KKTC’de yıl içerisinde, hükümet değişiklikleri, Belediye Reformu, eylemler ve seçimler iç politikada öne çıkan konular oldu.
KKTC siyaseti, en hareketli yıllarından birini geçirdi. Cumhuriyet Meclisi’nin 50 temsilcisini seçmek üzere 23 Ocak’ta KKTC’nin 15’inci Genel Seçimi yapıldı. 8 partinin yarıştığı bu seçim, yüzde 57.62 katılım oranı ile KKTC tarihinin en düşük katılımlı Genel Seçimi oldu. Toplam oyların yüzde 5’inden fazlasını alarak seçim barajını geçen partilerden Ulusal Birlik Partisi (UBP) 24, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) 18, Demokrat Parti (DP) 3, Halkın Partisi (HP) 3 ve Yeniden Doğuş Partisi (YDP) de 2 milletvekili çıkardı.
23 Ocak Genel Seçimi’nin ardından 4 ay içerisinde 3 farklı hükümet kuruldu. Genel seçimle Faiz Sucuoğlu’nun başbakanlığında KKTC’nin 26’ncı hükümeti UBP-DP-YDP koalisyonu kuruldu. İlerleyen haftalarda, kabine değişikliği yapıldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Oğuzhan Hasipoğlu istifasını sundu. Dışişleri Bakanı olan Hasan Taçoy, boşalan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına atandı. Dışişleri Bakanlığına ise Tahsin Ertuğruloğlu getirildi. Ardından Faiz Sucuoğlu Maliye Bakanı Sunat Atun’un görevden alınması talebini Cumhurbaşkanı Tatar’a iletti. Aynı gün içerisinde hükümet istifa etti. Ardından yeniden hükümeti kurma görevini alan Faiz Sucuoğlu yeniden UBP-DP-YDP hükümetini kurdu. Ancak bu hükümet güvenoyu alamadan DP ve YDP’nin güvenoyu vermeyeceğini açıklamasıyla dağıldı. Bunun üzerine yeniden hükümetsiz kalan KKTC’de hükümeti kurma görevi, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar tarafından UBP milletvekili Ünal Üstel’e verildi. Üstel UBP-DP-YDP ortaklığında yeni bir hükümet kurdu. Bu hükümet hala görevine devam ediyor.
Halkın Partisi (HP) Parti Meclisi, “Kıbrıs Türk halkına yaşatılan demokrasi bunalımlarının normalleştirilmesini kabul etmeme” gerekçesiyle sine-i millet kararı aldığını açıkladı.
2022 yılında Covid-19 pandemisinde normalleşme sürecine girildi. 18 Nisan’da ada içi geçişlerde pandemi tedbirlerinin kaldırılmasının ardından, diğer ülkelerden gelen kişilerde de aşı durumuna bakılmaksızın PCR veya antijen testi aranmamaya başlandı. Kapalı alanlarda maske zorunluluğu 27 Mayıs’ta kaldırıldı.
2022 yılı üzücü bir kayıpla başladı
2022 yılı büyük bir kayıpla başladı. Yılın ilk günü Kıbrıs Türk dağcı Birkan Uzun’un Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşanan bir kayak kazası sonucu ölüm haberiyle tüm ülke yasa boğuldu.
“7 Kıta 7 Zirve” hedefiyle dünyanın birçok zirvesinde KKTC bayrağını dalgalandıran 28 yaşındaki Birkan Uzun, hayatının kaybetmeden önceki haftalarda Antartika’nın en yüksek noktası olan Vinson Dağı’nda KKTC bayrağını dalgalandırması ile gündeme gelmişti.
Birkan Uzun adını yaşatmak adına, Bakanlar Kurulu, Girne’de Karşıyaka bölgesinde bulunan ve dağcılar tarafından en yüksek tepe olarak bilinen Kıvanç Tepe’ye, Birkan Uzun’un adını verme kararı aldı.
Covid-19 pandemisinde rekor vaka sayıları görüldü
2020 yılından beri ülkede devam eden Covid-19 pandemisi, 2022 yılının başlangıcında da etkisini sürdürdü. Ocak ayında vaka sayılarında rekor düzeylere ulaşarak, günlük vaka sayısı bini geçti.
Sağlık Bakanlığının çocuklara da aşılama yapılmasına karar vermesiyle çocuklara özel 2 bin Biontech aşısı ülkeye geldi.
KKTC’nin 26’ncı hükümeti kuruldu
Cumhuriyet Meclisi’nin 50 temsilcisini seçmek üzere 23 Ocak’ta KKTC’nin 15’inci Genel Seçimi yapıldı. 8 partinin yarıştığı bu seçim, yüzde 57.62 katılım oranı ile KKTC tarihinin en düşük katılımlı Genel Seçimi oldu. Toplam oyların yüzde 5’inden fazlasını alarak seçim barajını geçen partilerden Ulusal Birlik Partisi (UBP) 24, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) 18, Demokrat Parti (DP) 3, Halkın Partisi (HP) 3 ve Yeniden Doğuş Partisi (YDP) de 2 milletvekili çıkardı.
Genel Seçim’de UBP ve CTP oylarını artırırken, HP oy kaybetti. Toplumcu Demokrasi Partisi’nin (TDP) baraj altı kalmasıyla, Genel Başkan Cemal Özyiğit ve Genel Sekreter Halil Hızal ilerleyen günlerde istifa etti.
İlk kez seçime katılan Bağımsızlık Yolu ise yüzde 1.96 oranında oy aldı.
Kıb-Tek’teki sorunlar yıl boyu gündemde kaldı
Yılın ilk aylarında sık ve uzun süreli elektrik kesintileri yaşandı. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek) yetkilileri bunun yatırım eksikliği ve artan ihtiyaçlar nedeniyle yapıldığını duyurdu. Elektrik kesintilerinin önlenmesi için Güney’den ve AKSA’dan destek alındı. Yılın ilerleyen süreçlerinde de yakıt eksikliği, dıştan yakıt alımı ve ihalelere ilişkin sorunlarla Kıb-Tek yıl boyu gündemde oldu.
Yıl içerisinde Kıb-Tek’e ilişkin topluma yansıyan sıkıntılara paralel olarak, Kıb-Tek Yönetim Kurulu’nda atama ve görevden almalar yapıldı. Yılık ilk ayında Başkan Turan Büyükyılmaz’ın yerine Meftun Orkun atandı. Daha sonra bu göreve, Nisan ayında Hasan Amca, Haziran ayında Hasan Akyiğit, Ağustos ayında ise Hüseyin Paşa atandı.
Halk Vakfı Yaşlı Bakımevi İskele Belediyesi’ne devredildi
İskele Sınırüstü’nde yer alan Halk Vakfı Yaşlı Bakımevi’ndeki kötü şartlar kamuoyuna yansıdı. Devlet yetkilileri, sivil toplum örgütleri ve vatandaşları bakımevini ve çoğu sağlık problemi yaşayan yaşlıların sorunların çözmek adına girişimlerde bulundu. Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık düzeyinde toplantılar yapıldı. Sınırüstü’ndeki yaşlı bakımevi yönetiminin görevine son verildi, Tesis İskele Belediyesi’nin idaresine devredildi.
8 Şubat’ta Halil Falyalı öldürüldü
8 Şubat’ta iş insanı Halil Falyalı, akşam saatlerinde Çatalköy’de arabası içindeyken silahlı saldırıya uğradı. Saldırı sonucu Falyalı ve şoförü Murat Demirtaş hayatını kaybetti. Olayın ardından polis yoğun bir soruşturma sürecine girdi. Hem ülkede hem Türkiye’de çeşitli isimler gözaltına alındı, olayla ilgisi olduğu tespit edilen bazı kişiler cezaevine gönderildi.
Sucuoğlu başkanlığında UBP-DP-YDP Koalisyon hükümeti kuruldu
Hükümeti kurma görevini alan UBP Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu’nun başbakanlığında KKTC’nin 26’ncı hükümeti,Ulusal Birlik Partisi (UBP)-Demokrat Parti (DP)- Yeniden Doğuş Partisi (YDP) koalisyon hükümeti kuruldu. Hükümet 3 Mart'ta güvenoyu aldı.
Yeni hükümet şu isimlerden oluştu: “Başbakan Faiz Sucuoğlu, Başbakan Yardımcısı, Turizm Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanı Fikri Ataoğlu, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, Ekonomi ve Enerji Bakanı Kutlu Evren, Dışişleri Bakanı Hasan Taçoy, İçişleri Bakanı Ünal Üstel, Maliye Bakanı Sunat Atun, Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, Sağlık Bakanı Ali Pilli, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Oğuzhan Hasipoğlu.”
Mart’ta meclis başkanı seçildi
7 Mart tarihinde Meclis Genel Kurulu’nda yapılan oylamada Meclis Başkanlığına Zorlu Töre, Meclis Başkan Yardımcılığına ise Fazilet Özdenefe seçildi.
Hükümetin kurulmasının ardından kısa bir süre içerisinde kabinede değişikliklere gidildi.
9 Mart’ta Oğuzhan Hasipoğlu’nun istifasını sunmasının ardından boşalan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı koltuğuna Hasan Taçoy atandı, Taçoy’dan boşalan Dışişleri Bakanı koltuğuna ise Tahsin Ertuğruloğlu getirildi.
Yeni Ombudsman Ombudsman İlkan Varol oldu
Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) görevini 6 yıl boyunca bu görevi yürüten Emine Dizdarlı’dan Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği görevini yürüten İlkan Varol devraldı. Varol görevine 28 Mart’ta başladı.
Mine Atlı TDP’nin Yeni Genel Başkanı oldu
TDP Genel Sekreteri Mine Atlı, 13 Mart’ta yapılan TDP Olağanüstü Kurultayı’nda Genel Başkan seçildi. İki adaydan biri olan Doğa Yalçın, Kurultay günü adaylıktan çekilerek, Atlı’ya destek belirtti. Kıbrıs Türk siyasi tarihinde ilk kez, Meclis’te bulunan bir partinin başkanlığına bir kadın seçildi.
KKTC’ye mart ayında kar yağdı
Mart ayında KKTC’de nadiren gerçekleşen bir hava durumu yaşandı. Kuzeyden gelen soğuk hava kütlesinin etkisi altında kalan ülkede, hem dağlık bölgelerde, hem de iç kesimlerde kar yağışı etkili oldu. Selvilitepe’de kar kalınlığı 15 cm’ye kadar ulaştı. Hava sıcaklığı, son 46 yılın en düşük seviyesini gördü.
Nisan grev ve miting ayıydı
Hayat pahalılığı ve art arda yapılan zamlara tepki koymak amacıyla, 1 Nisan’da, ülke genelinde örgütlü birçok sendikanın bir araya geldiği “Toplumsal Yok Oluş ve Yoksullaşmaya Hayır” grev ve mitingi yapıldı.
Ada içi geçişlerde pandemi tedbirleri kaldırıldı
Nisan ayıyla birlikte, ada içi geçişlerde pandemi tedbirleri kaldı. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’taki İyi Niyet Misyon Ofisi, 18 Nisan’da pandemi kapsamında adadaki geçiş noktalarında talep edilen aşı kartı ve test sonucu belgelerinin artık istenmeyeceğini duyurdu.
TC-KKTC İktisadi ve Mali İşbirliği Protokolü imzalandı
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında, 14 Nisan’da 2022 yılı için KKTC’ye 4 milyar 250 milyon TL kaynak ayrılmasını içeren İktisadi ve Mali İşbirliği Protokolü imzalandı.
Sucuoğlu ve Atun gerildi, hükümet istifa etti
Hükümet çalışmaları kapsamında Başbakan Faiz Sucuoğlu ve Maliye Bakanı Sunat Atun'un görevden alınması yönündeki talebini Cumhurbaşkanı Tatar'a yazılı olarak iletti.
Aynı gün içerisinde ilerleyen saatlerde, Sucuoğlu hükümetin istifasını sundu. Cumhurbaşkanı Tatar, 20 Nisan’da UBP-DP-YDP koalisyon hükümetinin istifasını kabul etti.
Güvenoyu öncesi hükümet ortakları çekildi
Faiz Sucuoğlu başbakanlığında kurulan UBP, DP ve YDP’den oluşan koalisyon hükümetinin istifasının ardından, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar hükümeti kurma görevini yeniden UBP Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu’na verdi.
Yeniden kurulan UBP-DP-YDP hükümeti, Sucuoğlu başkanlığında 3’üncü hükümet oldu. Kabinede tek değişiklik Maliye Bakanlığında yapıldı, UBP Lefkoşa Milletvekili Olgun Amcaoğlu yeni Maliye Bakanı oldu.
DP ve YDP hazırlamış oldukları “100 Günlük Eylem Planı”nı Sucuoğlu’nun imzalamamış olması sebebiyle hükümete güvenoyu vermeyeceklerini açıkladı. Sucuoğlu, güven oylaması öncesi 30 Nisan’da hükümetin istifasını Cumhurbaşkanı’na sundu.
Hükümeti kurma görevi Üstel’e verildi
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, 9 Mayıs’ta hükümeti kurma görevini İçişleri Bakanlığı’nı yürüten UBP Milletvekili Ünal Üstel’e verdi.
CTP ve HP, Üstel’le hükümet kurmaya ilişkin görüşmeyeceklerini açıklarken, UBP Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu, Genel Başkanlık görevine devam edeceğini bildirdi.
Ünal Üstel Başbakanlığında, KKTC’nin 40’ıncı hükümeti olan UBP-DP-YDP hükümeti kuruldu. Yeni kurulan hükümette Maliye Bakanlığı görevine yeniden Sunat Atun getirildi. Yıl içerisinde kurulan hükümetlerde ilk kadın bakan bu hükümette yer aldı, İzlem Gürçağ Altuğra Sağlık Bakanı oldu. Hükümet 18 Mayıs’ta güvenoyu aldı.
Halkın Partisi’nden sine-i millet kararı
Halkın Partisi Parti Meclisi, “Kıbrıs Türk halkına yaşatılan demokrasi bunalımlarının normalleştirilmesini kabul etmeme” gerekçesiyle sine-i millet kararı aldığını açıkladı.
HP Genel Başkanı Kudret Özersay, karar doğrultusunda, 26 Mayıs’ta milletvekilliğinden çekilme dilekçesini sundu. Özersay’ın istifası 6 Haziran’da Meclis tarafından onaylandı.
Geçitköy’de yangın çıktı
Geçitköy’de 27 Mayıs’ta bin dönümlük kuru ot, makilik ve ormanlık alanın yandığı, 3 evin hasar gördüğü bir yangın çıktı.
Geçitköy bölgesindeki arazilik bölgede başlayan yangına müdahale edebilmek için Türkiye’den 2, Birleşmiş Milletler’den ise 1 yangın söndürme helikopteri geldi. Yangın aynı gün içerisinde kontrol altına alındı. Yangın söndürme çalışmaları sırasında 1 kişi yaralandı.
Mustafa Pehlivan, yeni bir antibiyotik üretti
Kıbrıslı Türk genç eczacı Mustafa Pehlivan, “Flavosilin” adını verdiği yeni bir tür antibiyotik üretti. İsveç’te yapılan testlerde Flavosilin’in halk arasında “hastane mikrobu” olarak bilinen ve antibiyotiklerin büyük çoğunluğunun etkili olmadığı dirençli ve ölümcül mikroorganizma üzerinde etkili olduğu sonucuna varıldı ve onay sürecine alındı.
Haziran’da BRTK Müdürü Özkurt’a 2 ay hapis cezası verildi
Yüksek Seçim Kurulunun seçim yasağı kararına uymadığı için Lefkoşa Ceza Mahkemesi’nde yargılanan Bayrak Radyo ve Televizyon Kurumu Müdürü Meryem Özkurt 7 Haziran’da suçlu bulunarak, hakkında 2 ay hapis cezası verildi. Özkurt’a bu ceza, Yüksek Seçim Kurulu’nun Ekim 2020 tarihinde Geçitköy’deki açılışı ve Kapalı Maraş’taki yayını durdurması için YSK’nın yaptığı ihtara uymadığı gerekçesiyle verildi.
Özkurt hapis cezasının ardından 27 Temmuz’da tahliye oldu.
Meclis’te yerel seçimin 27 Kasım’a ertelenmesine karar verildi
Hükümetin kurulmasının ardından gündeme gelen ve “Belediye Reformu” olarak adlandırılan Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı ülke çapında tartışılan konulardan biri oldu.
Özellikle Haziran ayında yapılması gereken Yerel Seçimlerin ertelenmesine muhalefet partileri Anayasa’ya karşı olduğu gerekçesiyle karşı çıkmasına rağmen, Yerel Seçim’in 27 Kasım’a ertelenmesi Cumhuriyet Meclisi’ne oyçokluğuyla kabul edildi. CTP Genel Başkanı, Milletvekili Tufan Erhürman, bunun Anayasa’ya aykırı olduğunu belirterek, yerel seçimle ilgili Anayasa Mahkemesi’ne gitti.
Anayasa Mahkemesi 7 Eylül’de, yerel seçimlerin kasım ayına ertelenmesini öngören Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası’nı Anayasa’ya aykırı buldu.
Bunun üzerine yeni seçim tarihinin belirlenmesi çabasına girişildi. 15 Eylül’de UBP grubu ile CTP grubunun “Belediye Başkanlığı, Belediye Meclisi, Muhtarlık ve İhtiyar Heyeti Seçimlerinin 25 Aralık 2022’de yapılmasına ilişkin karar önerisi”aynı gün görüşülerek onaylandı.
Böylece yerel seçimlerin 25 Aralık 2022’de yapılmasına karar verilmiş oldu.
Mersinlik bölgesinde yangın çıktı…
21 Haziran’da Mersinlik-Ağıllar arasındaki ormanlık alanda yangın çıktı. Yangın rüzgarın da etkisiyle genişleyerek büyük bir alana yayıldı ve şiddetini artırdı. 3 günü aşkın süre devam eden ve kontrol altına alınamayan yangın gece yarısı başlayan yağışla söndürülebildi.
Yangına ilişkin 2 kişi tutuklandı. Yangınla mücadelede yaralılar ve dumandan etkilenenler oldu, bölgedeki ağıllarda hayvanlar zarar gördü. Mersinlik Köyü, tahliye edildi.
Kamu İşçileri Sendikası'nda (Kamu-İş) örgütlü Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda çalışan hademelerin, taşeron sistemde yaşadıkları sıkıntıların çözülmesi ve toplu iş sözleşmesi hakkı talebiyle başlattıkları eylemler yıl boyunca devam etti.
Hükümet, 30 Haziran’da ekonomik destek paketini açıkladı. Paket içerisinde, işletmelere yönelik kredi paketi, kadın ve genç girişimcilere yönelik kredi paketi, tarım ve hayvancılık sektörüne yönelik şebeke harici güneş enerjisi elektrik üretim sisteminin kurulması kredisi, ihracatçılara yönelik kredi paketi ve sosyal yardım maaşı, cemile yardımı ve engelli maaşı alanlara bayramlık katkı yer aldı.
DEVAMI YARIN
