Özgül Gürkut MUTLUYAKALI
Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Başkanı Candan Avunduk, pandeminin yol açtığı sorunlar nedeniyle sanayi sektöründe birçok işletmenin personel çıkarma, borcunu ödeyememe ve işlerini kapatma noktasına geldiğini vurgulayarak “Eğer hükümet tedbirlerle ilgili somut çalışmalar yapmazsa önümüzdeki günlerde ilk etapta sanayi sektöründe istihdamın yüzde 10 oranında azalmasını beklemekteyiz. Akabinde borç yapılandırması yapamayan işletmelerimizin iflası ve satılık fabrika manşetlerini kamuoyunda sıkça duymaya başlayacağız” dedi.
Avunduk, salgın döneminde baş gösteren hammadde eksikliğine rağmen ülkenin kendi maske ve dezenfektan ihtiyacını karşılayabilecek ve hatta ihracat yapabilecek kapasiteye ulaştığını söyledi.
Avunduk, KKTC’de bir yılını dolduran Coronavirüs salgınının sektörü nasıl etkilediği konusunda TAK’ın sorularını yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu.
Gıda ve içecek sektörü neden zorda?
Ülkede bir yıldır devam eden Coronavirüs salgınının sanayi sektörüne etkisiyle ilgili soruları yanıtlayan Avunduk, kapanmalarla birlikte, turist ve üniversite öğrencilerinin ülkeye gelişinin kısıtlanması, yabancı işçilerin ayırılması ve güneyden geçişlerin durmasıyla nüfus hareketliliğinde ciddi bir düşüş yaşandığını ve bu süreçte nüfusa dayalı ve özellikle turizm ve yükseköğrenim sektörlerine iş yapan özellikle gıda ve içecek sektörlerinde ciddi bir daralma olduğunu söyledi.
“İçecek sektörlerinde daralma yüzde 70’leri buldu”
Avunduk, içecek sektörlerinde yaz aylarında daralma oranı yüzde 70’leri bulurken, gıda sektöründe de üretilen ürünlerin pazarlanması noktasında ciddi sıkıntılar yaşandığını belirterek “Zeytin sektöründe, otel ve restoranlarda tüketilen ürünlerin pazarlanması, süt ürünleri sektöründe hayvancının ürettiği sütün dökülmemesi konusunda ciddi çalışmalar yapılmakla birlikte, sorunlar halen çözülebilmiş değildir” ifadelerini kullandı.
Otellerin yerli üretime ciddi katkısı vardı…
“Her ne kadar kamuoyunda otellerin, yerel ekonomiye hiçbir katkısı olmadığına yönelik bir algı var olsa da, gerçekte otellerde ciddi oranda yerel üretim tarım, et ürünleri, zeytin, süt ürünleri ve içecek ürünlerinin tüketildiğini” söyleyen Candan Avunduk, bu durumun, özellikle gıda ve içecek sektörlerindeki işletmelerin otel ve restoranlara yönelik satışlarında ciddi bir düşüş yaşamalarına da neden olduğunu kaydetti.
“Yaşananlardan ders almak lazım”
Avunduk, Covid-19 salgınının ülkede görülmeye başlandığı ve kapanma noktasına gelinen süreçte yaşanan olaylardan önemli dersler alınması gerektiğine inandıklarını söyledi.
Tüm dünyada salgından kaynaklı maske ve koruyucu ekipman, dezenfektan ve bu ürünlerin üretiminde kullanılan hammadde ihtiyacına yönelik artan talebin, uluslararası ticarette eşi benzeri görülmemiş, savaş dönemi uygulamalara yol açtığını belirten Avunduk, “Avrupa Birliği ülkeleri kendi aralarında yardımlaşmayı bir kenara bırakıp, koruyucu ekipman konusunda ihracat yasakları uygularken, AB vatandaşlarının serbest dolaşım haklarında da ciddi kısıtlamalar yapılmıştır” dedi.
İnşaat sektörü de olumsuz etkilendi
Son bir yıl içinde tekstil, reklamcılık ve matbaa gibi sektörlerin satışlarında özellikle üniversitelerin ve okulların büyük oranda kapalı olmasından dolayı, ciddi düşüş yaşandığını bildiren Avunduk, inşaat sektörüyle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Kapanma sürecinin sona ermesiyle birlikte inşaat sektörüne yönelik çalışan mobilya, beton, inşaat malzemeleri gibi alt sektörlerimizde ise gıda ve içecek sektörü kadar kötümser bir tablo olmamıştır. Ancak bu sektörler de, inşaat sektöründe yeni projelerde yaşanan azalmadan kaynaklı olarak, bir önceki senelere göre daha olumsuz etkilenmişlerdir.”
