Çiğdem AYDIN – Hakan YILDIRIM

  Türkiye gibi Kuzey Kıbrıs’ta ‘gizli kamera’ ve ‘ses kayıt cihazı’ kullanımının ciddi boyutlara ulaşması herkesi endişelendiriyor. KKTC yasalarına göre 3 ile 7 yıl arasında ağır hapislik cezası öngörülmesine karşın, özellikle şantaj amaçlı kayıtlarda meydana gelen artışlar herkesi endişelendiriyor.

  Son olarak Kamu-Sen Başkanı Mehmet Özkardaş’ın, sendika binasındaki odasına kayıt cihazı konulduğuna ilişkin iddialar polisi harekete geçirdi. Yapılan ihbar sonucunda İ.T. ve H.Ş. isimli şahısların ifadesine başvurulduğu bildirildi.

  Bizzat Özkardaş’ın şikayeti üzerine harekete geçen adli şube ekiplerinin odada kayıt cihazı bulup, bulmadıkları konusunda herhangi bir bilgiye ulaşılamadı. Ancak; İ.T. isimli erkek ve H.Ş. isimli kadın aleyhindeki soruşturmanın ileri aşamasında daha net bilgilere ulaşılacağı iddia edildi.

 

Avukatlar ne diyor?

  Tanınmış avukatlarımızdan Boysan Boyra, gizli kamera veya gizli ses kayıt cihazı kullanmanın ülkemizde suç olduğunu belirterek “Hiç kimse bu yöntemle bir başkasına tuzak kuramaz ve şantaj yapamaz. Cezası ağırdır” dedi.

  Boyra şöyle dedi: 

  “Özel hayatın gizliliği konusu ne yazık ki bizim ülkemizde hiçe sayıyorlar. Bu konuda ben kendi açımdan ikilemdeyim. Bir taraftan suçların ortaya çıkmasını istiyorum diğer taraftan da özel hayatımızın özel kalmasını istiyorum. İkisinin bir arada yaşaması da sanki mümkün değilmiş gibi gözüküyor. “

  

Soru: Geçtiğimiz haftalarda Diyalog’ta “Bu tuzağa dikkat” başlığıyla aktardığımız bir haber vardı. Bu haberde bir adam, kol saatiyle sevgilisi ile sevişme anlarını gizlice çekerek şantaj yapmıştır. Bu suçun cezası nedir? 

 Yanıt: Böyle bir durumda üç katı ağırlaştırıcı bir suç niteliğindedir. Şu andaki mevzuatta bunu emreder, bir kişiyi kayda alırsanız hele ki habersizce Ceza yasasına bu konuda kural kondu, eskiden yoktu ama şimdi vardır. Suç işlendiği durumlar hariç, hiç kimse birini kayda alamaz. Bu yasal bir suçtur. Ama insanlar kayda almaya devam ediyor. Gidiyorsunuz bir arkadaşınızla konuşuyorsunuz veya yeni tanıştığınız birisiyle bir iş konuşması yapıyorsunuz masanın üzerinde bir telefon kayıt yapıyor. Konuşurken kayıt yaptığını zaten sorduğu sorulardan anlıyorsunuz ama yapıyorlar. Peki bir dostla oturup iki çift laf edemeyecekmiyiz. Yani etrafta masaların üzerindeki telefonlar veya saatler habire kayıt yapmaya devam mı edecek. Böyle tatsız bir durum var ortada, tekrar ediyorum bunu yapmak suçtur Ceza yasasına bu konuda kural konuldu ve ciddi bir suçtur. Eğer daha özel bir takım noktalara gelindiyse örneğin bir kişinin çok özeline inildiyse ve müstehcen resimleri veya video kaydı çekildiyse, bu ağırlaştırılmış hatta oldukça ağırlaştırılmış bir suç teşkil eder. Bu nedenle vatandaşlarımıza ifade etmek isterim ki artık kayıt yapmaktan vazgeçin çünkü bu ciddi bir suçtur.

  Soru: Mahkemelerde açık duruşmalarda kayıt yapılıyor ama….? 

  Yanıt: Mahkemelerde artık giriş kısmına bir tabela konuldu galiba kimsenin haberi yok. Ama artık mahkemenin kapısından içeriye kaydedici bir cihazla giremezsiniz. Telefonunuz kayıt yapıyorsa, saatiniz kayıt yapıyorsa, kaleminiz kayıt yapıyorsa mahkeme salonunun dışında bırakmak zorundasınız. Çünkü bunu istismar edenler oldu. Telefonla bazı mahkeme duruşmalarının kaydını yaptılar ki yasaktır kesinlikle asla kayıt alamazsınız, görüntü de alamazsınız, ses de alamazsınız ama bunları yaptılar en son mahkeme çareyi tabela asmakta buldu. 

  Soru: Kullanımı yasak olmasına rağmen bu tür cihazlar rahatlıkla satılabiliyor ve rahatça da sorgusuz sualsiz ulaşabiliyorsunuz kimse kimseye bu kayıt yapan cihazı neden istiyorsun demiyor. Bu yasal olarak bir düzenleme gerektirir mi? 

  Yanıt: Bu konudaki suçlar gerçekten inanılamayacak boyuttadır. Bazı evlere tamir maksadıyla girip evin en özel bölümlerine örneğin banyosuna, kamera yerleştirenler var. Bunlar zaman zaman çıkıyor, bunun dışında bir tek saatle değil, kalemin ucuyla, düğme ile düşünün düğmenin üzerinde kamera var, peki bununla başa çıkmak nasıl mümkün olacak? Bu teknoloji ile yasal düzenlemelerle başa çıkamazsınız. Ancak insanlar ahlaki açıdan kendi vicdanlarıyla baş başadırlar. Bu olmadığı sürece sadece suç işleyenleri ve suç işlerken yakalanmış olanları mahkum edeceğiz. Bununla da tatmin olacağız. Hayatın tadı kalmadı. Yani özel bir an yaşamak istiyorsunuz fakat binlerce göz sizi izliyor. Ne yazık ki bu daha da kötüye gidecek. Akıllı telefonlar, akıllı evler güzel ama bu teknoloji beraberinde mutsuzlukları da getiriyor.

Cezası çok ağır

Avukat Levent Kızılduman da Diyalog’a yaptığı açıklamada “Özel hayatın ve hayatın gizli alanlarının korunması kapsamında gizli kamera ile kayıt ve şantaj bir suçtur” dedi.

  Kızılduman’ın görüşleri şöyle:

  “ Yasa kapsamlı bir yasadır. Ayrıntılı olarak bu suç tasniflendirilmiştir. Örneğin özel hayatın gizliliğine ilişkin haberleşme verilerini karşı tarafın rızası olmaksızın kaydetmek suç haline gelmiştir. Bu verileri satmak ayrı bir suçtur. Örneğin kişiler arası aleni olmayan konuşmaların bir cihazla dinlenilmesi ayrı bir suç haline gelmiştir. Yasa kapsamında belirli suçlar 3 yıla kadar, fakat büyük çoğunluğunda 5 ve 7 yıla kadar hapisliği öngörülmektedir. Bu da ağır ceza mahkemesi yetki alanına bu suçları koymaktadır. Ancak var olan uygulamada, medya teknolojilerinin bu kadar geliştiği günümüzde, teknolojinin kendilerine sağladığı hakmış gibi algılanıyor ve bu suç da yaygın olarak işleniyor. Ancak mahkemeye intikal eden çok fazla suç yok. İleride bu ciddi olarak kamu vicdanında yara açacak. 

  Haberleşmenin gizliliğini ihlal edenler için öngörülen ceza 3 yıl, bu verileri birilerine satarsanız 5 yıl, bu verileri tarafların rızası olmaksızın sosyal medyada yayınlarsanız 7 yıl öngörülüyor. İstisnası da vardır. Yargıcın emri ile kayıt varsa bu suç değildir ama yargıcın emrini yerine getirdikten sonra verileri silmezse, başkası ile paylaşırsa, yayınlarsa bu da suçtur. 2014 yılından itibaren suç olarak yer almaktadır. Burada tartışmalı konulardan bir diğeri de, önceden gizli kamera ile çekilen görüntüler mahkemede kullanılıyordu. Örnekleri vardı. Özellikle aile hukukunda ortaya çıkıyor. Ama bunlar yasak. Karşı tarafın rızası olmadan böyle bir şey yapmak suçtur. İnsanların bunun farkına varması lazım ve bu suçu işlememeli. Hukuk ergumanlarının dışında ispat araçları var, başka detaya gerek yok.”