Ömer KADİROĞLU
Koalisyon hükümetinin kamu ihale yasasında değişiklik yaparak, AKSA ile sözleşmeyi 15 yıl uzatma girişimine tepki gösteren Kıb-Tek çalışanları dün yine meclis önünde eylem yaptı. İktidar ve muhalefet milletvekilleri ise meclis içinde elektrikte yaşananları tartıştı, zaman zaman gerilim yaşandı. Meclis çalışanları ‘eylem kararı’ alarak mesai bitiminde görev yerini terk edince yasa değişikliği genel kurulda görüşülemedi.
Meclis önü karıştı
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen), ilgili komitede onaylanarak Meclis Genel Kurulu’na sevk edilen Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısı’na karşı Meclis önünde eylem yaptı.
Sendikal Platform'dan bazı sendika yetkililerinin de katılarak destek verdiği eylemde; “Hükümet istifa”, “Direne direne kazanacağız”, “Birlik, mücadele, dayanışma” sloganları atıldı. Eylemde, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın UBP Genel Başkanı iken ve UBP muhalefetteyken katıldığı bir televizyon programında, dönemin CTP’li Başbakanı Ferdi Sabit Soyer’i görev süresinden uzun bir süre için sözleşme yaptığı gerekçesiyle eleştirdiğinin duyulduğu ses kaydı da dinletildi.
KTAMS greve gitti, Bakanlar Kurulu askıya aldı
Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası (KTAMS) ise eyleme destek vermek amacıyla, dün Kamu İhale Değişiklik Yasa Tasarısı'nın görüşüleceği Meclis’te tam gün greve gitti.
Harekete geçen Bakanlar Kurulu, Cumhuriyet Meclisi’ndeki grevi 60 gün süreyle erteleme kararı aldı.
Bakanlar Kurulu’nun KTAMS’ın grevini yasaklama kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından Genel Kurul “Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısı" gündemiyle saat 14.00 sıralarında toplandı.
KTAMS da karşı atak olarak, Meclis’te ek mesaiye kalmama eylemi başlattı.
Tartışmalı tasarı ele alındı
Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu'nun toplantısında ilk olarak sunuşlara yer verildi.
Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi'nin gündeminde bulunan Kıb-Tek’in AKSA’ya Olan Borçlarının Devlet Borcu Olarak Devralınmasına İlişkin Yasa Tasarısı'nın komitede ivedilikle görüşülmesine ilişkin Başbakanlık tezkeresi milletvekillerinin bilgisine getirildi.
Daha sonra komitelerden gelen tasarıların görüşülmesine geçildi. Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısı ve Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nin tasarıya ilişkin raporu, Komite Başkanı Resmiye Eroğlu Canaltay tarafından okundu.
Mecliste neler konuşuldu?
CTP Milletvekili Fikri Toros tasarı üzerine söz alarak, kamu ihalesinin, devlet kurumlarının ihtiyacı olan hizmetlerin alınması amacıyla yapılan satın alma işlemi olduğunu ifade ederek, bunun kurallara uygun şekilde yapılması gerektiğini kaydetti.
Gündemde olan yasa tasarısının "adrese teslim" bir düzenleme olarak hazırlandığını ifade eden Toros, Kıb-Tek ile Aksa arasındaki sözleşmenin 15 yıl uzatılmasının öngörüldüğünü belirtti. Bu yöntemin ihale yasası ve ilkelerine kökten aykırı olduğunu dile getiren Toros, bu yapılan düzenlemeyle Kuzey Kıbrıs’ın enerji stratejisinin fuel oile bağımlı hale geleceğini söyledi.
Yapılması gerekenin sözleşmenin 3 yıl daha uzatılması olduğunu dile getiren Toros, bu süre içerisinde Kıb-Tek’in kapasitesinin artırılması gerektiğini kaydetti. İhale Yasası’nın değiştirilmesinin kabul edilebilir olmadığı konusunda tüm paydaşlarla birleştiklerini dile getiren Toros, “Bu ülkeye, halka, kamu maliyesine verilebilecek en büyük zarardır” diyerek, daha birçok işin ihalesiz yapılmasına imkan vereceğini kaydetti. Toros, tasarıya komitede olduğu gibi ret oyu vereceklerini belirtti.
Erhürman: Taş üstüne taş konmadı
Ardından CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman söz aldı. Erhürman, Arıklı'nın, “İhalesiz iş yapılacakmış ne münasebet” sözünü hatırlatması üzerine, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı yerinden, liman işçileri şirketinin yasayla kurulmuş özel bir şirket olduğunu kaydetti ve bunun devlet ihalesiyle ne alakası olduğunu sordu.
Erhürman ise, “Yani özel şirketse ihaleye çıkmaya mecbursunuz ama devletse ihaleye çıkmaya mecbur değilsiniz gibi bizi dinleyen herkesin dudağını uçuklatan bir tez var karşımızda” dedi.
“Kıb-Tek’te yatırım bazında taş üstüne taş konmadı UBP’li iktidarlar tarafından” diyen Erhürman, CTP hükümetleri döneminde bunun tam tersinin yapıldığını söyledi.
Yatırımlar yapılsaydı bugün bunların tartışılmayacağını kaydeden Tufan Erhürman, AKSA sözleşmesinin Mart 2024’te bitecek olmasına rağmen neden Nisan 2023’te bunun alelacele yapılmaya çalışıldığını sorguladı. Erhürman, sözleşmenin kendi içerisinde 3 yıl uzatma opsiyonu da olduğuna işaret etti.
Maliye Bakanı Şan ise yerinden söz alarak, “Sanki bu vardır da yapmazsınız gibi söylüyorsunuz” diyerek, karşı tarafın da bunu kabul etmesi gerektiğini kaydetti. Şan, uzatmanın tek taraflı olamayacağını söyledi.
Meclis aradan sonra toplanamadı
Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısıyla ilgili görüşmelere meclis çalışanlarının ek mesaiye kalmaması nedeniyle saat 16.00 sıralarında ara verildi.
Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı, "stenografların çalışma saatinin 16.15’te bitmesi gerekçesiyle Genel Kurul salonunu terk etmeleri" nedeniyle genel kurul çalışmalarının yapılamadığını açıkladı.
Eylemde, Kıbrıs Türk İşçi Sendikaları Federasyonu (Türk-Sen) Başkanı Aslan Bıçaklı, El-Sen Başkanı Çağlayan Cesurer, KTAMS Başkanı Güven Bengihan ve Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) Genel Sekreteri Burak Maviş birer de konuşma yaptı.
Bıçaklı: Kurumlar halkın malıdır
Türk-Sen Başkanı Aslan Bıçaklı konuşmasında, kurumların kimseye “babasından miras” kalmadığını ve halkın malı olduğunu vurguladı.
Geçmişte kurumlar satılırken herkesin seyrettiğini ancak bedelini tüm toplumun ödediğini ifade eden Bıçaklı, artan uçak bileti ve su ücretlerine işaret etti. Bıçaklı, Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın hayata geçmesi durumunda elektrik faturalarının da ciddi oranda artacağını savundu.
6 Eylül 2019 tarihinde hükümetin kendileri ile 60 megavatlık santral yapmak için protokol imzaladığını anlatan Bıçaklı, “45 gün içinde ihaleye çıkacaklardı, 45 gün daha dolmadı mı?” diye sordu. Bıçaklı,
El-Sen’e getirilen grev yasağını da eleştirdi.
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın UBP Genel Başkanı iken televizyon programında yaptığı ve eylemde dinletilen açıklamalarına da değinen Bıçaklı, Tatar’a hitaben “Samimiyseniz, hükümeti çağırır, müdahale ederdiniz” dedi. Bıçaklı, UBP Genel Sekreteri ve Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu’nun geçmişteki “Kıb-Tek’e yatırım yapılmadığı, AKSA’nın da avuçlarını ovuşturduğu” şeklindeki açıklamaları nedeniyle Hasipoğlu’na “samimiyetsiz" eleştirisinde bulunarak, fikrini değiştirme sebebini kamuoyuna açıklamaya çağırdı.
Cesurer: Kurumların işlevsiz hale getirilmesine izin vermeyeceğiz
El-Sen Başkanı Çağlayan Cesurer de konuşmasında grev yasağını eleştirerek, çalışanların “psikolojisinin bozulduğunu”, motivasyonunu kaybettiğini söyledi.
AKSA’ya ödenen yıllık kira bedelinin 28 milyon dolar olduğunu ve bu rakamın 30 milyon dolara çıkacağını belirten Cesurer, “Ortada büyük bir kar var ve bu kar birileri tarafından paylaşılıyor” diyerek, yöneticileri “ihanet etmekle” suçladı.
Eylemlerin artarak devam edeceği uyarısında bulunan Cesurer, “Toplumun iki kat elektrik faturası ödemesine, kurumların işlevsiz hale getirilmesine izin vermeyeceğiz” diye konuştu.
Bengihan: Sendikalar buna izin vermeyecek
KTAMS Başkanı Güven Bengihan, emekçilere destek vermek amacıyla tam gün grev yapan Meclis çalışanlarını ve eyleme destek veren örgütleri selamlayarak konuşmasına başladı.
Bengihan, “Bugün yine kurumlarımıza, memleketimize, demokrasimize, kimliğimize sahip çıkmak için sokaktayız. Birileri arka kapıdan kurumları peşkeş çekme, kimliği, kültürü yok etme derdinde. Sendikalar buna izin vermeyecek” ifadelerini kullandı.
Son olarak söz alan KTÖS Genel Sekreteri Burak Maviş, dayanışmanın önemine vurgu yaparak, “Dayanışma yaşatır. Kıb-Tek’i de kimliğimizi de kültürümüzü de yaşatır” dedi.
Ben evimde elektrik istiyorum. Kim isterse üretsin. Gerekirse kıb tek de özelleştirilsin. Rant kapısı olmaktan çıkar.