Melin DOBRAN

Kıbrıs sorununun çözümü konusunda yürütülen tüm müzakere süreçlerinde ‘taviz kenti’ olarak anılan Güzelyurt’ta sokaklar boşaldı, satış yapamayan esnafta, ‘geleceğe dair’ bir umut kalmadı.

Özellikle gençlerin, başka bölgelere göç etmesi nedeniyle Güzelyurt’ta yaşamın durgunlaştığını belirten bölge sakinleri, KKTC hükümetlerinin ilgisizliğinden yakınıyor.

Bunca zaman Güzelyurt’un kalkınmasını sağlayacak önlemlerin alınmamasından yakınan kent sakinleri, verilen sözlerin havada kaldığını anımsattı.

Annan Planı’nın Rum tarafınca reddedilmesi sonrasında Güzelyurt’un verilmeyeceği, buraya yeni yatırımlarla hayat getirileceği iddialarını anımsatan kent sakinleri “her zamanki gibi bu vaadler de boşa çıktı. Bizim artık kimseye güvenimiz kalmadı” diyor.

Bostancı sınır kapsının açılmasının Güzleyurt esnafını olumsuz etkilediğini, çünkü halkın, “daha ucuz” bulduğu Rum tarafından alış yaptığını belirten esnaf, Türkiye’den çalışmak için gelen binlerce işçinin geri dönmesinin de bölgeyi çok olumsuz etkilediğini kaydetti.

Kapalı çarşıda ise adeta “in cin” top oynuyor. Açılması gereken dükkanların açılmadığını,sadece 3 dükkanın faaliyette bulunduğunu belirten esnaf, çarşının durumunun hiç  iç açıcı olmadığını anlattı.

Güzelyurt’un Rum tarafına verilip, verilmeyeceği yönündeki tartışmaların artık mide bulandırdığını belirten kent halkı “çözüm olacaksa burasının verileceğini biliyoruz. Zaten kentin önemli bir bölümü boşalmış durumdadır. Yani devretmek zor olmayacak” diyor.

Esna ne dedi...Esnaf ne dedi...Esnaf ne dedi...

   Güzelyurt esnafı, içinde bulundukları durumu, Diyalog’a şöyle aktardı.

Öztan Demirbilek

“İşlerimiz çok kötü. Dükkanı kapatma sırası bize geliyor. Halkın olmadığı, müşterinin gelmediği yerde hayat durur. Ticaret de olsa, dükkan da olsa iş bir yere kadardır. Eee ne demişler, halkın olmadığı yeri terk edin! Nüfus az, 1976’dan beri burada dükkan işletiyorum. Topluluğun çalıştığı zamanlarda işler tabiki iyiydi. İşçi kesiminin adayı terk etmesi, işlerin düşüşüne neden oldu. Eskiden 5 koli tabağı 3 günde satardım. Şimdi 6 ayda satamıyorum, fiyatlarımın uygun olmasına rağmen. Burası bitti.”

Hasan Arsal (Arsal Konfeksiyon)

“Bölgemizin tek sorunu, genç nüfusun buradan göç etmesidir. Kimse artık buraya sempati duymaz oldu. Ülkenin en büyük narenciye yerine ilgi yok. Çarşıda sadece özel günlerde iş yapabiliyoruz. Kimsenin bir artısı yok. Biz bize mücadele ediyoruz. Üzülerek söylüyorum ki ekonomi sıfır. Aybaşı bir kaç müşteri gelir ondan sonra ayın 15’inden sonra insan uğramaz. Biz gerçekten Güzelyurtlu vatandaşlar olarak, Güzelyurt’un bu durumu haketmediğini düşünüyorum. Gerekli ilgi gösterilmiyor. Senelerdir yatırım olmad, Rum tarafına ha verildi ha verilecek diye. Ekonomi de insanlar da göç etti. Evimize yatırım yapamıyoruz. Rum malına yatırım yaptık, rahat değiliz.”

Mehmet Sağanak (Sağanak Yapı Market)

“Genelde ekonomik olarak Güzelyurt’un durumu berbat. Yatırıma yönelen yok. Dövizin dalgalanması, ülkedeki krize tuz biber oldu. İkisi birden satışları etkiledi. Fiyatlarımızı artırmadık. 25 yıldan beridir burada dükkan işletiyorum. İnşaat mevsimi işlerimiz artıyor. Bölgenin geliri yok. Narenciyenin durumu zaten gözler önündedir. Masraflar arttığı halde  Güzelyurt’un hali perişan. Güzelyurt Rum tarafına verilir diye, insanlar korkuyor, kimse elindeki parayı belirsizliğe atmak istemez. Çözüm olursa halk bir bilinmeze doğru gidecek. Herkes ne olacak diye bekliyor. Bir an önce anlaşma olacaksa olsun, insanlar da ne yapacağını bilsin.”

Muharrem Akbilek

“Güzelyurt, en kötü bölge sıfatını almıştır. Gelmiş geçmiş hükümetlerin gözden çıkardığı bir bölgedir. Yıllardır Rum tarafına verildi veriliyor davası yüzünden, kimse buraya yatırım yapmadı. Parayı kazanan da belirsizlikten dolayı, parasını Lefkoşa’ya, Gönyeli’ye yatırıyor. Güzelyurt bu yüzden bugünlere statükocuların sayesinde geldi. Verilecekse bir an önce verilsin de herkes ne yapacağını bilsin. İnanıyorum ki anlaşma olursa, herkes Avrupa standartlarında kazandığı paranın değerini bulacak. Gece yatıp sabah kalkınca devülasyon yaşamayacağız.

Çarşı ise tamamen çökmüş durumdadır. Şu an içinde çalıştığım kapalı çarşı, gençlik merkezi denilen yerdeyim. Burası belediyenin 2008 yılında verdiği sözlerden biridir. Şu an 2014’teyiz. Buradaki dükkanların hepsi sahiplidir. Maddi açıdan bazılarının ihtiyacı yoktur diye açmadılar. Öylece kaldı dükkanlar. Yaklaşık 2 yıldır buradayım ve belediye beni çalıştığım yerden alıp, zorla buraya koydu. Bu yüzden ben yüzde 80 müşteri kaybettim. Belediyeyi mahkemeye vermeyi düşünüyorum. 2 yıldır beni burada mağdur etti. Açılacak diye 27 dükkan yapıldı buraya. Benimle beraber şu an 3 dükkan faaliyettedir. Tek geçim kaynağım burasıdır ve 3 tane çocuk okutuyorum, biri üniversiteye gitmeye hazırlanıyor. Ek iş yapmayı çok düşündüm ama memlekette iş yok, ondan da vazgeçtim. Burada en büyük görev belediyeye düşer. Bu konuda zayıf kaldı. Verilen sözleri hep unuttular. Ama biz unutmadık. Sandıkta da biz onları hatırlayacağız.”

Adem Gilanlıoğulları (Yapı Market)

“Bizim dükkana uğrayanlar oluyor. Fakat Güzelyurt’taki ekonomi kötü. Sebebi siyasi ve ülkeden göç eden kesimdir. Ürünlerimizi döviz üzerinden alıyoruz ama TL olarak satıyoruz. Dövizdeki dalgalanma tabiki de satışlarımızı etkiledi. Bütün mallar döviz bazındadır ve dolara endekslidir. Altı yıldan beridir burada hizmet veriyoruz. Piyasa son bir yıldır durgunlaştı. Bunun sebebi de siyasi belirsizliktir.”

Dilek Kayacık (Anadolu Mermer Granit)

“Piyasada iş çok, iş var ama ödemeye gelince insanların ceplerinde akrep var. İşi bağlıyoruz, indirimli fiyata anlaşıyoruz, ödemeye gelince tekrardan bir pazarlık istiyorlar. İşler artsın diye herkes bir bekleyiş içerisindedir. Bütçesi olan da olmayan da, ucuza kaçıyor. Böyle bir psikoloji var insanlarda. Para harcamaya korkuyorlar, bu da bizim esnaf olarak dara girmemize neden oluyor. Yaklaşık 6 yıldır burdayız değişen birşey yok. Bir durgunluktur gidiyor. İşi büyütmek istiyoruz ama büyütemiyoruz. Burası Güzelyurt ilçesi, alt yapı hazırlığı yok sanayi bölgesi için. Küçücük bir yer. Güzelyurt’lu işletme olarak Lefkoşa esnafı ile rekabet edemiyoruz ve gelişemiyoruz. Çarşının durumu hiç iç açıcı değil. Çeşit yok. Bunun sebebi büyüyemediğimizdendir. Esnaf, dükkanına çeşit getiremiyor. Buna zemin hazırlanması lazım. Geçen yıl işler kötüydü. Güzelyurt’a yatırım yapılması lazım. Burası Rum’a verilecek diye düşünüyor herkes.

Bülent Kibar (Kibar Av Pazarı)

“Piyasa durgun. İş yok. Her av zamanı insanımız malzemeyi Rum tarafından alıyor. Neden? çünkü daha ucuzdur. Ancak acil durumlarda birisi gelip, alışveriş yapıyor. Ürünleri döviz üzerinden alıyoruz. Genelde müşterilerim önce fiyat soruyor, sonra ürün alıyor. Mecbur kalınca veresiye de çalışıyorum. Cikla zamanı insanlar 1 kasa mermi alır, Rum tarafında ayni paraya 2.5 kasayı daha uyguna alıyor. İnsanları kınamıyorum çünü haklıdırlar. Zaten Güzelyurt’ta insan kalmadı bir çoğu göç etti. Çarşıda dükkanlara uğrayan pek yok. İş konuları çok sıkıntılı. Ekonomi kötü. Bostancı sınır kapısının açılması bu bölgeyi bitirdi. Halk artık alışverişini Güney’den yapıyor. Haklıdırlar çünkü orasının fiyatları daha uygundur.”