Kıbrıs Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (KEMA) Başkanı Orhan Aydeniz, Diyalog’un dün manşetine taşıyarak kamuoyuna duyurduğu taşocaklarının yarattığı çevre tahribatı hakkında açıklama yaptı. Taşocaklarının doğaya zarar vermemesi için Türkiye’de uygulanan yöntemlerin KKTC’de de uygulanmasını isteyen Aydeniz, bunu örnekleyerek anlattı. Taş ocaklarının daha uygun alanlara taşınması gerektiğini dile getiren Aydeniz, taş ocaklarının taşınması ve faaliyetlerine son verilecek olan taş ocaklarının rehabilitesi için, Avrupa Birliği’nden mali yardım alınabileceğini söyledi.

Aydeniz, yayınladığı basın açıklamasında, Türkiye’nin Bornova ilçesinin Belkahve Bölgesi’nde uygulanan yöntemi örnek vererek benzeri uygulamaların KKTC’de de uygulanabileceğine işaret etti. Aydeniz, Belkahve’deki uygulamaları şöyle sıraladı:

Şirketlere protokol imzalatılmalı

“Taşocaklarının, kırma-eleme tesislerinin bulunduğu yerlerden taşınması konusunda, tüm şirketlerin uyması gereken kurallara ilişkin protokol hazırlanıp, işletmecilere bildirilmiş ve imzalattırılmıştır. Protokolü imzalamayı kabul etmeyen şirketlerin işletme izinleri iptal edilmiştir.

Protokol’de taşocakları nedeniyle oluşan görüntü ve çevre kirliliği sorunlarını en az düzeye indirgemek için, taş ocaklarının kırma eleme tesislerinin, görsel bakımdan sakıncalı olmayan ve topografik bakımdan uygun olan, alana taşınması ve taşındıkları yerde çevresel önlemleri alarak faaliyetlerini sürdürmeleri koşulu yer almıştır.

İmajbet style="font-family:"Times New Roman";mso-bidi-font-family:"Times New Roman"">Tümüyle kapalı alanda faaliyet

Yeni alana taşınan, taş ocakları ve kırma-eleme tesislerinin işletme projeleri; görsel ve çevresel etkilerini asgari düzeye indirgemek için Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü’nce hazırlanmıştır.

İleriki yıllarda topografyanın değişimine bağlı olarak kırma-eleme tesislerinin açığa çıkmaması için, tesislerin orijinal topografya’ya göre alt kotlara yerleştirilmesi ve çevresel etkilerinin en aza indirgenmesi için kırma-eleme tesislerinin emiş hatları ve toz tutucu filtreleri de kurulmuş olarak, tümüyle kapalı alan içinde faaliyet göstermesi şart koşulmuştur.

Protokole göre, Belkahvede faaliyetleri durdurulan taş ocağı alanlarına ait rekültivasyon (yeniden bitkilendirme )projeleri Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi peyzaj Mimarlığı bölümü tarafından hazırlanmıştır. Uygulamalar, bu projeler doğrultusunda yürütülmüştür.

Terk edilmiş ocaklara fidan dikilmeli

Terk edilmiş taşocaklarının rehabilite çalışmalarında, teraslanmış alanlarının dip kısımlarında açılan çukurlara çam türü bitkiler dikilmiş; şev diplerine ise 1.20 genişliğinde açılan kanallara ağaç, çalı ve yer örtücü türlerden bitkiler dikilmiştir.

Fidan dikiminden sonra; gübreleme teknikleri, bitkilerin aşırı sıcak ve soğuktan korunmalarına ilişkin tüm önlemler alınmıştır.

Dikim çukurları 1.50 m. derinlik ve 1.20 m genişlikte açılmıştır. Toprak ile doldurulan bu çukurlar ve kanallar perlit ve hayvan gübresi, kimyasal gübre takviyesi ile de desteklenmiş ve bu sayede toprak zenginleştirilip bitkilerin yaşama ve su tutma kapasiteleri arttırılmıştır.”

Taş ocaklarının daha uygun alanlara taşınması gerektiğini dile getiren Aydeniz, taş ocaklarının taşınması ve faaliyetlerine son verilecek olan taş ocaklarının rehabilitesi için, Avrupa Birliği’nden mali yardım alınabileceğini söyledi.