Fezile A. ÖKSÜZ
Suça daha hızlı müdahale için güvenlik amacıyla kurulan kameralarla sadece görüntüleme yapılmayacak, plaka taramasıyla araçların herhangi bir suçta kullanılıp kullanılmadığı ya da yolda gidebilmesi için gereken seyrüsefer, sigorta ve muayene gibi evraklara sahip olup olmadığı belirlenecek.
Türkiye’nin finanse ettiği ve ilk etapta Lefkoşa ile Girne’de toplam 892 kameranın yerleştirileceği Kent Güvenlik Yönetimi Sistemi, gerekli kaynak sağlanır sağlanmaz, projeleri hazır olan diğer ilçelerde de kurulacak.
TAK muhabirinin Kent Güvenlik Yönetimi Sistemi’ne ilişkin sorularını yanıtlayan Polis Genel Müdürlüğü İletişim ve Bilgi İşlem Müdürü Erdal Şanlıdağ, covid 19 salgını nedeniyle ara verdikleri çalışmalarına kısmi sokağa çıkma yasağının sona erdiği 4 Mayıs’ta yeniden başladıklarını belirtti.
Salgın öncesinde hedeflerinin 2 ay içinde iki ilçeyi tamamlayıp devreye sokmak olduğuna işaret eden Şanlıdağ, 2 ilçeyle ilgili projenin alt yapısının yüzde 75’inin tamamlandığını vurguladı.
Montajına Girne’de başlanan kameraların 638’inin Lefkoşa’da, 254’inin ise Girne’de kurulacağını kaydeden Şanılıdağ, iki ilçede toplam 158 kamera direği bulunduğunu, bunların 98’inin Lefkoşa’da, 58’inin de Girne’de olduğunu söyledi.
“Suça ulaşmada zaman kazanacağız”
Erdal Şanlıdağ, alt yapısal olarak uygunluklarından ve suç oranı daha yüksek olduğundan dolayı Lefkoşa ve Girne’den başlanan sistemin polise sağlayacağı en büyük faydanın, suça ulaşmada kazandıracağı zaman olduğunu belirtti.
“Kuracağımız kameralar ve oluşturacağımız teknolojik alt yapıyla, suça daha hızlı tepki verip, daha hızlı müdahale edebileceğiz. Polisin bir suçu aydınlatmada harcadığı zaman ne kadar az olursa, halkın polise olan güveni de o kadar artar”
Kameralar devreye girdikten sonra suçların azalacağı yönündeki beklentilere de değinen Şanlıdağ, “Suçun tamamen ortadan kalkmasını beklemiyoruz. Suç sürekli vardır. Tedbirlerden dolayı başka yöne kayar ancak tamamen ortadan kalkmaz” dedi.
Şanlıdağ, polisin bilgisine gelmeyen suçlar kameralar sayesinde daha kolay belirleneceğinden ilk etapta suç oranında azalma değil bir artma görülebileceğine işaret ederek, çözülen suç oranı artacağı gibi, daha önce gözden kaçan ya da geç fark edilen suçlara da müdahale edileceğinden suç oranının kesin artacağına inanıyor.
Şehir ve trafik elektronik denetlenecek
Erdal Şanlıdağ, kent güvenlik sisteminin, sadece kamerayla şehrin izlenmesi değil, o kameralarla şehrin elektronik olarak denetlenmesi anlamına da geleceğine işaret ediyor.
“Bizim hem şehri gözetleyen, hem de elektronik olarak denetleyen bir sistemimiz olacak. Sistem seyir halindeki araçların plakalarını alıp, o aracın yolda gidebilmesi için gereken evraklara haiz mi değil mi analizi yapacak seviyede olacak. Aracın hırsızlık olup olmadığı, aranıp aranmadığı canlı olarak kontrol edilebilecek. Sistem modüler bir sistemdir. Trafik sinyalizasyonları bu sisteme entegre olacak seviyeye gelirse, oturduğumuz noktada da trafik ışıklarına komut verip, suçluyu yakalayabilmek için trafiğin akışını da değiştirebileceğiz”
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı'ndan canlı olarak seyrüsefer, araç muayene ve sigorta gibi motorlu araca ilişkin tüm bilgilere online ulaşabildiklerine işaret eden Şanlıdağ, “Kameralar aracılığıyla araçların plakaları taranıp, otomatik olarak bu bilgileri kontrol edecek. Denetimi geçemeyenlere otomatik ceza kesilecek. Yani kameralar aracılığıyla trafik denetimi yapılacak ve evrağı eksik araba trafiğe çıktığı anda cezalandırılacak…”
“Bazı direkler, yeniden yapıldı”
Erdal Şanlıdağ, direk şekillerinin de mühendislik hesaplamalarıyla belirlendiğine işaret ederek, direklerin, hem yoldaki titreşimi kameraya yansıtmayacak, hem de montajın daha kolay olması düşünülerek yapıldığını belirtti.
ABD, Almanya ve İngiltere’de de benzer direkler kullanıldığını vurgulayan Şanlıdağ, “Bu direkler bize özel üretilmedi. Bu konuda standartlar var. Onlar ve mevcut koşullar göz önünde bulundurularak bu direkler yapıldı” ifadesini kullandı.
Şanlıdağ, gelen itirazlardan dolayı şekli değiştirilen ya da iptal edilen kamera direği bulunduğuna işaret ederek, Sarayönü'ndeki direğin yerinin değiştirildiğini, Selimiye Cami, Ledra Palace, Girne Yat Limanı bölgelerindeki kameraların boy ve renklerinin de, şehrin dokusuna uyacak şekilde yeniden yapıldığını kaydetti.
“Bizi izleyecekler kaygısı kesinlikle yersiz”
Bazı kesimlerin "kendilerini izleyeceği" kaygısının kesinlikle yersiz olduğunu vurgulayan Şanlıdağ, bu kayıtlara erişimin tamamıyla mahkeme emriyle mümkün olacağını belirtti. Erdal Şanlıdağ, Kent Güvenlik Yönetimi Sistemi’nin tek merkezden yönetileceğini ve bu merkezin de Lefkoşa’da Polis Genel Müdürlüğü bünyesinde olduğunu belirterek, diğer ilçelerde de sistem kurulduktan sonra tüm verilerin bu merkezde toplanacağını söyledi.
Maliyet 72 milyon TL
Erdal Şanlıdağ, iki ilçeye kamera döşenmesi ve kameralardan gelecek verilerin değerlendirileceği PGM bünyesindeki Kent Güvenlik Sistemi Merkezi’nin maliyetinin 72 milyon TL olduğunu belirtti.
Vatandaşın özel mülküne koyduğu, kamusal alanı gören kameraların da KGS Merkezi'nde kayıt altına alınmasının yasal zorunluluk olduğunu kaydeden Şanlıdağ, “Bölgede meydana gelen bir suçu aydınlatmada bu kameralardaki kayıtlara zaman kaybetmeden ulaşılabileceğiz. Aksi takdirde suç mahallini gören kameraları belirlemek çok uzun zaman alabilir” şeklinde konuştu.
Proje çalışmalarına 13 yıl önce başlandı
Erdal Şanlıdağ, 11 Temmuz 2019'de start alan ve 10 aydır devam eden Kent Güvenlik Yönetimi Sistemi proje çalışmalarına 13 yıl önce başladıklarını, teklif alacak boyuta kadar ilerledikleri süreçler yaşadıklarını ancak ekonomik nedenlerden dolayı ilerleyemediklerini söyledi.
“En son 2017’de dönemin İçişleri Bakanı Ankara'ya gidip, TC İçişleri Bakanlığı'nın kendi alımlarında bize hibe vermesiyle proje hayat buldu. TC Emniyet Genel Müdürlüğü 81 binden fazla kamera için ihaleye çıkmıştı. Bize bu kameraların 800 tanesini hibe ettiler. Proje için Türkiye'de ihaleye çıkılmasının nedeni de budur. Bu ihaleye biz çıkmadık. Bu ihaleye çıkan TC Emniyet Genel Müdürlüğü'dür”
“Canlı görüntü en fazla üç ay muhafaza edilir”
Kent Güvenlik Yönetim Sistemi Yasası’na göre, Kent Güvenlik Yönetim Sistemi Şube Amirliği'nde görevli personel haricinde hiç kimse bilişim verilerini izleyemez ve bilişim verilerine erişemez. Soruşturma memurlarının bilişim verilerine erişimi, soruşturma memurunun yazılı ve gerekçeli talebi üzerine Şube Amiri'nin yazlı onayıyla sağlanır.
Bilişim verileri, Kent Güvenlik Yönetim Sistemi Şube Amirliği'nde görevli personel tarafından, kamuya açık alanlarda güvenliğin sağlanması ve korunması, trafik akışının ve düzeninin sağlanması, soruşturmada kullanabilmesi ve doğrudan suça ilişkin konularda, suçların takip edilmesi ve delillerin tespit edilerek faillerin yakalanması amacıyla gizlilik ilkesi çerçevesinde kullanılabilir.
Suçla ilgili kayıtlar dışındaki canlı görüntü verileri en fazla üç ay süreyle muhafaza edilir. Canlı görüntü verilerinin otomatik sistemler tarafından kronolojik sıra esasına göre kendiliğinden eski veriler üzerine yeni kayıtlar yapılarak silinmesi sağlanır. Suçla ilgili kayıtlar dışındaki canlı görüntü verilerini üç aydan daha uzun süreyle muhafaza eden bir kişi suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde yürürlükteki aylık asgari ücretin 30 katına kadar para cezasına veya 6 yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.
Görevli personel veya yetkili soruşturma memuru olmamasına rağmen, bilişim verilerini izleyen ve bilişim verilerine erişen bir kişi suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde yürürlükteki aylık asgari ücretin otuz katına kadar para cezasına veya 6 yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.
