililerden bekliyoruz.”

Fiyatlar 11 ay içinde nereden nereye geldi

                                                  16-06-2022            05-05-2023
Selva makarna (500 Gr)            10.99 TL            14.55 TL
Ece pirinç                              33.99 TL            37.50 TL
Ece bulgur                             22.30 TL            27.90 TL
KOOP süt (1 Litre)                18.99 TL            26.99 TL
Bizim Ayçiçek yağı (4 Litre)        188.90 TL            198 TL
Bizim Ayçiçek yağı (1 Litre)        37.90 TL            52 TL
Olin sıvı yağ (1 Litre)                 52 TL                63 TL
Zwan Bolibif                                 33.99 TL            54 TL
Validem toz şeker (1500 GR)        29.90 TL            34.90 TL
Normal yumurta (30’lu)            73.00 TL            88 TL TL
Tüm tavuk (birim fiyatı)            61.01 TL            66.40 TL
Koop Hellim (kilosu)            142.50 TL            221 TL
Con kahve                             19.95 TL            25.90 TL
Mehmet Efendi kahve             17.90 TL            29.90 TL
Temizler bulaşık ilacı (4 Lt)        59.90 TL            59.90 TL
Domestos çamaşır suyu (810 ML)    13.99 TL            24.99 TL
Boğaz köy yumurtası (12’li)        32.90 TL            49 TL
Boğaz köy yumurtası (6’lı)        16.90 TL            23.90 TL
Olin Ayçiçek yağı (2 Lt)            93.25 TL            123 TL
Yonca Ayçiçek yağı (1 Lt)            60 TL                69 TL