İbrahim DİRAN (TAK) 

Yenilenebilir Enerji Yasası’nın hayata geçmesiyle, işletmelerden, yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimi için bakanlığa başvuruların yüksek olduğu ancak konut sahiplerinden beklenen talebin henüz gelmediği belirtildi.

Güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretiminin yasal çerçeveye kavuşturulmasının ardından, işletmelerden gelen başvuruların toplam 6 megavat, konut sahiplerinin gelen başvuruların ise toplamda 1 megavat gücünde kuruluma tekabül ettiği kaydedildi.

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) Araştırma Geliştirme Şube Amiri Ahmet Dargın, konut sahiplerinden başvurunun henüz bir megavatı geçmemesinin beklentilerinin altında olduğunu ancak işletmelerden gelen taleplerin de beklentilerinin üzerinde gerçekleştiğini ifade etti.

Ülkenin elektrik şebekesinin küçük ve başka ülke ile bağlantısı bulunmamasından dolayı işletmelere ve konutlara toplamda 10’ar megavata kadar izin verilebilecek. Bu çerçevede tüzüğe göre, konutlarda üretilen ihtiyaç fazlası elektrik, yıl sonuna kadar ücret ödemeden şebekeden geri alınabilecek ancak aynı tüzük altında, konut dışındaki aboneler (işletme vs.) “daha sonra kullanma şartıyla” şebekeye elektrik aktaramıyor. 

2015 sonuna kadar gözlem yapılacak

Ahmet Dargın, kısıtlama getirmelerinin nedeninin yenilenebilir kaynaklardan üretilen enerjinin, santrallerde üretilen elektriğin yüzde 10’unun üzerine çıkılması halinde, elektrik şebekesindeki gerilimi arttırabilmesi ve konut veya işyerlerindeki elektronik cihazlara zarar verebilmesi olduğunu kaydetti.

Konutların şebekeden alacaklarının her yılın son günü sıfırlanacağı yöndeki uygulamanın, yaz döneminde şebekeye aktarılan elektrik enerjisinin şebekeden geri alınması için zamanın yeterli olmaması, bunun yanında işletmelerin ihtiyaç fazlasını şebekeye aktarıp daha sonra geri alamamasının şikayet unsuru olabileceğini kaydeden Dargın, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretiminin yeni bir başlangıç olduğunu dolayısıyla şebekeye ve Elektrik Kurumu aboneleri üzerindeki etkisinin ne olacağının takip edilmesi gerektiğini ifade etti. Dargın, değişikliğin gerekli olup olmadığını görmek için 2015 yılının sonuna kadar gözlem yapmasının gerekeceğini belirtti.

Girgen: Daha uygun krediler sunulmalı

Elektrik Mühendisleri Odası Mert Girgen ise, abonelerin alacaklarının Aralık ayı sonunda sıfırlanmasının tercih ettikleri bir yöntem olmadığını, idealinin konut sahibinin alacaklarının hiç silinmemesi olduğunu belirtti. Girgen, ancak bu aşamada Aralık ayı sonunda abonelerin alacakların silinmesinin kabul edilebilir bir şey olduğunu ifade etti.

Girgen, konut dışında kalan ticari müesseseler ve kurumlar gibi abonelere de mahsuplaşma uygulaması getirilmesi halinde işletmeler açısından teşvik edici olacağını ifade etti.

Girgen, yenilenebilir tesislerde kullanılan malzemelere vergi muafiyetleri ve daha uygun banka kredileri sunulmasının tüketiciler açısından önemli teşvikler olacağını kaydetti.

Taşçıoğlu: Aksaklıkları görmemiz lazım

Makine Mühendisleri Odası Emir Taşçıoğlu, “Kullanıcının alacağının baki kalması çok daha adaletli olabilir ama henüz daha yeni yeni uygulamaya başladığımız bugünlerde en azından bir yıl kadar beklenip, bu uygulamanın şebekeye ne tür etkileri olduğu, YEK uygulamalarına talebin ne olduğu ve nasıl seyredeceği, mevzuat prosedürlerinin aksaklıklar yaratıp yaratmayacağını görmemiz gerek” dedi.

Konut haricinde kalan tüketicilerin şebekeye aktardığı elektrik miktarını bedelsiz geri alamaması uygulamasını bu aşamada doğru bulan Taşcıoğlu, “Zira aksi durumda 3-5 büyük ticari firmanın, (bunlar büyük oteller veya üniversiteler olabilir) talep edeceği yüksek MW'lı tesisler, şebekemizin tolere edebileceği yüzde 25-30'luk payı tamamen doldurup konut tüketicilerinin bu fırsattan yararlanmasına engel teşkil edebilecekti” dedi.