Çiğdem AYDIN 

   Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner, Kuzey Kıbrıs’ta 57 otelin kapandığını, açık olan 41 otelin de Ekim başında kapanma tehlikesi olduğunu söyledi. Çağıner halen 13 otelin de karantina merkezi olarak kullanıldığını belirterek, Ekim ayında tümünün kapanma olasılığından söz etti.
   Uçuşların durdurulması ve casinoların kapatılması sonrasında otellerin kapısına kilit vurulduğunu belirten Çağıner, kriz öncesinde 20 bin sigortalı çalışan varken bu rakamın 11 bin 800’e düştüğünü, önümüzdeki aylarda ise 7 bine düşeceğini kaydetti.
   Çağıner, Diyalog’un sorularını şöyle yanıtladı:

Soru: Hükümetin almış olduğu son kararların ardından kaç otel kapandı? 
Çağıner: 57 otel kapandı, şu anda 41’i açık. 13 otel ise karantina merkezi olarak kullanılıyor. Ancak uçak ve gemi seferlerinin Çarşamba günü itibariyle azalmasıyla karantina oteline olan ihtiyaç da azalacak. Sayıları 6 veya 7’e düşürülecek.  Ekim ayı başında kapalı otel oranı yüzde 80 olacak. Belki yüzde 100’e çıkabilir. Zaten açık kalmaya da gerek yoktur. Ne yerli ne de yabancı turist yoktur.
Ne casinolar açıktır hiçbir şey açık değildir.

Soru: Otellerde kaç kişi çalışıyordu?  
Çağıner: Mesela 2019 yılına baktığımızda 20 bin kişi otel-casino sektöründe çalışıyordu. Şu anda 11 bin 800 civarında aktif sigortalı çalışanı vardır. Ancak otel ve casinoların kapanmasıyla bu rakamın 7 bin civarına düşeceğini öngörüyorum. Kasım gibi bunun olacağını düşünüyorum. 
Soru: Kapatılmasına karar verilen işletmeler 1 Ekim’de açılacak mı?
Çağıner: Öyle bir ihtimal göremiyorum. Mesela kapalı kalmasına karar verilen sektörlerden biri olan casinoların açılabilmesi için uçak seferlerinin de belli bir noktaya gelmesi lazımdır. Bir iki sefer ile casinolar açılmaz. Önümüzdeki günlerde eğer açılım olursa yeni şartlar getirilebilir. En büyük sıkıntı PCR testi sonucu çıkmadan evine gönderilenlerin eve gitmek yerine etrafta gezmeleriydi. Yoksa otellere gelenler test sonuçları çıkıncaya kadar odalarında kalıyordu. Eğer ona bir çözüm bulabilirlerse o zaman tekrar açılım olabilir. Ama bu yönde bir karar üretmeden açılım olması mümkün değil. 
Soru: Otellerin kapanması ekonomiyi nasıl etkiler?
Çağıner: Otel ve casinoların kapanması domino etkisi yarattı. Belediyelerin, tarım işi ile uğraşanların, sanayicinin gelirleri düştü. İlk kapanma sürecinde oteller yaz ayında tekrar açılma ihtimali nedeniyle çalışanını tutmaya devam etti. Yolcu gelmese bile 12-13 bin civarında çalışanımızın giderleri vardı. Bunlar bir yerlerden karşılanıyordu. Dolayısıyla turizmin ekonomiye büyük etkisi vardı. Sadece turizm olarak değil yan sektörlere de ciddi katkıları vardı. Mevcut durumun ticarete, tarıma etkisi çok daha büyük olacak gibi görünüyor. 

Soru: Gelecek yıl için umutlu musunuz? Bundan sonraki süreç için neler yapılabilir? 
Çağıner: Bu vakitten sonra aşı çalışmaları bizim için önemli olmaya başladı. Bu bir iki ay içerisinde tatmin edici bir aşının bulunması tek başına pozitif bir etkendir. Bu insanlarda bir güven ortamı sağlayacaktır. Ocak, Şubat aylarında değil, Nisan gibi tatil planları yapmalarını bekliyoruz. Ama yine aşı bulunmazsa, kaos devam ederse tahmin ederim bizim tek sıkıntımız turizm olmayacak. Adada çok büyük bir çöküntü yaşanacak. Şu anda çöken sadece turizm sektörüdür ama öyle bir durumda Mart- Nisan aylarını diğer sektörlerin de çıkarabilmesi mümkün değildir. Bankacılık sektörümüz de bundan çok büyük bir zarar görecek, diğer sektörler… Dolayısıyla bu aşının muhakkak bulunması gerekiyor. Ancak bulunmasa yine de ülkeye turist getirmemiz lazımdır. 2021 yılında şimdi olduğu gibi sürekli değişen kararlar alınmaması gerekiyor. Pandemi devam edecekse nasıl turizm yapacağımızı planlamamız gerekiyor.