Özlem G. AKKORLU – Arzu KÖPRÜLÜ
Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) arasında “Türkiye-KKTC İktisadi İlişkiler” konulu toplantı düzenlendi. Toplantı sonrasında “TC-KKTC Ticaret Odası Forumu” kurulmasına yönelik protokol imzalandı.
İmzalanan protokol ile “TC-KKTC Ticaret Odası Formu” kurulmasının yanı sıra ortak menfaatin bulunduğu ticari ve ekonomik konularda diyaloğu arttırmak, iki-taraflı ve çok-taraflı ticaret ve yatırımları kolaylaştırmak ve iki ülke arasında ticaret, yatırım ve finansal akışlarda genişlemeyi teşvik etmek amaçlanıyor.
Ayrıca protokol ile çok yönlü ekonomik ve ticari işbirliği aracılığıyla kapsamlı ticaret ve yatırımı kolaylaştırma mekanizmalarını oluşturmak; bilgi paylaşımı, beceri gelişimi, eğitim programları, teknik heyet ziyaretleri, forum ve konferanslar aracılığıyla, üzerinde karşılıklı olarak mutabakata varılmış alanlarda, ortak projelerin uygulanmasını amaçlayan, ortak faaliyetlerin geliştirilmesini teşvik etmek öngörülüyor.
Toplantıya üst düzey katılım oldu
Toplantıya Başbakan Tufan Erhürman, Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan ve TC Lefkoşa Büyükelçisi Derya Kanbay da katıldı.
Toplantının açılış konuşmaları sırasıyla KTTO Başkanı Turgay Deniz, TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu ve Başbakan Tufan Erhürman tarafından gerçekleştirildi.
Ardından Türkiye –KKTC Ticaret ve Yatırım İlişkileri temalı sunumlar KTTO Genel Sekreteri Aysun Önet İleri ve TEPAV Direktörü Prof. Güven Sak tarafından yapıldı.
Soru-cevap bölümünün ardından, toplantı sonrasında “TC-KKTC Ticaret Odası Forumu” kurulmasına yönelik protokol imzalandı. Protokole Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz ve TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu imza koydu.
Erhürman: Statüko kalkınmada dengesizlik oluşturdu
Başbakan Tufan Erhürman konuşmasında, “statüko” kelimesi üzerinde kurmak istediğini kaydetti.
Statükonun Kıbrıs’ın iki tarafında yaşayan halk ve yönetimleri arasında, sosyal ve ekonomik kalkınma alanlarında Kıbrıslı Türkler aleyhine bir dengesizlik oluşturduğunu ifade eden Erhürman, 1974 sonrasında TC yönetimleri ile KKTC yönetimlerinin ciddi çabalar ortaya koyduklarını, 1974’ten bugüne ciddi bir fark olduğunu ancak sosyal ve ekonomik kalkınma açıcından arzu ettikleri noktaya gelebilmiş olmadıklarını belirtti.
Bunun sorumlulukların kimlere paylaştırılabileceğini, nerelerde hata yapıldığının tartışılabileceğini dile getiren Erhürman, belki de geriye doğru düşünmek yerine ileriye doğru bakmanın vakti olduğunu söyledi.
Göreve geldikleri ilk günden itibaren “Bizim acil bir seferberliğe, sosyal ve ekonomik kalkınma alanında bir seferberliğe, bu seferberliği birlikte paylaşmaya ihtiyacımız var” dediklerini, hatırlatan Erhürman, bu seferberliği başlatmak konusunda ülkeyi yönetenlere büyük iş düştüğünü ama ülkedeki çeşitli sektörlere, kurumlara ve sivil toplum örgütü ile sendikalar da büyük iş düştüğünü vurguladı.
Deniz: İlk adım atıldı
KTTO Başkanı Turgay Deniz, Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu’nun kurulmasının ilk adımını atmak için toplandıklarını anımsattı.
KKTC’nin uzun yıllardan beri haksız ve hukuksuz ambargolar altında tutulmaya çalışıldığını belirten Deniz, “Kıbrıs sorunu diye isimlendirilen sorun, sanki de Kıbrıslı Türklerin çıkardığı bir sorunmuş gibi, bu sorununun bedeli Kıbrıs Türk halkına ödettirilmeye; Kıbrıs Türk halkı bu ambargo altında yaşatılırken Kıbrıs’taki temel haklarından vazgeçirilmeye çalışılmaktadır” dedi
Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın, Kıbrıs sorununun sadece Kıbrıs Türk halkı için değil, aslında bütün bölge halkları için çeşitli bedelleri olduğuna inandığını ve bu sorunun çözümlenmesi için katkı koymaya çalıştıklarını ifade eden Deniz, “Bunun için ilgili bütün taraflarla, bu arada bu adada birlikte yaşamakta olduğumuz ve birlikte yaşamaya devam edeceğimiz Kıbrıs Rum halkı ve onun kurumları ile de işbirliği yapmaya çalışmaktadır” dedi.
Deniz, ne var ki, gerek siyasilerin çabaları, gerekse kendi girişimlerinin Kıbrıs sorununun çözümlenmesi için yeterli olmadığını vurgulayarak, iki halk arasındaki ticari, kültürel ve diğer türden ilişkilerin geliştirilmesi için ortaya koydukları çabaların, geliştirdikleri önerilerin Kıbrıs sorununun siyasi duvarlarına çarparak işlemez hale getirildiğini kaydetti.
Deniz, 2017 yılında Ercan’dan geçen 1 milyon 734 bin yolcunun 1 milyon 324 bininin Türkiye yurttaşı olduğunu, gerçekleşen geceleme sayısı 4 milyon 223 bin olurken, 2 milyon 134 bininin Türkiye vatandaşlarının yaptığını söyledi.
Ülkemizde yüksek öğrenim gören gençlerin 55 bininin, toplam öğrecilerin % 50’sinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğunu kaydeden Deniz, “Ülkemiz bir turizm ve yüksek öğrenim adasıdır. Bu iki sektörümüz için ve diğer ekonomik aktivitelerimiz için gerekli malların çoğunu da Türkiye’den sağlamaktayız. İthalatımızın % 60’ını Türkiye’den yapmaktayız. Benzer şekilde üretebildiğimiz ve iç piyasamızda tüketmediğimiz ürünlerimiz için ilk pazarımız da Türkiye’dir. İhracatımızın % 62’si Türkiye’ye yapılmaktadır” dedi.
Deniz, bu rakamların kimseyi yanıltmaması gerektiğini, Türkiye ile yapabilecekleri daha çok iş olduğunu ifade ederek, bunlara örnekler verdi.
Hisarcıklıoğlu: Kuzey Kıbrıs bizim gözbebeğimiz
TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, KTTO Başkanlığına seçilen Turgay Deniz’i kutlayarak, TC Kıbrıs ilişkilerine katkı sağlamasını temenni etti.
19 Nisan’da Turgay Deniz’in Ankara’ya giderek kendileriyle biraraya geldiğini ve işbirliği alanlarını gözden geçirdiklerini, devamında da Brüksel’deki “Euro Chambers” toplantısında birlikte olduklarını anlatarak, Deniz’in Kıbrıs iş dünyasının menfaatlerini savunma konusunda başarılı işler yaptığını söyledi.
KKTC hükümetinin iş dünyasına, ekonomiye ne kadar öncelik verdiğinin en somut göstergesinin bugünkü toplantıya katılımın olduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, geçen yıl Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’yı İstanbul’da misafir ettiklerini ve işbirliği olanaklarını kendisine anlatma fırsatı bulduklarını ifade etti.
“Ekonomi, ticaret, turizm, eğitim, yatırım elbette çok önemli ama en önemlisi bizim kardeşliğimizdir, sizler bizim her alanda hem ortağımız hem kardeşlerimizsiniz. Daha önemlisi Kuzey Kıbrıs bizim gözbebeğimiz” diyen Hisarcıklıoğlu, iki ülkeyi birbirine bağlayan bir dizi etken olduğunu, bu hissiyatla iktisadi bağları güçlendirecek potansiyelin olduğunu da çok iyi bildiğini söyledi.
Hisarcıklıoğlu, Türk iş dünyası olarak Kıbrıslı Türklerin zenginleşmesini istediklerini, Kıbrıslı Türklere haksız yere uygulanan izolasyonların bunu yavaşlattığını da çok iyi bildiklerini vurguladı. Kıbrıslı Türklerin çalışkanlığı ve azmi sayesine zenginleşme sürecinin devam edeceğini dile getiren Hisarcıklıoğlu, Kıbrıs Türk halkının zenginleşmesinin çözüm çabalarına sağlayacağı katkının da farkında olduğunu belirtti.
Yabancı yatırımcı önemli…
KKTC menfaatlerinin göz ardı edilmeksizin adil ve kalıcı çözüm sürecini her zaman desteklediklerini ve buna devam edeceklerini belirten Hisarcıklıoğlu, doğrudan yabancı yatırımların ekonomik kalkınma için hayati önemi olduğunu ifade etti.
Hisarcıklıoğlu, “Doğrudan yabancı yatırımlar için anahtar kelime yatırım ikliminin sağlanmasıdır” diyerek, dünyada yabancı yatırımcıyı reddeden olmadığını, şu anki ekonomik savaşların bu yatırımlar konusunda yapıldığını söyledi.
Hisarcıklıoğlu, TOBB’nin kaliteli ve itibarlı bir üniversitesi olduğunu hatırlatarak, KKTC’den bu üniversiteye verilen her burs sayısı kadar kendisinin de burs vereceğini taahhüt etti.
