Son yıllarda turizmde önemli gelişmelerin sağlandığını belirten sektör temsilciler,i, teşviklerin artarak devam etmesi halinde daha başarılı sonuçlaerın elde edileceğine inanıyor. Sektör temsilcileri, bunu yapmak yerine hükümetin teşviklerde geri adım atma girişimlerinde bulunmasını ise büyük bir endilşeyle karşılıyor ve “bindiğimiz dalı kesmeyelim” uyarısında bulunuyor.

   Dün biraraya gelerek basına açıklamalarda bulunan sektör temsilcileri, 2010-2013 yılları arasında turizm sektöründeki gelişmeleri, turizmin karşılaştığı sorunları ve hükümetten beklentilerini anlattı.

   Golden Tulip Otel’de düzenlenen basın toplantısında, Kıbrıs Türk Otelciler Birliği (KITOB), Kıbrıs Türk Seyahat Acentaları Birliği (KITSAB), Kıbrıs Türk Rehberler Birliği (KITREB), Restorancılar Birliği (RESBİR), Kiralık Araç İşletmecileri Birliği (KAİB) temsilcileri hazır bulundu.

“Turizmciler elini her zaman taşın altına koydu”

    KITSAB Genel Sekreteri Özbek Dedekorkut, yaptığı sunumda, turizmin 2010-2013 yılları arasında gösterdiği gelişme hakkında bilgi aktardı.

D   ünya turizminin son 25 yılda, her yıl yüzde 4 ile 7 arasında büyüyen tek sektör olduğuna işaret eden Dedekorkut, “Savaşlar oldu, kavgalar oldu, ekonomik bunalımlar oldu, ama turizmin büyümesini hiç bir neden engelleyemedi. Öngörülere bakıldığında da 2050 yılında da turizm aynı büyümeyi devam ettirecektir. KKTC’ye baktığımızda da turizm sektörü yıllarca değişik sorunlarla uğraştı. Bunun adına bazen ambargo dedik, bazen baskı dedik, bazen başarısızlık dedik, bazen ulaşımın olmaması dedik. Ama ne olursa olsun, turizmin gelişmesi için turizmciler elini her zaman taşın altına koyarak, çalışmalarını büyütmek için her türlü çabayı gösterdiler” diy ekonuştu. 

   Ülke turizminin 2010-2013 döneminde yüzde 9.3 oranında büyüme sağladığını, bunun tüm otellerde en az 6 aylık sezonda yüzde 90 doluluk anlamına geldiğini ve bunun büyük bir başarı olduğunu ifade eden Dedekorkut, bu gelişmelerin ödemeler dengesine de çok büyük katkı sağladığını anlattı. Özbek Dedekorkut, turizmdeki gelişmenin çok yüksek döviz girdisi sağladığını, istihdama katkısı olduğunu ve turizmin çarpan etkisi sayesinde de 54 değişik sektöre katkı verildiğini kaydetti.

Yıllık 2 milyonu aşan gecelemeye ulaşıldı

   Ülkeye 2009’da 363 bin turist gelirken, 2012’de turist sayısının iki katına çıkarak, 683 bine ulaştığını, 2013’de de hatırı sayılı bir büyüme kayedildiğini ve  turist sayısının 730 bin civarına ulaştığını anlatan Dedekorkut,  otellerde geceleme sayısının da 1 milyon 200 binden 2 milyon 200 bin rakamına ulaşıldığını bilgisini verdi.

   Dedekorkut, rakamların, turistin ülkede konaklama sayısını artırma hedefini başardıklarını gösterdiğini belirtti.   

   Aynı döneme ilişkin turizmin parasal getirisi hakkında da bilgi veren Dedekorkut, 2009’da  390 milyon TL olan  turizm gelirlerinin, 2013’de 680 milyon TL’ye ulaştığını, bunun da ülke bütçesine önemli bir değer kattkığını söyledi.

Turizmdeki gelişmenin sektörlere etkisi

   

   Ülkeye gelen turist sayısındaki artış ile süt kullanımında 1 milyon 600 bin litrelik bir rakama ulaşıldığını, aynı şakilde 850 bin kilogram tavuk, 930 bin kilogram et, 165 bin kilogram balık ile ülkede üretilen zeytinyağı, portakal ve patatesi turizm sektörünün büyük oranda kullandığını anlatan Dedekorkut, yeni yatırımlarla yatak kapasitesinin 2-3 yıl içinde 25 bine çakarılmasının hedeflendiğini kaydetti.

   Dedekorkut, yıllarca Mariobet yanlış akan suyu doğru kanalına koymak için bir proje başlattıklarını ve ülkeye getirilen turistlerden sağlanan yaklaşık  700 milyon dolarlık rakamın,  yüzde 27’sinin acente, müze ve turlara, yüzde 23’ünün konaklama tesislerine, en az yüzde 10’nunun restorantlara, yüzde 10’nun  giyim, yüzde 10’nunun da ayakkabı sektörüne, kalan kısmın ise kültüre, kiralık arabalara ve değişik sektörlere harcandığını kaydetti Tüm bu harcamalarla, KKTC’ye kaynak aktarıldığını vurgulayan Dedekorkut, turizm sektöründe yerli istihdam kullanılması için de her türlü çalışmayı yaptıklarını belirtti.

800 milyon Euro yatırım ve 6 bin istihdam 

   Turizmcilerin son 4 yılda 800 milyon Euro’yu inşaat sektörü için kullandığına işaret eden Dedekorkut, inşaat sektörünün gelişmesinin bütün ekonomi için bir kıvılcım niteliğinde olduğunu söyledi. Dedekorkut, turizmin çarpan etkisi ile  son 4 yılda 6 bin kişiye istihdam sağladığına da işaret etti.

Turizmin gelişmesinde Alanya örneğini veren ve Alanya’nın Türkiye ekonomisine yıllık 1 milyar 300 milyon dolarlık katkı sağladığını, bunu da 15 yılda başardığını anlatan Özbek Dedekorkut, Kuzey Kıbrıs’ta da iki Alanya çıkarılabileceğini ve yıllık 2.5 milyon dolarlık katkı sağlanabileceğini belirtti.  

Teşviklerin büyük kısmı ulaşıma gidiyor

Yatak kapasitesinin de son 3 yılda arttığını ve turizmde başarılı olan ülkelerin neler yaptığına bakarak adım attıklarını ifade eden Dedekorkut,  şöyle devam etti:

“ Turizmde gelişmek istiyorsak, turizmin ülke ekonomisine katkısının artırılmasını istiyorsak, nasıl bir yol çizmemiz gerektiğini, Türkiye Cumhuriyeti Yardım Heyeti, Turizm Bakanlığı, KITSAB, KITOB, Rehberler Birliği, Restoranstçılar Birliği, KİAB ve bütün turizmle ilgili sektörlerle konuşarak bunu (teşvik sistemini) geliştirdik. Geliştirilen teşvik  sisteminde bize belli bir rakam söylendi” dedi.   

Fon ve bütçe artırılmalı

   Dedekorkut, turizm teşviklerine, fon ve Türkiye Cumhuriyeti kaynaklarından 2012 yılında harcanan 40 milyon TL’ik bir rakam aktarıldığını, bunun karşılığında da turizmcilerin ülke ekonomisine 610 Milyon dolarlık  katkı sağladığını söyledi.

Turizmde hedeflerin büyük olduğunu, ancak turizm fonu ve turizm bütçesinin artacağı yerde azaldığını kaydeden Özbek Dedekorkut, “Bir nevi bize, ‘siz küçülün’ denmektedir” ifadesini kullandı.

18 değil 30 milyon TL olmalı

   Dedekorkut, turizme yapılan harcamanın artırılmasının, hedeflenen 1 milyar dolar turizm gelirine ulaşmada önemli olduğunu belirterek, “Turizm fonunun mutlaka turizmcilere aktarılması, turizm bütçesinin de mutlaka artırılması gerekir. Halbuki 2013’de 18 milyon TL ayrılırken 2014 için sadece 13 milyon TL’lik bir rakam aktarılmaktadır. Biz getirdiğimiz turisti yüzde 20 daha artırdığımız düşünürsek 2014’de 18  değil 30 milyon TL’lik bir rakama ihtiyacımız olduğu çok açık bir şekilde görülebilir. Bu da, turizm fonunun ve turizme ayrılan bütçesinin artırılması gerektinin en basit isbatıdır” dedi. 

Tolun: Ayrılan kaynak gelişme için yeterli değil

   KITSAB Başkanı Orhan Tolun da Turizm Tanıtma ve Geliştirme Fonu’nda artış gerektiğini söyleyerek, bütçeden turizme ayrılan kaynak yanında, Yardım Heyeti’nin aktardığı gelirler olduğunu kaydetti.

   Bütçeden 50 milyon, Yardım Heyeti’nden 30 Milyon ve toplamda 80 milyon TL’lik bir bütçeye sahip olunması gerekirken, ilgili bakanlığın 15 milyon ve 35 milyon olarak toplamda 50 milyon TL’yi kullanıma sunduğunu ifade eden Tolun, bu paranın turizmin gelişmesi için yeterli olmadığının ve her dönemi daha da yükselen bir açıkla kapattıklarının altını çizdi.

Tolun, 2014 yılında açığın yüzde 60 oranına çıkacağını ifade ederek, Haziran ayında sektörün tıkanacağı uyarısında bulundu.

Aktığ: Yol ayrımı yaşanıyor

   KITOB Başkanı Hüseyin Aktığ da, ülkede ciddi bir tıkanma noktasına gelindiğini, dünyada turizm sektörünün büyümesine rağmen, KKTC’de adeta bir yol ayrımı yaşandığını dile getirdi.

   Aktığ, “Ya küçülüp eskiye dönüp, oturup ağlamaya devam edeceğiz, ya da son 3 yılda elde ettiğimiz büyüme trendini devam ettireceğiz” diye konuştu.

   Şu an için hazırlığı yapılan 1500 yeni oda ve 3 bin yatak kapasitesi bulunduğunu bildiren Aktığ, bunun turizmin reel olarak da büyüdüğünü gösterdiğini, bu gelirlerin artması ve topluma eşit ve hakkaniyetli dağılımını istediklerini anlattı.

“Turizm sektörünün ülkede bir dönüm noktasına işaret ettiğini” ifade eden Aktığ, ülkenin uluslararası boyutta siyasi arenada nereye gittiğini etkileyecek sektörün planlama çalışmalarında bunu ortaya çıkardıklarını söyledi.