Aytuğ TÜRKKAN

Diyalog’un geçtiğimiz günlerde gündeme getirdiği Mal Tazmin Komisyonu’nda bekletilen Rum başvurularıyla ilgili olarak iki eski Maliye Bakanı’ndan ciddi uyarılar geldi. Ersin Tatar ve Birikim Özgür, komisyonun çökmesi durumunda Orams davalarının geri gelebileceği uyarısında bulundu.

CTP milletvekili Birikim Özgür, TMK’nın işlevsel bir boyut kazanması gerektiğine dikkat çekerek, bu konuda Türkiye’nin de beklentisi olduğunu ve bu adımların atılması gerektiğini söyledi.

UBP Milletvekili Ersin Tatar da komisyonun çökmesi durumunda, Rumların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yöneleceğini kaydetti.

Özgür: Çözülemeyecek bir sorun değil 

CTP milletvekili Birikim Özgür, Mal Tazmin Komisyonu’nun çökmediğini ancak çökme riskinin bulunduğunu söyledi. Tazminat kararı alınması sonrasında ödemelerin gecikmesi nedeniyle bazı Rumların uluslararası mecralarda haklarını aramaya yönelik adımlar atmaya başladığı bir süreçten geçildiğini kaydeden Özgür şu şekilde konuştu: “Hukuki zemin orada duruyor. Bence bu çözülemeyecek bir sorun değil. Her yıl Türkiye 75 milyon TL civarında bizlere Taşınmaz Mal Komisyonu için sunduğu kredi var. Bu zaten kullanılıyor.” 

“Bir yasa söz konusu”

“Bunu da ötesinde yapılması gereken şey şudur: Öngörülen miktar nedir ve nasıl toplanabilir? Günün sonunda bizim bir vergi düzenlememiz var, emlak satışlarıyla ilgili gelirler var. Bunlar TMK’yı finans etmek için kullanılacak unsurlardır. Bunun için adım atılmalıdır ve hatta gecikmiştir. Bir yasa zaten söz konusudur, Türkiye’nin de ‘Mallar sizin, biz bu yükü neden çekelim, en azından 3’te 1’nin ödeyiniz’ şeklinde bir beklentisi olduğu da biliniyor.” 

“Etkinlik kazandırmak zorundayız”

Komisyona etkinlik kazandırmak zorunluluğumuz vardır. Bu bölünmüşlüğü kalıcılaştırmak adına değil, Kıbrıs sorununun çözülemediği koşullarda bireylerin insan haklarına saygı nedeniyle bu çalışmalar yürütülmelidir diye düşünüyorum.” Özgür, TMK’nın uluslararası alanda kabul görmüş bir komisyon olduğunu anımsatarak işlev kazanması gerektiğini sözlerine ekledi. 

Tatar: Emlak vergileri artırılabilir 

UBP Milletvekili Ersin Tatar da komisyonun çökmesine izin verilmemesi gerektiğini ifade ederek aksi takdirde Orams tipi davalarla yeniden karşı karşıya kalınabileceği uyarısında bulundu. Ersin Tatar şu şekilde konuştu: “TMK çok önemli bir işlev görüyor. Bu komisyonun kaynak sorunu aşılmalıdır. Çeşitli yöntemler kullanılabilir. Mesela Türkleştirilen Rum malları önemli oranda değer kazanıyor. Bu malların Türkleştirilmesi sonrasında yapılacak satışlarından vergi oranları yükseltilebilir. Bu aradaki fark da komisyona aktarılabilir ama bu satışı gerçekleşirse olmalıdır. Aksi takdirde kişi bu parayı nereden bulacaktır? 

“Öfkeye neden olabilir”

Bu konu halk arasında öfkeye neden olabilir. Düşünsenize mesela Güney’de bıraktığı bir toprak karşılığında bu malı ona KKTC devleti vermiştir. Şimdi Türkleştirilmesi sonrasında yeniden para vermek kişileri huzursuz eder. O nedenle satışı sonrası ekstra vergi alınabilir. Bir de emlak vergileri yeniden düzenlenebilir. Bir Bizde emlak vergilerini belediyeler topluyor ve bir köydeki ev de Girne’deki bir yazlık da ayni fiyattan vergilendiriliyor. Bunlarda bir düzenleme olabilir ve artırılacak bu vergiler sonrasında ortadaki fark komisyona aktarılabilir. Bu konuda ciddi bir çalışma yapılması gerekmektedir. 

“Bu konuda çalışma yapılmalı”

Bugüne kadar hiçbir iktidar bu tip bir çalışma yapmış değildir, ama yapılmalıdır. Benim Maliye Bakanı olduğum dönem Başbakanımız Derviş Eroğlu ile birlikte bu konuyla ilgili olarak Türkiye’de en üst düzeyde temas yaptık. Abdullah Gül ile görüştük ve komisyonun ne kadar önemli olduğu ortada vurgulandı. Türkiye’de komisyonu kaderine terk etmemelidir. Bizlerin yapacakları olduğu gibi Türkiye’de katkı yapmaya devam etmelidir, eğer komisyon çökerse bu büyük sorunları beraberinde getirir. Sonuçta AİHM bu komisyonu iç hukuk yolu olarak tanımıştır.  Eğer komisyon çalıştırılmazsa Avrupa’da yeni davalar söz konusu olabilir, yeni Orams davası gibi sorunlar Türkiye’nin de bizlerinde karşısına çıkabilir. Konu oldukça önemli ve bir o kadar da hassastır.”