Kuzey Kıbrıs bu sistemle sağlıklı şekilde gider mi? Kanaatimce gitmez. Bunu hem sağcılar, hem de solcular en yüksek perdeden seslendiriyor. Kimse kusura bakmasın ama halkın sadece çok az bir kesiminin tam anlamı ile mutlu olduğu bugünkü sosyal, ekonomik ve siyasi düzende, iktidarların olumsuz payı var. 
 Bana dokunmayan yılan bin yaşasın mantığı çöktü, bitti artık. Gemi çoktan karaya oturdu. 
Hiçbir sektörümüzde stratejik bir planlama yok. Bakanlıklar günübirlik düzen ile çalışıyor. Memurlarımızın birçoğunun hesabı mesaiyi bitirip eve bir an önce dönmek üzerine kurulmuş. Eğer ki üst düzey bir yönetici iseniz, bu bakıştaki kişilere iş yaptırmak fevkalade zor. Ya rica, minnet yaptıracaksınız, ya da kendinizi sevdireceksiniz öyle iş yapacaksınız. Çoğu zaman da biraz zorlasanız hemen size hasat raporu dayatılıyor. Biraz diretin, sendika üyeleri kapıda. Bu bir paragrafta yazdıklarım Kuzey Kıbrıs devlet sisteminin çöküşünü hızlandıran en önemli unsur. Bu yazdıklarım belki bir gün bu çarpık yapının bir nebze değişmesinde faydası olur diye not ediyorum. Tarihin sayfalarında yerini alsınlar diye. 
Şimdi dönelim konumuza. Hiçbir bakanlığın (Bildiğim kadarı ile 2018 yılında Tarım Bakanlığında T.C katkıları ile bir Master Plan hazırlanıp kitap haline getirilmişti) ancak diğer Bakanlıkların hiçbirinde bir strateji yazılmış değil.  
Bu hassasiyetler ve gereklilik göz önünde bulundurularak; TC-KKTC Yapısal Dönüşüm Programı içerisinde birinci sıraya Turizm Strateji planını koymuştum. Bildiğim kadarı ile Turizm ve Çevre Bakanlığı bizlerin başlattığı bu planın bitirilmesi için son günlerde hummalı bir çalışma içerisinde. 

Amerika’yı tekrardan keşfetmeye çok meyiliz ya, bazen olmadık işler başımıza açıyoruz ve gereksiz zaman kayıpları yaşıyoruz. 
Öncelikle bu konuda; benzer Ada ekonomilerinin turizm stratejileri incelenmeli, hani görünmeyen, bilinmeyen, akıl erdirilemeyen, gözden kaçanlar yapacaklarınıza ışık olur anlamında… Bu bilgilerin size uyanları uyarlamak yanlış da değildir ayrıca. 

Cyprus Tourism Strategy 2030

Kuzey Kıbrıs`da yaşam süren Turizm otoriteleri ve akademisyenleri; öncelikle bir gerçekliği kabul etmeli. Güneyli Komşularımız Turizm destinasyon yönetimini iyi beceriyor. Bu başarının arkasında tabii ki tüm sektörü ilgilendiren mekanizmanın çarklarını döndüren dişlileri bu yapı içerisine koymalarından kaynaklanıyor. AB finansmanı ve bilgi birikimini (know –how) unutmamak lazım.
Esas öz, ana fikir “2030 yılına kadar Kıbrıs turizmini kitle turizmi kapsamında lüks bir destinasyon haline getirerek altı buçuk milyon turisti ağırlamak.”  
Müthiş bir rapor hazırlanmış. 2017 yılının Mart ayında açıklanan Kıbrıs Turizm strateji raporu şifrelerini çözmek çok zor değil. Project Management Team (Proje Yönetim Ekibi) içerisinde olan ana hatları ile Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı, Kıbrıs Enerji, Endüstri Ticaret ve Turizm Bakanlığı, Kıbrıs Turizm Örgütü (Cyprus Tourism Organisation CTO ) ve Hermes Havalimanları sürecin gelişmesi ve olgunlaşması için ana omurgayı oluşturdular.
Bu kadarla da sınırlı mı? Tabii ki değil. 17 bölgesel workshop, 41 tur operatörü ve havayolu şirketlerinden oluşan bir grup ile yapılan ve yazılan sonuç bildirgeleri ve tabii ki bu operasyonların icra ve yönetimine yardımcı olan CTO’ya bağlı Kıbrıs içi ve dışındaki ofisleri de bu strateji planının yazılmasına katkıda bulunmuş. Müthiş bir ekip işi anlayacağınız. 

Kıbrıs Turizm Strateji planını oluşturan ana ve alt başlıklar neler?

Öncelikle belirtmekte fayda var, Güneyli komşuların yaptığı strateji planı 909 (Dokuz yüz dokuz) sayfadan oluşmakta ve İngilizce versiyonu da bulunmakta. Giriş başlığı ile birlikte ki içeriğinde mevcut durum analizi ve gerçekleşen sonuçlar da var, strategic plan detaylandırma kısmı yaklaşım ve methodology (yöntem) ve raporun yapısı modeli var. Raporun birinci ana başlığı, giriş başlığına 0 (sıfırıncı başlık çünkü), buna raporun tasavvur kısmı denilmiş. (Envisioning). Bu ana başlığı oluşturan konular mevcut durum analizi, ve zorlukları, Kıbrıs Turizminin büyüme potansiyeli, büyüme senaryoları, misyon, vizyon yanında hedef ilkeler ile değişim konuları var.  Röntgen doğru çekilirse, teşhisin doğru konulması için bu aşama önemli. 

İkinci konuda ise turist destinasyonu olarak Kıbrıs analizi yapılmış. Alt başlıkları ise Turizm Kümelenmesi ve marka oluşumu, Kıbrıs beklentileri ışığında misafir seyahat rekabet edinilirliği, Kıbrıs rekabet belirleyicileri, geleneksel pazarlarda Kıbrısın zayıf rekabet nedenleri ve son olarak bu bölümün esas belirleyici faktörler analiz edilmiş.
Üçüncü konu ise; turizm pazarını oluşturan etkileşim faktörleri başlığı taşımakta. Alt Başlıklarında turizm talebini etkileyen güncel trendler, Kıbrıs rekabetçilik faktörsel oluşumu, turizm destinasyonu olarak Kıbrıs`ın büyüme potansiyeli ve bölüm özeti var. 
Dördüncü konu başlığı ise üzerinde durulması gereken anahtar süreçler ismini taşıyor.
Bu bölümde Kıbrıs Turizm strateji planı anlamında SWOT analiz ve Stratejinin tamamını oluşturan yirmi altı soruyu kapsıyor.  
Beşinci bölüm stratejik turizm planını oluşturan ana omurgayı; yani core (çekirdek)  strateji başlığını oluşturuyor. Stratejinin amacı ve hedefleri, rekabetçi avantajları, iş yönetimi ve destinasyon stratejisini oluşturuyor. 
Altıncı bölümü ise strateji yönetimi ve sonuçları ana başlığını taşıyor.  Bunu oluşturan yedi sonuç var. Stratejinin yönleri ve amaçları oluşturucular ve Gerçekleştiriciler alt başlığında toparlanmış. 
Yedinci ana başlığı ise Planın kendisinden bahsedilmiş. Alt başlıklarında strateji haritası, inisiyatiflerin sentezlenmesi ve ayrı bir aksiyon planının sentezlenmesi konuları var. 
Sekizinci başlıkta stratejiyi teşvik eden girişimler var. Bu girişimler içersinde alt başlık olarak Kıbrıs adasını tecrübe etmek, Kıbrıs Kalite etiket planı, Ulusal Turizm planlama inisiyatifi uygulanması, Kıbrıs Turizmi büyüme modelinin yönlendirilmesi, Turizm Ürünü geliştirme uygulamaları, Pazar ortaklığı inisiyatifi, yeni bir turizm markası oluşturma yönetimi, dünya sınıfına hitap edecek pazarlama planları ve uygulamaları, mevsimsel azalma inisiyatifi yönetimi, karbon ayak izi uygulama analizi, “Made in Cyprus “ve “Soul of Cyprus” inisiyatiflerinin kurgulanması konuları üzerinde durulmuş. 
Dokuzuncu bölümde ise, etkinleştirme inisiyatifi başlığını taşıyor. Bu başlığın alt konuları özellikle, Bölgesel Turizm gelişiminin özendirilmesi, yasal ve kanuni çerçevede düzenlemeler yapılması, insan kaynağı inisiyatifinin özendirilmesi, havayolu ortaklık inisiyatifi, turizm sistemi dönüşümü konuları var. 
Onuncu ana başlıkta ise; Aksiyon planlarının ayrıştırılması ile ilgili konular işlenmiş. Bu konu aslında stratejik planın yaklaşık iki yüz sayfasını oluşturan derin konulardan oluşuyor. Ürün, Pazar ilişkisi, Öncelikli Pazar kaynakları, Kalitenin geliştirilmesi, Kıbrıs Markası, Sezonluk azalım, Mekânsal turizm gelişim planlarının oluşturulması konuları var. 
On birinci başlık ise Ekonomik Etkileşim planı olarak bu plan içerisinde yerini almakta. Alt başlıkları ise, ekonomik gelişimin işsizlik oranına katkısı, turizm gelişiminin Gayri safi yurt içi hâsılaya katkısı, gelir vergisinin etkileri, Kıbrıslıların kaliteli ve sürdürülebilir hayatları ve Kıbrıs için üç farklı büyüme modeli üzerinde duruluyor. 
On ikinci ve son başlıkta ise stratejinin uygulanması başlığını taşıyor. Bu başlığı içeren konular ise özetle Kıbrıs Turizm Strateji planının kurumsal çerçevesi, aşamalı uygulamaları, uygulama ve aksiyon planları, yatırım programı, uygulamaya etki eden ana faktörler gibi konuları işlemekte. 

Bu arada unutmadan eklemekte fayda var. Bu strateji plan içerisinde açıklanan 447 tablo ve 266 figure, şemalar var. Bu son yazdığım herhalde ne denli kapsamlı bir turizm planı oluşturulduğunun ipuçlarını veriyor. İlgilenenler için İngilizcesini download edebilmek anlamında web sitesini vermekte fayda görüyorum… www.tourism.gov.cy. Önümüzdeki hafta bu ana başlıkların amaçlarını, özetlerini açıklayacağım.
Turizm Hayattır.