Garantör ülkelerin Dışişleri Bakanlarının da katılımıyla dün Cenevre’de toplanan ‘uluslararası konferansta’ herhangi bir uzlaşı sağlanamadı. 

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocas’ın konferansa 23 Ocak tarihine kadar ara verilmesi yönündeki teklifi Türkiye ve İngiltere tarafından kabul edilmedi. 

Yoğun girişimler sonucunda ‘teknik heyetlerin’ 18 Ocak’ta toplanması, ilerleme olması halinde Dışişleri Bakanları’nın yeniden bir araya gelmesi kararlaştırıldı.

   Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu dün gece yarısında yaptığı açıklamada hem Türkiye, hem de KKTC’nin ortak tavrının, garantilerin ve Türk askeri varlığının devamı yönünde olduğunu söyledi.

   Türkiye’nin garantörlüğünün devamında vazgeçilmeyeceğini defalarca söylediklerini belirten Çavuşoğlu, 1960-1974 arasında yaşananlara ve güneydeki ırkçılık faaliyetlerinin artmasına dikkat çekti. 

Çavuşoğlu, son 10 yılda Kıbrıslı Türklere yönelik ırkçı saldırılarda hiç kimsenin cezalandırılmadığını anımsatarak, güvenliğin AB tarafından sağlanacağı yönündeki iddialara katılmadı. 

   “AB bugüne kadar hangi çatışmaları engelleyebildi? Taraflardan birinin anlaşmayı bozması halinde AB’nin bunu nasıl engelleyecek” diye soran Çavuşoğlu, Kıbrıs’ta barışı sağlayanın Türkiye’nin garantörlüğü olduğunu ifade etti.

“Çözüm konusunda kararlıyız”

Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cenevre'deki konferansın  tamamlanmasının ardından KKTC saatiyle 00.30 sıralarında basın toplantısı düzenledi. Çavuşoğlu, Cenevre'deki toplantılarda yaptıkları görüşmelerde Türkiye'nin Ada'da çözüm kararlılıklarını vurguladıklarını, nasıl bir yol haritası izleyeceklerini değerlendirdiklerini belirtti.

Kıbrıs'ta herkes için kazan-kazan sonucu getirecek bir sonuç istediklerini vurgulayan Çavuşoğlu, konferansta bundan sonraki sürecin teknik ekiplerin yani yardımcılarının yürüteceğini açıkladı.

"Türkiye'nin güvencesi ve garantörlüğü hayati"

Güvenlik ve garantiler konusundaki tutumlarının KKTC'nin tutumuyla tamamen örtüştüğünü belirten Mevlüt Çavuşoğlu, "Türkiye'nin güvencesi ve garantörlüğü Kıbrıs Türk halkı için hayati önemdedir" dedi. Çavuşoğlu, referanduma gidileceği için her iki tarafın da düşüncelerini dikkate almak gerektiğini belirterek "Kıbrıs Türk halkının Türkiye'den beklentileri bizim için esas kriterdir. Bunu da bugünkü(dünkü) toplantılarda açıkça söyledik" diye konuştu.

18 Ocak'ta yardımcılarının tekrar bir araya geleceğini, her ülkenin kendi bu konularla ilgili son önerilerini hazırlayacağını ifade eden Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, uzmanların BM yardımıyla biraraya geleceğini; sonra dışişleri bakanları olarak kendilerinin biraraya geleceğini ve bundan da sonuç çıkarsa başbakanları davet edeceklerini açıkladı.

Kıbrıs müzakerelerinde henüz uzlaşma sağlanmamış konular bulunduğunu, Kıbrıs'taki iki tarafın bunları görüşmeye devam edeceğini kaydeden Çavuşoğlu, tarafların açık konularda yakınlaşma sağlamak için gayret sarf edeceğini belirtti.

"Uzlaşılamayan bazıları hassas epey konu var"

Basın toplantısında soruları da yanıtlayan Mevlüt Çavuşoğlu, dönüşümlü başkanlık gibi bazı konularda uzlaşma sağlanamamış, bazıları hassas epey büyük bir liste bulunduğunu söyledi.

Çavuşoğlu, garantör ülkelerin toplantıda yol haritasında mutabakat sağladığını ancak tarih olmadığını, Türkiye'nin teknik uzmanların hemen biraraya gelmesini arzu ettiğini ancak Yunanistan'ın hazır olmadığını söyleyerek biraz daha süre talep ettiğini bildirdi. Çavuşoğlu, Yunanistan Dışişleri Bakanı Kocias'ın tarafların onayını almadan tarih açıklamasının doğru olmadığını belirtti.

Konferansın devamı

Bakanların toplantısının tamamlandığını; bundan sonra 18 Ocak'ta yardımcılarının teknik konuları konuşmak üzere tekrar biraraya geleceğini kaydeden Çavuşoğlu, bu sürede somut öneriler için hazırlık yapılacağını açıkladı. Çavuşoğlu, "Yani bu konferansın devamı olarak önce yardımcılar, sonra bakanlar sonra mümkünse başbakanlar görüşecek" dedi.

Çavuşoğlu, tüm taraflar KKTC ve TC gibi bir tutum sergilerse sonuç alınabileceğini ancak kısa vadeli çıkarlar için manevra yapılırsa sonuç alınamayacağını belirtti.

"Takvime bağlanmalı"

Kıbrıs'ta artık ucu açık bir süreç olmaması, somut bir takvime bağlanması gerektiğini dile getiren Bakan Çavuşoğlu, konferansın da devam edeceğini ancak ucu açık olmayacağını anlattı.

"Bize kalsa yarın sabah devam ederdik"

Çavuşoğlu, konferansın devamının Yunanistan'ın talebiyle 18 Ocak olarak belirlendiğini kaydederek "Bize kalsa yarın sabah yardımcılarımız devam ederdi. Yunanistan'ın istediği süreyi de takvime bağladık. Ne müzakere süreci açık olabilir, ne de bu konferansın süresi... Yunanistan istişare etmek istedi, hazır olmadığını söyledi. Biz bunu iyi niyetli bir girişim olarak gördük, art niyet aramadık" diye konuştu.

Türk askerinin adadaki varlığının Kıbrıs Türk halkın hayati talebi olduğunu ve bu konudaki tutumlarının net olduğunu ifade eden Mevlüt Çavuşoğlu, garantiler konusunda da Kıbrıs Türk heyetinin düşüncelerinin kendilerininkiyle örtüştüğünü söyledi.

Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye'nin 2004'ten beri Kıbrıs'taki sürece açık, görünür bir destek verdiğini; bir adım önde olma politikası güttüğünü belirterek Yunanistan'ın ise son zamanlarda destek verdiğini kaydetti.

Bir başka soru üzerine 18 Ocak'ta başlayacak süreçte Türkiye'yi Müsteşar Yardımcısı Ahmet Muhtar Gül başkanlığında bir heyetin temsil edeceğini açıkladı.

"Irkçı saldırılar Türkiye'nin garantörlüğüne ihtiyacı gösteriyor"

Çavuşoğlu, adada 1960 ile 1974 arasında yaşananlara, Güney Kıbrıs'ta artan ırkçı saldırılara dikkat çekerek, Avrupa ülkelerinde de yüzde 3'lerle başlayan ırkçı partilerin bugün yüksek oranlarda oy almaya başladığını ifade etti. Çavuşoğlu, son on yılda Güney Kıbrıs'ta Kıbrıslı Türklere karşı yapılan ırkçı saldırıların Türkiye'nin garantörlüğüne ihtiyacı gösterdiğini, Kıbrıs Türk halkının da bunu dile getirdiğini belirtti. Çavuşoğlu, adada varılacak anlaşmanın garanti edilmesi gerektiğini kaydetti.

Burcu: Harita Kıbrıslı Türkler için kabul edilemez

Öte yandan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu yaptığı açıklamada “Cumhurbaşkanı bu haritayı kendi gözleriyle gözlemledi ve bu haritanın Kıbrıslı Türkler için kabul edilebilir, uygun bir harita olmadığı kanaati oluşmuştur” dedi. 

Barış Burcu'nun açıklamalarının satır başları şöyle:

“Daha önce biliyorsunuz haritalar sunulmuştu. İki lider, harita uzmanları huzurunda Sayın Başkanımız bu haritayı kendi gözleriyle gözlemledi ve bu haritanın Kıbrıslı Türkler için kabul edilebilir, uygun bir harita olmadığı kanaati oluşmuştur. Bu kanaatini de bir mektup yazarak BM yetkililerine iletti.

Öngörüldüğü gibi Kıbrıs konferansı beşli konseptte başladı. 3 garantör ülkenin dışişleri bakanları ve iki toplum lideri. 

“Detay paylaşmaya gerek yok”

Haritanın Kıbrıslı Türklerin çıkarları için uygun olmadığını söylüyoruz. Çok hassas bir konu. O yüzden BM tasarrufunda kilit altındadır. Detayları paylaşmanın anlamı yok. 18 Ocak'ta teknik çalışma grupları o seviyede, bugünkü(dünkü) seviyeden alıp devam ettirecek. Özdil Nami sorumlu olacaktır. Diğer konularla ilgili müzakereler her fırsat bulunduğunda yaklaşımların arttırılması için devam edecektir. Bu konuyla ilgili Kıbrıs'ta son yaptığımız çalışmalardan sonra çok yoğun çalıştık. İyi yakınlaşmalar da oldu. Daha da ötesine geçebilmek için muhataplarımızla görüşmeye devam edeceğiz.

Başarısızlık yorumuna gerek yok. Her şey planlandığı gibi gitmektedir. Tek aksayan husus istediğimiz hız ve ivmeye kavuşamadık. Kocias'ın ısrarları üzerine ertelendi. Kendilerinin teknik bir talebi olarak karşımıza çıktı. Bütün konular iç içe görüşülmektedir. Sadece toprak konusu değil. Her fırsatta ve düzeyde görüşülecek."