Suna ERDEN
Başbakan Ersin Tatar ve Başbakan Yardımcısı Kudret Özersay’ın dün Cumhuriyet Meclisi’nde temsil edilen siyasi parti liderleriyle gerçekleştirdiği toplantıda ‘Ekonomik Önlemler Paketi’ ele alındı. Ancak bu toplantıdan herhangi bir sonuç çıkmadı. Toplantıda görüş belirten bazı parti liderleri, bu yıl için yaklaşık 2 milyar liralık bir katkıya ihtiyaç olacağını belirtilirken, Türkiye’den destek gelmesinin şart olduğu vurgulandı.
Başbakan Ersin Tatar, ekonomik önlemlerin Salı günü açıklanacağını söylerken, Diyalog’a konuşan ana muhalefet CTP lideri Tufan Erhürman, önlerine detaylı bir program konmadığını belirtti. HP Genel Başkanı Yenal Senin hükümetin ay sonuna kadar maaşlar için gerekli olan 500 milyon lirayı toplayabileceğini iddia ederken, TDP lideri Cemal Özyiğit “Türkiye, KKTC için ayrılan Bir Milyon 400 milyonluk kaynağı şimdi vermesi önemlidir” dedi. YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı da hükümetten uzun vadeli program istediklerini aktardı.
Tatar önlemlerin yarın açıklanacağını bildirdi
Başbakan Ersin Tatar, Covid-19 salgının neden olduğu ekonomik sıkıntıya karşı alınacak tedbirlerin 24 Mart Salı günü açıklanacağını söyledi.
Başbakan Tatar, toplantının başında basına yaptığı açıklamada, tedbirlerin siyasi partilerin desteğiyle alınmasının fevkalade önemli olduğunu ifade etti.
Covid-19 salgının ekonomik boyutu ile ilgili çalışmaların devam ettiğini kaydeden Tatar, iş yerlerinin kapatılmasıyla ekonominin çarklarının durduğunu, devlet gelirlerinin de düştüğünü, bunun hesaplamalarının devam ettiğini, kaynakların durumu ile ilgili değerlendirmelerin yapıldığını bildirdi.
Ticaret Odası, Sanayi Odası, sendikalar, esnaf ve diğer tüm paydaşlarla yapılan değerlendirmelerde mutlaka bazı tedbirlerin alınması gerektiğini aktardıklarını belirten Tatar, toplantının tasarlanan tedbirleri parti başkanları ile görüşmek için yapıldığını söyledi.
Tatar, “Tedbirlerin siyasi partilerin de desteği ile alınması bizim için fevkalade önemli, çünkü içerisinde bulunduğumuz durum olağanüstü bir durum” dedi.
Toplantıda üzerinde durdukları tedbirlerin detaylarını değerlendireceklerini, tedbirleri uzlaşarak almak istediklerini kaydeden Başbakan Tatar, “Salı günü alacağımız nihai kararları sizlerle paylaşma düşüncesinde olduğumuzu paylaşmak istiyorum” dedi.
Parti başkanları ne dedi?
Toplantının ardından Diyalog’a konuşan CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, HP Genel Başkanı Yenal Senin, YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı ve TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit, ortaya koydukları görüş ve önerilere dair bilgi verdi.
Erhürman: Öneriler sunduk
Toplantıda CTP’nin hazırladığı 6 sayfalık önerileri sunduklarını söyleyen Erhürman sözlerini şöyle sürdürdü: “Önerilerimizin ilk bacağını oluşturup hükümet ile paylaştık. Temel yaklaşımımız bir planın ortaya konulmasıdır. Ekonomik ve mali açıdan yapılan harcamalar netleştirilmeli. İşini kaybetmeyen ancak maaşını tam, eksik veya hiç alamayanlar, güneyde çalışan ancak şimdi gidemeyen ve sosyal yardıma ihtiyaç duyanlara bir ödeme planı henüz oluşturulmadı. Bu kalemin hazırlanması gerekiyor.
Şu anda küçük ölçekli esnaf, turizm, oteller durdu ve onlara yapılması gereken katkılar da ele alınmalı. İşletmeler için hem kapalı oldukları dönemde hem de açıldıktan sonra bir paket hazırlanması gerekiyor. Giden öğrencileri geri getirmemiz lazım, turizmi canlandırmamız lazım.
Türkiye’den 72 milyon geldi ancak şu an için bu miktar sınırlı. Fonlarımızı değerlendirmemiz lazım. Bankalardan iç borçlanmaya gidebilir ve nerelerden tasarrufu edebileceğimiz ele alınabilir. Bu şartlarda ellerimizi taşın altında koyacaksak hükümetin tüm bunlarla ilgili envanteri ortaya koyması lazım. Henüz tamamlanmış bir paketi yok.
Siyasi sorumluluğu paylaşmaya hazırız ancak tüm veriler hükümetin elinde. Kaç ay için ne kadar para harcamamız gerekiyor. Kaynaklar, fonlar, tasarruflarla ve iç borçlanmayla ne elde edilebilir. Oturduğumuz yerden maaşları keselim dersek kimseyi ikna edemeyiz.”
Erhürman, Maliye Bakanı’nın bu ay için ne kadar para toplayabileceğini öngörmediğini ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kısa vadeli düşünürsek sadece bu ayı nasıl kurtarırız diye bakarsak bu sağlıklı değil. Turizm ve yükseköğrenim gibi öncü sektörlerin zarar gördüğü bu süreçte uzun mali çalışmalar yapmamız gerekiyor. Tüm kaynaklar ortaya konulup bir hesaplama yapılması lazım.”
Senin: 500 milyon toplanabilir
HP Genel Başkanı Yenal Senin de alınması gereken ekonomik tedbirlere yönelik düşüncelerini hükümete aktardıklarını ifade etti. Senin şunları söyledi:
“Kendi düşüncelerimiz aktardık. Bu süreci 9 aylık bir periyoda böldük. En kötü senaryoya hazırlık yapılması ve 9 ayın 3’er ay sürelere bölünecek önlemler alınmasına yönelik ekonomik tedbirlerimizi sunduk. Aktardığımız detayları Maliye Bakanı not aldı. Değerlendirilecek. Maliye Bakanlığı ay sonuna kadar ödemeler için gerekli olan 500 milyonu toplayabilir.
Bu dönem herkes üzerine düşeni yapacak; gerek kamu gerek özel sektörde olanlar üzerine düşeni yapacak.”
Arıklı: Türkiye’den destek istenmeli
YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı ise Türkiye’den yardım istenmesi gerektiğini ancak öncelikle KKTC’nin üzerine düşmesi gereken bazı şeyler olduğunu ifade etti. Arıklı şunları söyledi:
“Şu anda fonlarda biraz para var. Belki bu ay ödemeleri yaparlar. Biz hükümete ‘siz kısa vadeli önlemler ortaya koyuyorsunuz ama bu yeterli değil. Uzun vadeli bir proje ortaya koymanız lazım. Eşit ve adil bir düzenleme olmalıdır’ dedik. Bir noktada zenginden alıp fakire verecek bir düzenleme yapılmalı. Belli bir rakamın altındakilere dokunulmadan belli bir rakamın üzerinde olanlara dokunulabilir. Türkiye’den de yardım istenmesi lazım. ‘Biz şu tedbirleri aldık, şu tasarrufları yaptık’ deyip yardım isteyebiliriz. Ama hiçbir şey yapmadan talepte bulamayız. Bu zor günleri paylaşımla atlatabiliriz.”
Özyiğit: AB fonları için girişim yapılmalı
TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit de hükümeti diyaloga çağırdıklarını ifade etti. Özyiğit, TDP olarak hazırladıkları önerileri bugün kamuoyu ile paylaşacaklarını ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Olağanüstü koşullardayız. Bir virüsle savaş nedeni ile tüm ekonomi durdu. İki önemli bakacak turizm ve eğitim durma noktasında. Turizmin yerine oturması uzun süre alacak. Ülkenin gelir kaynağı olan iki alanda ciddi sıkıntılar var. Güneyden gelip küçük esnafı destekleyen turist kesimi de yok. Kamudan maaş alanlardan kesinti düşünülüyor. Olmalı mı eve olmalı ama hükümetten ayrıntılı bir envanter istedik. Ona göre değerlendirmeler yapılabilir. Bir takım tasarruflar yapılmalı. Yukarından başlanarak yapılabilir, biz buna açığız. Yeter ki mantıklı ve makul olsun. AB fonları için girişimlerde bulunulmalı, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı girişimde bulunuyor ama hükümetin de destek olup bu fonlardan yaralanmasını sağlamalıdır. Birkaç aylık dönem 2 milyon dolara ihtiyaç var.
Türkiye bir katkı yapacaksa şimdi yapmalı. Bizim ekonomik durumumuz Türkiye gibi değil. KKTC için ayrılan 1 Milyon 400 milyonluk kaynağı şimdi vermesi bu toplum için çok önemlidir.”
