Melin DOBRAN

Ülkemizde yetiştirilen bazı üzümlerin üzerinde fazla dozda zirai ilaç bulunması, vatandaşı tedirgin etti. Girne- Alsancak bölgesindeki bir bağda yetiştirilen sultani üzümlerde, yapılan analizler sonucu limitin 135 kat üzerinde ilaç tespit edilmişti. Bunun üzerine 2 ton üzüm, yetkililer tarafından imha edildi. 

Zehirli üzüm haberleri tüketici kadar geçimini bu işten sağlayan üreticileri de etkiledi.

Bin bir emekle yetiştirdikleri ürünlerinin çıkan haberler neticesinde ellerinde kalacağından korkan üreticiler Diyalog’a ulaşarak yardım istedi.

Kuzey Kıbrıs’ta üzüm denilince ilk akla gelen bölgelerden olan Yedidalga Muhtarı Güner Sergil, köylerinde ve civarında yetişen verigo üzümlerde kesinlikle kalıntı olmadığını söyledi. Vatandaşların bu bölgeden çıkan üzümleri rahatlıkla tüketebileceğini belirten Muhtar Sergil, üzümleri özenle yetiştirdiklerini, kendilerinin yemediği bir ürünü tüketiciye sunmadıklarını belirtti.

“Tek sıkıntı zirai mücadele”

Diyalog’a konuşan Muhtar Sergil şunları söyledi, “Yedidalgalılar 1975’te Süleymaniye, Günebakan, Yağmuralan ve Yörükköy’den göç ettikten sonra bölgeye geldi. Yalnız verigo önceden bilinmesine rağmen, Yedidalga’ya geldiğimizde belli evlerin önünde bu verigo üzümleri vardı. Bizim köylüler de kaliteli güzel bir üzüm olduğu için bunu çoğalttılar. O günden bugüne kadar, verigo üretimini arttırarak devam ettirmekteyiz. İlk zamanlarda 100 metre karelik alanlarda yetişen üzümler, bugün 2-3 ve daha fazla alanda üreticiler tarafından yetiştiriliyor. Bizim üzüm yetiştirirken tek sıkıntımız, yaptığımız zirai mücadeledir. Bize bu konuda ilaç satan firmalardan aldığımız ilaçları kullandık. Bunların sonradan kalıntı yaptığını öğrendik. Tüketicilerin tükettiği üzümden daha çoğunu biz tükettiğimiz için, ne tüketiciler ne de biz zirai kalıntısı olan üzümleri yememek için bu üzümü daha iyi şartlarda üretmeye çalışıyoruz.

“Global kap için çalışma başlattık”

“Biz Yedidalga Muhtarlığı ve üreticileri olarak en kısa zamanda global kap sertifikasını almak için çalışma başlattık. Global kap, (bilinebilirlik) yani üreticinin ürettiği ürünü, tüketici tüketirken, hangi üreticinin ürününü tükettiğini bilecek ve doğabilecek bir sonuçtan da hakkını kazanabilecek. Bizim kullandığımız ilaçlar, tarım bakanlığının tarım dairelerine verdiği, üzümde kullanılabilecek ilaç listelerinin içinde olan ilaçlardır. Onun dışında kesinlikle bakanlığın uygun görmediği ilacı kullanmadık. Üzümlerde külleme, mildiyö ve kükürt kullanıyoruz. Onun dışında ilaç kullanmamaya çalışıyoruz. Ürettiğimiz üzümün meyve ihtiyacımızı gidermek için tüketiciden 10 veya 20 misli fazla biz ve bizim çocuklarımız tüketiyor. Ne kendimizi, ne çocuklarımızı, ne de tüketicileri zehirleme niyetinde değiliz. Çalışmalarımız bu doğrultudadır. Devlet her zaman ürünleri kontrol ediyor. Özellikle Yedidalgalı üreticiler hasada girmeden önce, tarım dairelerine numune vererek,  tahlillerini yaptırıyorlar ve ‘hasada uygundur’ belgesi aldıktan sonra üzüm hasadı yapıyorlar.”

“Bakımı özenle yapıyoruz”

Yedidalga Muhtarı Güner Sergil, üzümün yetişme sürecini şöyle anlattı, “Şubat ayının sonuna doğru budama işlemi başlar. Budamadan sonra bakım yapılır. İlk filizler ise baharda açılır. Dış etkenlere karşı olan mücadelemiz toz kükürtle başlar. Salkımlar oluştuktan sonra salkım güvesine karşı, tarım bakanlığının önerdiği ilaçlar doğrultusunda ilk ilaçlama yapılır. Sonra tekrar toz kükürtle ilaçlamaya devam edilir. Asmalar gözlemlenir. Mildiyö, kırmızı örümcek ve külleme (nemden, sıcaktan, mevsim değişikliğinden dolayı oluşan mantarik hastalıklar) görülmesi halinde,  ruhsatlı ilaçlarla müdahale edilir. Üzümler kontrol altında tutulduktan sonra hasat başlar. Büyük bir zevkle üzümlerimizi topluyor ve tüketiyoruz.

“Hikâyesi geçmişe dayalı”

Verigo’nun hikâyesi, Kıbrıs’ta İngiliz sömürgeciliğin geçtiği zamandan beri başlar. Efsaneye göre, o dönemin İngiliz valisi bu bölgenin ünlü olan Soli ve Vuni harebelerini görmeye gelmiş. Zaten bölgede o zamanlardan kalma üzümler varmış. Yerli halk valiye çok misafirperver davranmış ve üzüm ikramında bulunmuş. Vali adamlarıyla bu üzümü yemiş ve çok beğenmiş. Vali, etrafındakilere ‘very good’ demiş ve köylü de bu valinin mutluluğundan sonra valiyi göndermişler. Sonraki süreçte de yerel halk, ‘vay be, bizim ürettiğimiz üzümün adı verigoydu ama biz bunu bilmezdik’ demiş ve efsaneye göre verigo üzümün ismi buradan geldi. Verigonun böyle bir geçmişi var.”

“Festivale herkes davetli”

Yeşilırmak-Yedidalga Üreticiler Birliği Başkanı Cavit Atalar, bugün başlayacak olan 2. Verigo Festivali’ne tüm halkın davetli olduğunu söyledi. Birlik tarafından düzenlenen 2. Verigo Festivali, saat 17.30’da kortej yürüyüşüyle başlayacak. Etkinlikler, Yedidalga Halk Plajı yanında bulunan festival alanında yer alacak. Verigo üzümünün ve yan ürünlerinin tanıtımını yapmak amacıyla düzenlenen festivalde, yüzme maratonu, sörf gösterisi, ses yarışması, en iyi verigo, paluze, üzüm pekmezi ve zivaniya yarışmaları da düzenlenecek.