Esengül AYKAÇ

Kuzey Kıbrıs’ta kaçak yaşam kanayan bir yara haline dönüştü. Hem sosyal hem de ekonomik açından ülkeye olumsuz etkileri olan kaçak yaşamla mücadele devam ederken, 2022’de çoğunluğu Afrikalı olan ve genellikle suç işledikten sonra tutuklananların deport işlemleri için devletin kasasından 
9 milyon TL çıktı.
 Nijerya, Bangladeş, Pakistan gibi üçüncü dünya ülkesi vatandaşlarının, ülkelerine gönderilmeleri için bilet fiyatları 20 bini lirayı aşarken,  Diyalog’a konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı Ecevit Alper, önemli detaylar verdi. Alper, ülkeye öğrenci olarak gelen 22 bin Nijeryalı’dan 3 bine yakınının okula devam etmediğini söyledi. 
Alper, “Dışarıdan bu ülkenin kültürüyle, gelenekleriyle tamamen uyuşmayan farklı kültürlerden insanları bu ülkeye getiriyoruz. Daha sonrasında bu insanlar bizim başımızı ağrıtıyor. Sonrasında ise biz bu insanları nasıl göndereceğiz diye  kara kara düşünüyoruz. Tüm bunları üst aklın planlayarak düzenleyeceği şeylerdir. Planları yapmamız halinde kısa süre içerisinde birçok sorununun önüne geçebiliriz” dedi.  
Müsteşar Alper, ülkeye girişte öğrencilerden 50 Euro kesinti yapılacağını ve elde edilen parayla bir fon oluşturulacağını açıkladı. 
Alper, oluşturulacak fonla deport işlemlerinin karşılanacağını ifade etti.

E-vize uygulaması hayata geçecek
Öğrencilerin kayıt altına alınması için e-vize uygulamasını hayata geçireceklerini ifade eden Alper, şu bilgileri verdi: 
Öğrenciler KKTC’ye gelmeden önce tüm evraklarını, sağlık tetkiklerini hazırlayacak ve İçişleri Bakanlığının sistemine yükleyecek. Yüklenen evraklar onay aldıktan sonra karşı tarafa izin verilerek ülkeye girişler sağlanacak. Ayrıca öğrenciler kayıt yapacağı okula bir miktar ön ödeme yapacak. Çünkü üniversitelere ön ödeme yapılmadığı için ülkeye öğrenci olarak gelen kişiler okula gitmeyebiliyordu. 
E- vize uygulamasıyla bu sorunların çözüleceğini düşünüyorum. Üniversiteler otoriteler ile iş birliği yaparak veri paylaşırsa birçok her şey çözülmüş olacak.”
9 milyon lirayla okul yapılırdı
Alper, 2022 yılında kriminal olaylara karışan ya da kaçak duruma düşen yabancı uyruklu şahısların deport işlemleri için 9 milyon TL ödendiğini belirtti. Alper, “Bu paralar bizim kendi paramız, belki de bu para ile okul yaptırabiliriz. Yanlış insanları ülkeye getirip daha sonra göndermek için kendi kaynaklarımızı neden kullanalım? diye konuştu. 
Ülkeye gelen her öğrenciden 50 Euro kesilmesinin gündemde olduğunu kaydeden Alper, “Elde edilecek parayla fon oluşturulacak. Fonda biriken para ile deport işlemlerinde kullanılacak” dedi.
3 bin öğrenci okula devam etmiyor
Alper, “Pakistan, Türkmenistan, Afrika kökenliler, Ermenistan ve Irak kökenlilere vize vermiyoruz. Ancak ülkeye öğrenci olarak gelebiliyorlar” ifadelerini kullandı. Ülkede 22 bin civarında Nijeryalı öğrencinin olduğuna dair bilgi edindiğini ifade eden Alper, “2 bin 500 civarında Nijeryalı öğrenci hiç okula gitmiyor” dedi
Akıllı yazılımla denetim kolaylaşacak
Çalışma Bakanlığı’nın yapmış olduğu yazılım hakkında da bilgiler veren Alper şu şekilde konuştu;
“Özellikle çalışma izinlerini düzenleyen akıllı bir yazılım yaptık. Kısmet olursa bu ay yazılım devreye girecek. İçerisinde belli başlı algoritmalar var. Kendi kendisini denetleyen bir mekanizma olacak.  Yeni yazılımla birlikte çalışma tarafındaki birçok sorunumuzu çözecek ve birçok noksanlıkları da ortaya çıkaracak. Kaçak çalışmanın önlenmesine de çok büyük katkıları olacak. Mesela günlük olarak ada genelinde 27 kişi ile denetim yapmaya çalışıyoruz.  Yeni yazılım ile birlikte işlemler daha da kolaylaşacak. Denetime giden müfettişler dijital ortamda her şeyi görebilecek.”

25 bini aşkın yabancı öğrenci çalışma yaşamında
Müsteşar Ecevit Alper, sosyal sigortalarda aktif sigortalı çalışan sayısının 127 bin civarında olduğunu söyledi. Bunların 64 binini yabancıların oluşturduğunu ifade eden Alper, “64 binin yüzde 65’ini Türkiye kökenliler, yüzde 35’ini de üçüncü dünya ülkesi vatandaşları oluşturmaktadır” dedi. 
Alper, KKTC’de 60 bin öğrencinin de çalışma izni olduğunu söyleyerek, “Bu 60 binin 33 bini Türkiye  kökenli öğrenciler, 25 binini de Afrika kökenliler başta olmak üzere üçüncü dünya ülkeleri vatandaşları oluşturuyor” şeklinde konuştu.  Alper, inşaat başta olmak üzere, bet, casino ve bazı diğer alanlarda da öğrencilerin çalışmasının yasak olduğuna da dikkat çekti.