Pelin Yükselay DAL

   KKTC’nin kamu görevlileri Temmuz ayında 15 gün çalışıp, 16 gün tatil yapacak. Hükümetin bayram tatilini 9 güne çıkarması nedeniyle buna 6 gün hafta sonu tatilleri, bir gün de 20 temmuz tatili ilave edilerek, toplam tatil günü 16’ye çıkmış olacak.

   Ayın yarıdan fazlası tatil olacağı için bu süre zarfında Tapu, Araç Kayıt, Gümrük, Telefon, Elektrik gibi devletin para tahsil eden kurumları da çalışmayacak. Bu durumda yeterli para tahsilatının olmayacağına dikkat çeken ekonomik çevreler, maliyenin maaşları nasıl ödeyeceğini sorguluyor.

   Bu arada Diyalog’un ‘9 günlük bayram tatili’ konusunda görüşlerine başvurduğu ekonomik örgütlerin başkanları da ikiye bölündü. Ticaret ve Sanayi odalarının başkanları uzun süreli tatile destek verirken, Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkârlar Birliği ve İşadamları Derneği başkanları ise yaşanabilecek olumsuzluklara dikkat çekti.

   İşte görüşler:

Toros: Kararı detsekliyorum

   Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros şöyle dedi:

   “Ben hükümetin aldığı kararı destekliyorum. Bu karara iki perspektiften bakılması gerektiği düşüncesindeyim. Hükümet burada bayram tatilini vesile ederek, çalışana bir anlam ifade edecek uzunlukta bir tatil yaratmıştır. Aynı zamanda bu tatil minimum bir maliyetle gerçekleştirilmiş olacaktır. Yani minimum maliyet, maksimum tatil. Cumartesi-Pazar zaten tatil günü. Arife gün memur yarım gün çalışır. 3 gün bayram zaten tatil. Bir tek Cuma gün ekstra olarak sağlanmıştır. Ben bu kararı destekliyorum. Özel sektör de sadece 1 buçuk gün devletten hizmet alamayacaktır. O da Arife gün öğlenden sonra ve Cuma’dır. Bu tabii hizmet aksaması yaratır ama büyük olumsuzluklar görmüyorum. Alınan karar olumludur. 

Çıralı:Ekonomik getirisi olur

   Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı’nın görüşleri şöyle:

  “ Bu uzun tatilin turizme büyük yarar sağlayacağını düşünüyorum. Ekonomimizde turizme dayalı olduğuna göre, ülkeye ekonomik olarak getirisi olacağı kanısındayım. Tabii bir de şu var. Memura verilen izinler yıllık izinden mi düşülecek, yoksa çalışmadan ödenmiş ve yıllık izinlerini de korumuş mu olacaklar? Ben verilen o bir günün yıllık izinden düşüleceği kanısındayım. 9 Günlük tatil üretim açısından bakacak olursak da kayıptır. Tabii genel üretim yapanlar, özel sektör, esnaf, sanayiciler, hayvancılar çiftçiler, bu günleri çalışarak geçirecekler. Bu durumda kamu sektörünün her zaman daha cazip olmasına yol açar.”

Kanber:Tahsilatlar duracak

   Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkârlar Birliği Başkanı Mahmut Kanber şöyle dedi:

   “Kamu çalışanları bu 9 günlük bayram tatilini ülke içerisinde geçireceklerse, esnafa, iç piyasaya katkısı olur. Bunun içinde daha çok toplumsal bilinç gerekli. Bayram tatilini burada geçirmek küçük işletmelere hayat verir. Tabii bunun yanında en çok şunun düşünülmesi lazım. 31 gün olan Temmuz ayında siz 16 gün izin yapıyorsunuz. Geriye kalan 15 gün ne kadar verimli çalışacaksınız? Ülkede maaş sıkıntısı olduğu herkes tarafından biliniyor. Bu izin durumu bence maaş ödemelerinde sıkıntı yaratacaktır.  Bu karar verilirken ekonomik açıdan düşünülmesi gerekiyordu. Kaynağınız yok çünkü. Düşünün ki 16 gün boyunca para tahsil eden devlet kurumları kapalı olacak. O zaman aybaşı geldiğinde maaşlar ne ile ödenecek? Bir de şöyle bir durum var. Memur 31 günün 16 günü izin yaparken, özel sektör çalışacak! Tabii dünyanın hiçbir yerinde özel sektörün bu şekilde izin yapmaya imkânı yok. Kazanmazsanız çalışanlarını ödeyemezsiniz, bu kadar basit. Üretim durur.  Bayramda özel sektörün en fazla yapacağı izin günü sayısı 2’dir. Bunun dışında özel sektör çalışacak. Tabii devlet kurumlarının kapalı olmasından özel sektörde etkilenecek. Kamu kurumlarıyla iş yapmak durumunda olan bazı özel sektör kolları, kurumlar çalışmadığından dolayı iş yapamayacak ve kapalı kalacak. Peki, bu durumda iş yerinin zararı nasıl karşılanacak? Bu ülkeye en acil gereken şey kamu reformudur. Dünyanın hiçbir yerinde devlet memurları, bizim ülkemizdekiler kadar izin yapmaz. Bayram tatil, kandil olur, yine tatil. Bir de tatiller hafta sonuna bağlanıyor, hadi bu ülke kalkınsın! Ne kadar çalışırsanız o kadar çok kazanırsınız. Kamunun da bu anlayışı güderek hareket etmesi gerekiyor. Herkes aldığı maaşın hakkını vermeli. Herkesin işini yapabildiği, tam verimin alındığı, daha çalışılabilir bir sistem lazım. Bu yüzden tekrar ediyorum kamu reformu şart. Hadi alın size. Yaz ayları geldi, 2 ay sonra yine bayram var. Arada 30 Ağustos bayram, o bayram bu bayram! Yine tatil. Memurları nasıl verimli çalıştıracaksınız? “

Altuncuoğlu: Özelde böyle tatil olamaz

    Kıbrıs Türk Esnaf Ve Sanatkârlar Birliği Başkanı Kemal Altuncuoğlu’nun görüşleri şöyle: 

   “Bu tatil memurların anayasal hakkıdır. Bu konuda bir şey diyemeyiz. Ancak ülke açısından, özellikle de ekonomik açıdan büyük bir problem bu. 31 Gün olan Temmuz ayında, memurların 16 gün izin yapacak olması demek, devlet dairelerinin, bankaların kapalı olması demektir. Bu da ülkede 9 gün boyunca hayatın durması anlamına gelir. Bir ayın yarısının tatil olmasıyla o ülkede iş yapılamaz, bunun ülkeye getireceği büyük sıkıntılar olacaktır. Kamu ile özel sektör birbirleri ile bağlantılı olduğundan özel sektörde bu durumdan etkilenecektir. Tamam, özel sektör çalışmaya devam edecek ama özel sektör devlet kurumları ve bankalar çalışmayınca ne yapabilecek? Özel sektör böyle bir izin yapamaz. Bayramın birinci günü gidin Arasta ’ya bakın, çoğu esnaf açık bir şekilde müşterilerini bekleyecek. Bu insanların vergisi, kirası var, evlerine ekmek götürme tasaları var. Tatil memura var, özel sektöre, esnafa yok. Hangi esnaf bu bayramda 1-2 gün eşini, çocuklarını alıp bir yerlere gidecek? Sanıyorum hiçbiri. Bunun yanında bu 9 günlük tatilin nasıl değerlendirileceği de çok önemli. İnsanlar bu süreyi ülkede mi geçirecek, yurt dışına mı gidecek? Ülkede kalırlarsa yine bir nebze esnafa katkısı olur. Ben bunun için Turizm Bakanlığı’na ve otellere de iş düştüğünü düşünüyorum. Bence vatandaşı ülkede tutmak adına çalışmalar yapılmalı. Oteller fiyat düşürsün, vatandaşın adada kalması teşvik edilsin. Aksi takdirde her şey kilitlenir. Normalde 4 gün tatil bile ülkede sıkıntı yaratır. Siz bunu bir de 9 gün düşünün. Aya koyduğunuzda diğer tatillerle birlikte 16 gün. Cidden önemli bir sıkıntıdır. Ancak tekrar söylemekte fayda var. Bu tatil de memurların yasal hakkıdır.” 

Şadi:Bu mantık sona ermeli

   İşadamları Derneği Başkanı Metin Şadi’nin görüşleri şöyle: 

   “En büyük dileğim bu mantığın bir gün sona erdirilmesidir. Bu mantıkla yıllardır devam ettik ve bugüne kadar geldik. Böyle sistemin olmayacağını defalarca görmemize rağmen, aynı şekilde devam etmekten de geri durmadık. Bu özel sektöre büyük bir darbedir, çok büyük bir yanlışlıktır. Memur, 9 gün yatacak, özel sektör 9 gün çalışacak, üretecek. Bu durumda kamu her zaman insanlara daha cazip gelmeye devam edecek. Özel sektöre çok büyük bir haksızlıktır bu. Kamu sektörü “çiftlik” gibi yönetiliyor. Bu uygulamanın büyük bir hata olduğu da apaçık ortadadır. Tabii ülkeyi yönetenler oylarını memur kesime bağladıkları için, bu uygulamaları da yapmak mecburiyetindedirler. Aksi takdirde ‘bir sonraki seçimde bize oy vermezler’ derdindeler. Çalışma hayatı açısından büyük bir verimsizlik, ekonomik açıdan da ciddi bir sıkıntı yaratacak bu durum. Ekonomisi dar, kalkınmakta olan ülkelerde böyle uygulamalara gidilmesi çok büyük bir hatadır. Başkanlık sistemi gelmeli. Başkanlık sistemi gelmezse, bu düzen de değişmez.”