Yine toplumumuz Maraş bölgesi ile yatıp kalkıyor. Siyasi ve ekonomik açılımlar söz konusu olduğunda sebep sonuç ilişkisi göz ardı edilir ise "ben yaptım oldu" diyemezsiniz. Cumhurbaşkanlığı seçimleri de yaklaşıyor ya; alın size malzeme. Hem de en iyisinden.  Kimileri bu açılımın sebebini Rumların Akdeniz'deki doğal gaz arayışlarına ve bizi yok hükmünde saymasına veriyor; kimileri bunun finansman olarak bu açılımı yapmanın mümkün olmayacağını söylüyor. Ayrıca, uluslararası hukuk anlamında çok zorda kalacağımız ifade ediliyor. 

Peki, yerli halkımız ve adamızı ziyaret eden turistler buraya nasıl bakıyordu? 
Onu daha önce araştırmak kimsenin aklına gelmedi. 

Girne Amerikan Üniversitesi Turizm ve Konaklama Yüksek Okulu bünyesindeki lisans ve master öğrencilerime yaklaşık yedi haftalık bir araştırma yapmaları için hazırladığımız anket ve aldığımız sonuçları tekrardan tam bir yıl sonra yeniden yayınlama ihtiyacı hissettim.  

1-    Yaş aralığı, demografik yapı, eğitim düzeyi (Kıbrıs vatandaşı) bin 400 kişi ile yaptığımız ankette, kişilerin yaş aralığı 21 ve 49 yaş arasındaki kişilerden seçildiğini görürken 
( % 68 ) oranında; bu kişilerin 1974 savaş sonrası doğduklarını da göz önünde bulundurursak; bu kişilerin fikir anlamında bariz bir şekilde, yaş grubu 55 ve üstü olan kişilerden ayrıldığını görmekteyiz. Bu kişilerin yaklaşık % 64 oranında üniversite mezunu, % 23 oranındakiler ise en az lise ve diğerlerin de ortaöğretime kadar eğitim aldıklarını görüyoruz. Bu kişiler Girne ve civar köylerinde yaşayan yerli halktan kişiler. 

2-    Yaş aralığı, demografik yapı, eğitim düzeyi (Turist) bin 60 kişi yaptığımız ankette soru sorulan ve cevapları alınan turist kişilerin yaş aralığı genellikle 39- 59 yaş aralığındaki kişilerden seçildiğini görürken (% 45) oranında; bu kişilerin 59 yaş üstü olanlar % 32 ve 18-39 yaş aralığında olanlar ise % 23 olduğunu anlıyoruz.  Turistlerin % 64 dolayında olanlar Türkiye, %32.6 olanlar yabancılar ve diğerlerinin %3,4  ise yerli turist olduğunu görmekteyiz.  

3-    Kapalı Maraş’ın Kuzey Kıbrıs turizm sektörüne olumsuz etkileri olmuştur. (Yerli) 
Kapalı Maraş’ın turizm sektörüne % 58,5 oranında olumsuz etkisi olmuştur fikrine katılanların yanında, şiddetle katılanlar %32,5 civarındadır. Hiçbir etkisi  olmamıştır diyenler % 6, bir fikrim yok diyenler ise %4 oranında ölçülmüştür. Yani anlaşılıyor ki, %90 seviyelerindeki bir oran ile Maraş’ın kapalı oluşu yerli halkımız tarafından çok sıcak karşılanmamakta ve turizm açısından ve dolayısı ile ekonomik kayıp olarak büyük bir mahrumiyetin olduğu saptaması yapılmıştır. 
 
4-    Kapalı Maraş’ın Kuzey Kıbrıs Turizm sektörüne olumsuz etkileri olmuştur. (Turist) 
Turistlerin Kapalı Maraş’ın yine Kuzey Kıbrıs turizm sektörüne ve genellikle ekonomisine karşı olumsuz etki yarattığı görüşü hakım olmuştur. Bu verileri oranlayacak olursak; Kapalı Maraş’ın turizm sektörüne % 38,3 oranında olumsuz etkisi olmuştur fikrine katılanların yanında, şiddetle katılanlar %30,5 civarındadır. Hiçbir etkisi olmamıştır diyenler % 13,3 bir fikrim yok diyenler ise %18,3 oranında ölçülmüştür. Bu veriler ışığında da anlaşılıyor ki, 
% 31,6 seviyelerindeki bir oran ile Maraş’ın kapalı oluşu turistler tarafından tam olarak olumsuz görülmemektedir. Bu oran genellikle % 76 oranında yabancılar Türkiye harici olanlarca belirtildiğini de ifade edelim. Diğer % 24 oranında ise Türkiyeli turistler. Genel anlamda Maraş’ın yine kapalı oluşu turizm ve ekonomik kayıp olarak görüldüğü de teyit edilmiştir. 
 
5-    Maraş’ın Türk İdaresi (otoritesi) altında açılması (Yerli) 

Yerli insanımızın Maraş’ın Türk idaresi altında açılma fikrine %47,5 oranında katılanları %25 oranı ile şiddetle katılıyorum düşüncesi hâkim oldu. Bu da bize gösteriyor ki, halkımızın yaklaşık % 72,5’lik bir bölümü bu fikre hâkim. Çok enteresan bir oranda ise % 27,5 oranı ile herhangi bir fikrim yok, yani hem katılıyorum, hem de katılmıyorum yani kararsızım dedi. Bu da bize gösteriyor ki, Kıbrıs Türk halkı içerisinde de Maraş ile ilgili kafalarda Türk İdaresi altında açılmasına bir kesim daha kararsız duruyor. 

6-    Maraş’ın Türk İdaresi (otoritesi) altında açılması (Turist) 

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni 15 Haziran- 7 Ağustos 2019 tarihlerinde ziyaret eden turistlerin yaklaşık 1060 kişisi üzerinden yapılan bu anketin 48,3 oranındaki büyük bir kesimi Maraş’ın Türk idaresi altında açılma fikrine hâkim oldukları anlaşılıyor. Turistlerin, Maraş’ın Türk idaresi altında şiddetle açılma fikri ise %13,3. Yani kısaca bu bölgenin Türk idaresi altında açılması gerekli diyen turistlerin oranı % 61,6. Çok önemli bir rakam bu. Bu oranı oluşturan Türkiye menşeli turistler yüzde 73. Yani % 27’si yabancı turistlerin Türk İdaresi altında açılmalı diye özetlenebilir. 

7-    Turistik tesisler (oteller, apart oteller, butik oteller, restoranlar, club ve tavernalar)  Türk otoritesi altında daha önceki sahipleri tarafından açılmalı 
(yerli)

Yerli halkımızın yaklaşık %60 oranında bir kesimi bu fikri savunurken, yüzde 24 oranında bir kesim ise buna şiddetle katılmakta yani toplamda yüzde 84 oranında bir kesim ağırlıklı olarak bu tesislerin Türk otoritesi altında daha önceki sahipleri tarafından açılmalı fikrine olanak sağlanmalı inancını taşıyor. Yüzde onluk bir kesim ise kararsızlığını bu anlamda korurken; % 6 oranında ise yerli halkımız buna karşı çıkıyor. Yine de büyük oranda bu tesislerin daha önceki işletmecileri veya sahipleri tarafından Türk idaresi altında açılma fikri ağır basıyor açıkça söylenebilir. 

8-    Turistik tesisler (oteller, apart oteller, butik oteller, restoranlar, club ve tavernalar ) Türk otoritesi altında daha önceki sahipleri tarafından açılmalı (yabancı)

    Yabancı turistlerin yine yerli halka benzer şekilde yaklaşık %56,7 oranında bir kesimi bu fikri savunurken, yüzde 8,3 oranında bir kesim ise buna şiddetle katılıyor. Yani toplamda yüzde 65 oranında bir kesim ağırlıklı olarak bu tesislerin Türk otoritesi altında daha önceki sahipleri tarafından açılmalı fikrine olanak sağlanmalı inancını taşıyor. Bir diğer taraftan da Yüzde 21,6 bir kesim ise kararsızlığını bu anlamda korurken; % 9,4 oranında ise yerli halkımız buna karşı çıkıyor. Şiddetle karşı çıkanların oranı ise %4.Turistlerin bu anlamda belirtilen tesislerin daha önceki işletmecileri veya sahipleri tarafından Türk idaresi altında açılma fikri yine de ağır basıyor sonucuna ulaşabiliriz. 

9-    Maraş’ın eski Vakıf Malı olması hakkındaki iddiaların ve veya sonuçlarının uluslararası hukuk nezdinde çözülmesi gerektiğine inanıyor musunuz? (Yerli)

Maraş’ın tapusunun Vakfiyelere ait Evkaf malı olduğuna dair çözüm yolunun uluslararası hukuk yolu ile çözülmesi gerekliliğine olan inanç yüzde yirmi beş olarak belirtilirken; bu rakam yüzde beş ile şiddetli bir şekilde hem fikir olunuyor. 

10 – Maraş’ın eski Vakıf Malı olması hakkındaki iddiaların ve veya sonuçlarının uluslararası hukuk nezdinde çözülmesi gerektiğine inanıyor musunuz? (turist )

    Turistler uluslararası hukukun her zaman daha fazla önem arz ettiği vurgusunu, bu soruya verilen cevaplar ile de kendilerini belli etti açıkçası. Yüzde 31,7 oranında bir kesim buna hemfikir olurken, bu fikre şiddetle olumlu bakanların oranı ise 5,3 oldu. Yani toplamda yüzde 37 oranında bir kesim Maraş’ın statüsünün uluslararası hukuk yolu ile çözülebileceğine inanıyor. Bir diğer taraftan ise; yüzde 35 oranında bir kesim bu soruya karşı kararsızlık ifade ederken, % 21,7 oranında bir kesim buna karşı çıkarken; 6,4 oranında bir kesim ise buna şiddetle karşı çıkıyor. 

11-     Yerli sakinler, kendi evlerine  Türk otoritesi altında dönmeli mi? ( Yerli )
Bu soruya verilen cevaplar daha açık ve net oldu. Bu fikre inananlar; yüzde 45 oranında, şiddetle inananlar ise yüzde 35 oranında gerçekleşti. Yani toplamda %80 bu fikir ağır basıyor. Yüzde 17,5 oranında bir kesim kararsızlık ifade ederken; %2,5 oranında bir kesim ise bu fikre karşı çıkıyor. 
  
    12 - Yerli sakinler, kendi evlerine Türk otoritesi altında dönmeli mi? (Yabancı)
Turistlerin gerçekten de bu soruya verdikleri cevaplar daha da net oldu. Yüzde 51,7 oranında bir kesim bu fikre olumlu bakarken, yüzde 11,7 oranında bir kesim ise şiddetle ayni fikirde olduğunu beyan etti. Toplamda yüzde 63,4 oranında bir kesim turistler tarafından bu soruya olumlu görüş verdi. Yüzde 13,4 oranında bir kesim buna karşı görüş bildirirken, kararsızlar yüzde 23,3 oranında kaldı.