Hüseyin  ÇİÇEK-Zorkun TAŞER

Hükümetin 1 Ocak 2015’ten itibaren  vatandaş olmayanların Taksi ve Otobüs şoförü olmasını engelleyen kararını  Diyalog’a değerlendiren Lefkoşa, Gazimağusa ve Güzelyurt’taki taksi ve otobüs şoförleri, karardan duydukları memnuniyeti dile getirdi. Uygulamanın özellikle korsan taşımacılığın önüne geçeceğine inanan şoförler, kararın sadece sözde kalmayıp uygulanmasını ve  denetim yapılmasını istedi. 

Birkaç yıl sonra uygulamaya konmalı

Gazimağusa Halk Otobüsleri Birliği Başkanı İsmail Gürsoy ise uygulamayı yerinde bulduğunu ancak  birçok şoför açığı ortaya çıkacağından dolayı uygulamanın  birkaç yıl sonra yürürlüğe konması ve bu süre zarfında da hükümetin insanları şoförlüğe cezbedici bir takım önlemler alması gerektiğini savundu.

20 yıldır çalışan ve vatandaşlık alamayan var

Diyalog’a konuşan bazı taksi ve otobüs şoförleri de ülkede uzun yıllardır taşımacılık sektöründe çalışan yabancılar olduğunu, bunların bölgeleri bir yerliden daha iyi bildiğine dikkat çekerek, “Kuzey Kıbrıs’ta 20 yıldır şoförlük yapan ama vatandaşlık alamayan çok sayıda taksi ve otobüs şoförü var. Bu insanlar evlerinin geçimini taksicilikten kazanıyor. Bu yasa hayata geçince otomatik olarak işsiz kalacaklar. Devletin uzun süredir ülkede çalışan ve vatandaşlık almayan insanlara ayrıcalık tanıması gerekir” dedi.

 

Ne dediler?

Yıllardır vergisini ödeyen dikkate alınmalı

Muhammet Biberoğlu: ( Gazimağusa Taksiciler Birliği Başkanı) 

“Şu an ülkemizde çalışma izni ile bulunan ve yıllardır vergilerini yatıran meslektaşlarımız var. Biz taksiciler birliği olarak sayın bakana böyle bir yasayı uygulamasını daha önce de söyledik, yıllarca burda çalışan meslektaşlarımıza lafımız yok. Ancak  ülkeye yeni gelip hemen taksiciliğe başlayan kişilere dur denmesi gerekliydi. Bu kişiler bizim camiamıza zarar vermekteydiler, dolayısı ile bu uygulamayı destekliyoruz, hak sahibi olanlar şoförlük yapsın, hak etmeyenler yapmasın. Ancak yıllarca çalışma izni ile vergisini ödeyenleri de düşünecek bir uygulama gereklidir. Yani o kişiler, yeni gelip hak etmediği halde taksi şoförlüğü yapan kişilerle bir tutulmamalıdır.”

Mahmut Coşkun (Gazimağusa Yeni Taksiciler Birliği Başkanı)

“Yıllarca beklediğimiz bir yasaydı.  2005’ten sonra ulaştırma ve taksicilik ile ilgili yasa devreye girdikten sonra  kiralık arabalar, özel arabalar ve yurt bekçileri taksicilik ve minibüsçülük yapmaya başladı. Dolayısı ile kendi kendimize kaçak taşımacılığı yarattık. Ulaşım, KKTC’nin can damarlarındandır. Bu ülkeye gelen yabancı turistler ilk olarak  bu insanlarla karşılaşıyor, dolayısı ile ulaşım sektöründeki insanların iyi kontrol edilip denetlenmesi gerekliydi.  Bu zaten yeni bir yasa değildi, ancak rafa kaldırılmış bir yasaydı ve gündeme getirdiği için sayın bakana teşekkür ediyoruz.

Yeni istihdam kapısı olabilir 

İsmail Gürsoy: (Gazimağusa Şehiriçi Halk Otobüsleri Birliği Başkanı)

“ Gayet güzel bir yasa, ancak birkaç yıl sonra yürürlüğe girmesi gerekmektedir, nedeni ise şoför eksikliği yaşanacaktır, dolayısı ile birkaç yıl sonra uygulamaya konup bu süre zarfında ise hükümetin bu mesleği cezbedici bir takım önlemler alması gerekmektedir. Bugün ortaokulu doğru dürüst okuyamayan bir öğrenciyi zorla liseye, daha sonra askere yolluyoruz, ondan sonra bu çocuk işsiz kalıyor, halbuki okuyamayan bu tür kişileri bu mesleğe yönlendirsek, bu sektör yeni bir istihdam alanı olabilir.  Tabiiki devlette teşvik edici önlemler almalı, istihdam edilen kişinin sigortasını yatırma gibi. Ülkemizdeki otobüslerin % 90’ı öğrenci taşımaktadırlar,  bu öğrencilerin taşıma süresi yılda 160 iş günüdür, yabancı olan 160 gün çalışır, ancak yerli vatandaş asla 160 gün çalışmaz.  Bu işi  çalışma izni ile yapan bir çok kişi var ve   bu yasa hemen yürürlüğe konursa çok büyük bir şoför açığı oluşacak. Yasa güzel ama yavaş yavaş uygulanması gerekir.”

Serdar Keskiner  

“Yasayı destekliyorum, vatandaş olmayan kişilerin şoförlük yapmamaları gerekmektedir, Geç kalınmış bir yasa olarak değerlendiriyorum”.

Şerafettin Sarı 

“Hükümet kendi tutarsızlık ve denetimsizliğinden dolayı böyle bir karar aldı, ama sadece karar almak ile yetiniyorlar, denetlemiyorlar, çalışma izni ile de taksi ve otobüs şoförlüğüm yapılabilmektedir.  20 yıldan bu yana bu işi çalışma izni ile yapan ve henüz vatandaşlık alamayan birçok kişi var. Onların durumu ne olacak? Yeni gelip hemen taksi şöförlüğü yapıp bizim de işlerimizi sıkıntıya sokanların önüne geçilmelidir. Ancak uzun yıllardır vergisi ile bu işi yapan kişilere de saygı duyulmalıdır.”

Ekrem Fidan 

“Ülkede işsizlik oranı oldukça yüksek,  böyle bir uygulamaya gidilsin. Sadece vatandaş olanlar şoförlük yapabilsin, uygulamayı destekliyorum, yerinde bir karar.”

Hasan Keskiner

“Yerinde bir yasa. Sadece vatandaş olanlar taksi ve ortobüs sürebilmelidir, dünyanın her yerinde bu böyle. Sadece bizim ülkemizde çalışma izinliler taksi ve otobüs şoförlüğü yapabiliyordu. Dolayısı ile uygulama yerinde.”

Kemal Karaboğa 

“Yasayı destekliyorum. Her önüne gelen mesleği olsun olmasın şoförlük yapıyordu. Bu şekilde bir nebze de olsa bunun önüne geçilecektir. Vatandaş olmayanların taksi veya otobüs sürmesi zaten saçma bir şeydi ve sadece ülkemizde vardı, dünyada böyle bir uygulama yok.”

Ali Karabaca 

“Yasa gayet güzel düşünülmüş, çalışması uygun olan çalışsın, uygun olmayanalar da başkasının hakkını yemesin, yasayı destekliyorum. Bu yasa sayesinde korsan taksiciliğin önüne de  geçilecektir.”

Halil Narlı

“Zaten çalışma izni ile şoför olunmaması gerekirdi, dünyanın her yerinde bu böyle.  Almanya ve İngiltere’de bizzat gördüm. Vatandaş olmayan bir kişi asla ve asla çalışma izni ile ne taksi ne de otobüs kullanamaz. Ha vatandaş olmayan memur istihdam etmişsiniz, ha şoför. Arasında bir bir fark yok. İşsiz bir çok insanın da önü kesiliyordu. Gayet yerinde bir yasa ve sonuna kadar destekliyorum.”

Vedat Özfuttu

“Yasayı sonuna kadar destekliyorum, dünyanın hiçbir yerinde çalışma izni ile taksi sürme gibi bir şey zaten yok. Geç bile alınmış bir karar olarak düşünüyorum.”

Mete Akbey

“Bana göre yasanın girmesi doğru bir karar oldu. Birçok ülke vatandaşı taksicilik yapıyor ve biz evimize ekmek götüremiyoruz. Vatandaşlara istihdam açılmış olacak. Uzun yıllardır bu işi yapan Kıbrıs vatandaşı olmayan arkadaşlar adına da üzülüyorum.”

Mehmet Emin Yangın

“Yasanın çok önceden girmesi gerekiyordu zaten. İş yapamıyorduk kaçak taksicilerden. Umarım böyle daha iyi olur. Hem diğer Kıbrıslı arkadaşlara da iş olanağı sağlanmış olur.”

Kemal Çakıcı

“Bu yapılan bir yerde haksızlık ancak 10 yıllık şoför ne yapacak şimdi? Kıbrıs vatandaşı olanların da iş hakkı tabi ki var. Çocuklar işsiz güçsüz ne yapsın?”

Adem Gündeş

“Bana göre doğru bir karar verildi. Doğru bir yasa yüyürlüğe giriyor. Ekonomimizle oynuyorlar. Bu yasa geç bile kalındı. Böyle olaması çok daha iyi olacak. Çalışan kişilerde hakkını alacak.”

Kemal Fatin

“Bence çok iyi oldu. KKTC vatandaşı birçok kişi zaten işsiz. Biraz olsun istihdam açılacak. Her şeyin nasıl olacağını yasa girince göreceğiz.”

İbrahim Uysal

“Bence hiç iyi olmadı. Birçok arkadaşımız var evine ekmek götüren. Nasıl olacak bu iş bilmiyorum. Hayırlısı ne olcak göreceğiz.”

Zorlu Kanaga

“Benim çocuğum bu ülkeden işsizlikten dolayı kaçıyorsa,  yasa bence az bile kalır. Başka ülkeden gelip, bizi işsiz bırakıyorlar. Bence Kıbrıs vatandaşı olamyan burada taksiclik, otobüs şoförlüğü yapmasın.”

Hasan Cankurt

“Benim kendi otobüs şirketim var. Başka ülke vatandaşları yüzünden çok fazla iş yapamıyoruz. Bence bu yasanın yürülüğe girmesi ve alınan karar çok doğrudur. Hem Kıbrıslılara da iş olanağı sunulmuş olacak, hem de daha iyi şartlar altında çalışılacak.”