Sonuç CEVİZCİ

Yeşilyurt ve civar bölgelerin sakinleri, Gemikonağı’na Serbest Liman yapılacağına ilişkin iddialara sert tepki gösterdi. Bölgenin kalkınmaya ihtiyaç duyduğu, ancak temiz yatırım istediklerini belirten köylüler, “CMC maden atıkları hala ortada dururken, yeni sorunlarla yüzleşmek istemiyoruz”dedi.

Diyalog TC Halk Meclisi programına katılan Yeşilyurt ve civar köylerin sakinleri, marina veya balıkçı limanı gibi projelerin yararlı olacağına dikkat çekti.

Diyalog TV’deki Halk Meclisinin geçen hafta Yeşilyurt Spor Kulübü binasındaki canlı yayınına Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya, CTP Güzelyurt Milletvekili Dr. Hüseyin Erçal, UBP Milletvekili Zorlu Töre, Hür-iş Başkanı Ahmet Çaluda, Bel-Sen Başkanı Fikret Keleş, Lefke Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Vehip Nekipzade, Lefke Sivil Toplum Örgütü Koordinatörü Teoman Oktay, Denizli Gemikonağı Kalkındırma Derneği Başkanı Mehmet Türkay Fotalı, Güzelyurt Sivil Toplum Platformu Sözcüsü Şinasi Özdeş, Hayvan üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğluları ve bölge sakinleri katıldı. 

Ahmet Özüdoğru / Yeşilyurt Muhtarı: 

Türkiye’den gelen suyun projesi Doğancı deresinden bu tarafa gelmeyecek diye duyum aldık. Köyümüzdeki 3 tane kuyu Lefkoşa’ya gidiyor. Kuyulardan çıkan su çok tuzlu. 10 bin tuzla bahçelerimizi sulamak zorunda kalıyoruz. Narenciye günden güne tükeniyor. Hayvancılık tamamen öldü. Bölgemizdeki gençler Lefkoşa’ya taşınıyor iş sorunundan dolayı. 

Raif Altıner: 

Yıllardır zulüm ve çile çekiyorum. “Bugün git yarın gel”, devlet bakanlarının verdiği cevaplar. CMC atıklarından dolayı benim kuyuyu zamanında kapattılar siyanürlü ve binin üzerinde asit karıştı diye. Alüminyumun 299.2 olduğuna dair meyve ve bitkiye geçtiğine dair kapatıldı. Sekiz tane kuyu izni verildi ve bu suları kullanıyorlar. Kanser olayında dünyada birinci sıradayız. Niye benim kuyumdan tahlil almadılar? Hangi devlet adamının bu halkı kanser yapmaya hakkı var? 

Ali Rıza Soydam:

Türkiye takımları bizimle niye maç yapmıyor? Rum tarafı ile yapıyor. 1983’te maç yapıyordu şimdi niye yapmıyor? Diyelim ki Kıbrıs Cumhuriyeti karar verdi ki sizinle artık anlaşma istemem ne haliniz varsa görün kapıları kapattım dediği anda geleceğimiz, gençlik, çocuklarımız, torunlarımız ne olacak?

Zorlu Töre:

Gençlere uygulanan ambargolar konuşunda önce BM bize niye ambargo uyguluyor? Çünkü Kıbrıs Cumhuriyeti bugün işgal altındadır, iki ayrı halk kurmuştu ve federatif bir yapı vardı. BM 4 Mart 1964’te geçici olarak Türkiye’nin de kabulü ile Kıbrıs Rum tarafını hükümet olarak kabul etti. Bu büyük bir hatadır. O günden beridir devam ediyor. UEFA FIFA Cebelitarık’ı ayrı fikstür kabul ediyor, neden Kıbrıs Trük halkının maç yapma hakkını engelliyorlar sormak lazım. Türkiye’ye gidip orada maç yaparsanız sizi buradan çıkarırız dediler ve gelmiyorlar. Kıbrıs Federasyonuna üye olmak istedi Futbol federasyonu ama Rum tarafı Türkler bu işten yararlanır diye istemediler. Her anlaşma metnini reddeden Rum tarafıdır. Birleşik Kıbrıs olursak buralardan göçüp gideceğiz. Devletimize sahip çıkalım, kapıları kapatamaz diye düşünüyorum ama büyük bir fanatizm içerisine girerler mi bilemeyiz. Türk arazileri, evleri yağmalanıyor Güney’de. Devletimize topraklarımıza sahip çıkalım. Ambargolara karşı hep birlikte ses verelim.

Cemal Darbaz:

Dünyada devlet halkına sahip çıkar, bizde halktan devlete sahip çıkılması isteniyor. Hayvancının 26 milyon TL alacağı olduğu söyleniyor ama 40 milyon TL’nin üzerinde alacağı var. Tarım Sigortasına hayvanların süt parasından yüzde 2 kesinti oluyor. Bu parayı öderken karşılığını almıyoruz. Sadece düşük adı altında bir ödeme yapılıyor. Sigortayı borçlandırma yönünde imza istendi yöneticiler reddetti çünkü üreticinin kazandığı paradır bu para dedi ve bir gece de yönetmenlik değişti, imza atıldı, sigorta borçlandırıldı. Dört aydır düşük parası bile ödenmedi. Bunun adı hırsızlıktır. Küçükbaş hayvancıya 45 TL para ödeyecekti. Bir hesapladılar arpa olarak versinler parayı sonra zam yaptı 80TL’ye çıkardı. Üreticinin alacağı arpayı vermeden yarıya indirdi. 1,5TL’ye aldığı suyu kullanmadığımız halde 5-6 TL ödüyor hayvancı. Borcumuz bir gün gecikse yüzde 3 faiz uygulanıyor. Tefeciler bile birkaç güne faiz almıyor. Kooperatifler çöktü, Türkiye’den gelen bankalar bizi mahkum etti.

Yaşar Oduncuoğlu: 

Ülkemizde 17 tane üniversite var. Binlerce doktor öğretmen, avukat açıkta. Bunun önüne geçilemez mi? 1978’de Libya’daydım, eğitim durumunu sordum bizim söz hakkımız yok dediler. Okuldaki derecesine göre eğitim bakanı veriyor söz hakkını. Eğer doktor olacaksanız ve yeteneğiniz yoksa olamazsınız. Bizim burada salma seyit. Ayağının ucu ile topa vuran beden öğretmen oluyor. Genç teknik eleman yok memlekette. Bu bizim ayıbımız. Çocuklar üniversite bitiriyor ama evde oturuyor. Torunuma teknik olan bir bölüm seçmesini önerdim ki devlet kendisine iş sağlamazsa kendisi iş kursun.

Nazif Kubilay: 

Hükümet, gerek eğitim, gerek sağlık trafik grevler yaşanıyor ama her şey yolundaymış gibi davranıyor. Gemikonağı bölgesinde ikinci Gemikonağı Serbest Liman Bölgesi ilan edildi. Limanın yan tarafı sit alanı bölgesinde yer alıyor. Komşu araziler de sit alanı olmaktadır. Bu alan bölge halkının geçim kaynağı olan bölgedir.  Yerel yönetimler ve üniversitenin paydaş olduğu bir turizm sempozyum yapıldı ve bölgeye kesinlikle kirli yatırım yapılamayacağı sonucu ortaya çıktı.  Bölgede kirli yatırıma karşıyız. Balıkçı barınağı bulunmamaktadır ve çok büyük sorunlar yaşanıyor. Hükümet gerçekten yatırım yapmak istiyorsa bu bölgeye sorunlara baksın. Bir bakanlığın kirli yatırım olamaz dediği yere başka bir bakanlık kirli yatırım yapmak için elinden gelen yapıyor. Nasıl bir tezatlıktır hükümet içerisinde?

Vehit Nekipzade: 

Lefke bölgesi son zamanlarda tarım, eğitim ve turizm yönünde gelişme yönünde konsensüs sağladı. Tarım olmazsa olmazımızdır. Ancak tarım su olmazsa da olmaz. Kuyularla su temin ederek bahçeleri kurutmamak, üreticinin ekmek parasını kazanmasını istemesi çok doğaldır. Kuyularla bu bölgenin su sorunu uzun vadede çözülemez. Yıllardır kurak geçiyor seneler. Dere altından 9 metreküp su denize akıyor ve bu sudan faydalanma yolu bulamadık. Lefke deresi yaz kış akan derelerden biridir. Pahalı suyla üretim devam edemez. Türkiye’den gelen su ile tarım yapacaksak fiyatın bir şekilde aşağı çekilmesi lazım. Dereler üzerinde acil bir karar alınsın ve baraj zinciri yapalım bölgeyi kurtaralım. Gaziveren’den Günebakan’a kadar Lefke sahil şeridimize sahip çıkmalıyız. 

Mustafa Naimoğluları

Bitmez tükenmez sorunlar var her bölgede. En önemli sorun su sorunu. Hükümet 2.30’a su fiyatı belirlerken belediyeleri çağırıp neden suyun fiyatını da belirlemedi. Her bölgede farklı fiyata su satılıyor. Tarım suyu ve hayvancılık suyunun tonu 5-6 lira. İçme suyundan hayvancının suyu ayrılmalı. Yanlış verilen kuyu izinleri ile kendi kuyumuzu kazdık. Seçim döneminde girdik, her şeyi seçim propagandası haline getirdik. Adamına göre hükümetçilik olmaz, siyaseti silah olarak kullanıyorlar. Kanserin ülkede durumu vahim. İnsanlara eşit mesafede olunmuyor. Döviz yükseldiği an zamlar devreye giriyor.

Ahmet Çaluda: 

Herkes şikayetçi. Önce kendimizi imtihan etmeliyiz bu duygularla bu ülke yaşayabilir. Ülkeye barış 1974 yılında hem kuzeye hem güneye geldi. İnsanlar umudunu hükümetlere bağlayacak ve sorunlarına çözüm bulmalı. Bölgelerde nüfuslar azalıyor. Şikayetler karşısında seçilenler aynı insanlar, o zaman değişim olmalı. 

Sami Asyalı: 

Ne söylesek boş, çünkü milletvekilleri ve bakanlar ve müşavirler sesimizi duymuyor. Yol geldi buraya kadar Gemikonağı’na açılmayacak çünkü hükümetin 4 milyon 700 bin TL vereceği var bir şahsa tarlası için. Rum’dan kalan ganimetlere kondular. 85 bin Kıbrıslı 450 bin Türkiyeli Türk var adada.

Aziz Kaya: 

Gemikonağı Serbest Bölge Limanı üç ay önce yasa tasarısı değişikliği olarak meclise sunuldu. Yeni bölgenin kiralanması konusunda yetkilendirme içeriyor. Vekille bize işin ne olduğunu açıklayabilirse iyi olur.  Anamur suyu Doğancı deresine kadar projelendirilecek.  Arazileri bahçeleri ortasından böldü yol. İstimlak sorunu var, bedelleri ödenmedi. Bölünen yol nedeniyle bahçeler ulaşımda sıkıntı yaşanıyor. 32 milyon tonu içme suyu olarak öngörülüyordu görülen 45 milyon metre küpü bulacaktır. Geriye kalan su ne kadar yetecek bütün bölgelere soru işareti. Denizli Yedidalga arasındaki yol ısrarla yapılmıyor. Bütçeye konu ihale çıktı ihalesi iptal edildi devamı gelmedi. Çok kötü bir yol binlerce insan o yolu kullanıyor. Balıkçıların kendilerine ait bir barınağı yoktur, sıkıntılar yaşıyorlar.

Teoman Oktay: 

2012 yılında Tener işletmelerine kiralanan bu yer iptal edilmedi. ÇED raporuna uygun olmayan petrol dolum tesisi ve rafineridir. Serbest bölge ilan edilmesinin nedeni raporlardan kaçınılmasıdır. Üzüm üretimi bitti bölgede, narenciye ülkede çöktü. Üniversiteye yönelik yurtlar yapılıyor. Ancak öğrencilerin Güzelyurt’a taşınması bölgeye felaket getirecektir. 

Hüseyin Erçal: 

Yıllardır bu ülkeye hakim olanlar acaba bu devleti devlet olanın şartlarına getirdiler mi? Önce bir devlet olalım sonra devletimize sahip çıkalım. İnsanların moralini bozacak, düşüncelerini karartacak, eskide kalmış plan programları pişirip halkın önüne koymayalım. Bugün konuşulan çözüm şekli her iki toplumunda kabul edebileceği ve bu ülkenin geleceğini parlatacak bir çözüm şeklidir. Kuzey kesiminin devlet olmanın gereklerini yerine getirelim. İmtiyaz elde etmek için sırayla bakanlık, müşavirlik ortamını sürdürmeyelim.

Cemal Hürmen: 

Bir yol yapıldı köyümüzün üst başından geçti. Bölgede tarla sahipleri hüzünlü çünkü malları değersiz hale geldi yol sayesinde. Birçok arkadaşımız istimlak parasını alamadı. Gençler yıllardır kırsal kesim arsası bekliyor. Gargot deresi köyü besliyordu su olarak güney kesiminde Rumlar baraj yaptı ve akmaz oldu. Devletin su konusunda öncelik tanıması gerekiyor bu bölgeye. Bin dönüm bağımız vardı söktük narenciye ektik tuzlu sularla yaşatmaya çalışıyoruz. Bugüne kadar gelmiş geçmiş hükümetçilik yapanlar sorunlara çözüm bulamadı.