Sonuç CEVİZCİ

Türkiye’den dağları ve denizleri aşarak adaya getirilen Anamur suyu hala bazı bölgelere ulaşmadı. Bunlardan biri olan Kozakköy sakinleri, kendi pınarlarından çıkan suya dahi tonu 6 liradan ödeme yaptıklarını belirterek “Biz bu durumda çiftçilik ve hayvancılık yapamıyoruz” diyerek tepki gösterdi. Diyalog’a konuşan üreticiler, ürün bedellerini zamanında alamadıkları için 10 liraya muhtaç hale getirildiklerini söylerken, yöneticileri sert bir dille eleştirdi.

Kozanköy’ün bağlı olduğu Lapta Belediye Başkanı Fuat Namsoy ise, suyun tonunu 6 liradan aşağıya indiremeyeceğini belirtirken, bunun patlak borulardan kaynaklandığını söyledi. Namsoy, belediyenin kendi olanaklarıyla bu boruları değiştirmesinin mümkün olmadığını kaydetti.

Diyalog Halk Meclisi toplantısında görüşler şöyle dile getirildi:

Hatice Beşiktepeli / Muhtar:

Köyümüz 350 nüfustan oluşuyor. Köyümüz, çiftçilik ve hayvancılık ile uğraşıyor. Çoğu köylü çalışmak için Lefkoşa’ya gidiyor. Arsa verilmediği için köyden kaçıyorlardı ancak şimdi gerekli işlemler yapıldı. Gençlere arsa verilecek, belki bu sayede köye yerleşim olabilir. Köyümüzün en büyük sorunu su boruları. Herkes bu borulardan şikayet ediyor çünkü çok eski. 

Fuat Namsoy Lapta Belediye Başkanı: 

Kozanköy’ün su şebekesi tamamı değiştirilmesi gerekiyor. Türkiye’den gelen su ile alakalı olarak su altyapı projelerine destek verilmiyor. Su özeleştirilecekse nasıl bir uygulama yapılacaksa ya devlet su işleri ya da özelleştirilmiş kurum tarafından yapılacaktır. Proje şu an durmuştur. İki yıl önce çalışmasını yapmıştık 900 bin TL maliyeti vardı. Genelde esas bölgenin sorunu hayvancılık ve tarımla ilgili. Belediye olarak hizmetlerde zaman zaman aksama olabilir. Alemdağ ve Kozanköy’de ciddi yatırımlar yaptık eksikleri de sırasıyla yapmaya devam edeceğiz. Esas konu olan hayvancılık meselesine gelince; iki ay önce su konusu dile gelmişti. İskayiyeye ait olan sudan bir miktar alıp hayvancıyı yararlandırılalım. Ancak iskayiye yetkilileri karşı çıktı, o yüzden hayvancıların su sorunu devam ediyor. Hayvancıya su daha düşük maliyetle verilsin diye çok toplantılar yaptık. Tarım Bakanlığı’ndaki yetkililer Karpaz’daki hayvancı tonunu 10 liraya öder hayvanını içirir bunlarda ödeyecek cevabı aldım. Karşıyaka’dan Sadrazamköy’e ve Alemdağ’a su pompalıyoruz. Aradaki izale hatlarındaki patlakları da biz ödüyoruz. Tarım Bakanlığı’nın su paralarından bir miktar teşvik olarak vermesi gerektiğine inanıyorum. İskayi ile yeniden görüşme yapacağım belki birkaç saat olsun kullanabilir hayvancı. Yollar konusunda köylüler haklı, yolları yeniden yarattık ancak su borularının döşenmesi ile birçok yol dağıldı. İlgili şirketin bunları yeniden yapması gerekiyordu fakat yapılmadı. Verilen hasarda belediyenin sırtına kaldı. Bazılarını tamir edebiliyoruz, hepsini yapmamız mümkün değil. Suyumuz pınardan çıkıyor. Su fiyatları her bölgede aynı, Su Dairesi’nin yanlış projelendirilmesinden kaynaklanıyor. Greyder konusunda her sene ova yollarını düzenliyoruz fakat iki greyderimiz yoğun ve değişik bölgelerde olduğu için gelemedi bu bölgeye. Kozanköy, Çamlıköy, Hisarköy, Tepebaşı ile ilgili arazi dağıtımı ile ilgili çalışma yapıldığı söylendi. Ben 24 yıldır belediye başkanlığı yapıyorum, her yerde ayaklarım yere basarak ilerlemeye çalışıyorum.  Hayvancılar Birliği’ni göreve davet ediyorum hayvancıların su konusundaki şikayetlerini dikkate alarak gereken görüşmeleri yapın diyorum. 

Yılmaz Öncel:

Belediyeden bugüne kadar hayvancıya ne su,  ne yolda, ne denizde hiçbir şey görmedik. Hayvancılarla biraz daha ilgilensinler. Hayvanlarımız köyün içerisindedir. 

Ömer Arkan:

Büyükbaş hayvancılık yapıyorum. Köyde 30 kişiydik bir kişi kaldı. O kadar problem var ki ne belediye, ne kaymakam ne milletvekilleri bizimle ilgilenmiyor. Sözümüzü anlatacak bir yer bulamıyoruz.  Bir ay hiç para almadık. Bizi o kadar zor bir duruma koydular ki çeklerimiz geri geldi. Milletvekillerinin görevi nedir acaba? Tonu 6 TL su alıyoruz… Hem de kendi pınarımızdan çıkan suyu ödüyoruz… Türkiye’den su geldi hayvancıya ceza verildi sanki.  Tarım Bakanlığı’na şikayet etmemiz söylendi su 6 TL pahalıdır diye. Her ay 2 bin lira su parası veriyorum. Bu yükü kaldıramıyoruz. Pınarımızdan çıkan su  7 aydır dereye gider beleşe biz 6 TL alıyoruz dediğimizde ödeyin oluyor. Üretim yaptığımız için suçlu muyuz;? 50 kuruş alıyorduk 3’ten 6’ya çıktı… Bedava bir şey de istemiyoruz. Verdiğimiz sütün parasını istiyoruz. Yerin dibine battı hayvancı çocuklara verecek 10 TL paramız kalmadı. Günü gelecek bu halk konuşacak. Dipkarpaz’dan Yeşilırmak’a ot bitmedi. Bakanlar oturup da bu bir afettir dediler mi? Beşparmak dağları yandığında afettir dediler maaşlarımızdan kestiler gerekeni yaptılar. Müthiş bir kuraklık mevcut.  Buraya silahımızla geldik bu vatan için çalıştık ama bizi rezil ettiler emeğimizle. İneğe 390 TL vereceklermiş. Veteriner Dairesi’nde kayıtlı liste var 48 inek olarak 35 inek olarak hesapladılar. Nasıl iş bu iş havadan mı sayıyorlar? 

İrfan Işıksal: 

Köyde organize hayvancılık açıldı parselasyonunda yapıldı. Kredi de verdik bir tane hayvan göremedim. Bu köy çok çalışkandır. Yanlış bir iskan politikası izlendi ve toprak verilemedi, köylü göç etmek zorunda kaldı. Ya arazi kiraladı ya da hayvanını satmak zorunda kaldı ve hayvancılık söndü köyde. Taş ocakları kanayan yarası ülkenin. Ülkede 35 tane taşocağı var. Su hayattır, bu ovalar kurudu. Hem havanlar susuzdur hem ot yoktur hem de sütleri düşüktür. Süt Kurumu istediği gibi hayvancıyı oynatıyor. İşine geldiğinde keçi sütü işine geldiğine inek sütü. Yemlere zam oldu, süte zam yapmıyorlar. Su dereye akıyor biz halen suyu tartışıyoruz kime verelim diye. 

Mahir Demirbey: 

Alemdağ’da kalıyoruz. Yollardan kimsenin araması kalmadı. Kazdıkları yerleri açık bıraktılar. Arabalarımızın altı gitti. Kimse ilgilenmedi yollarla. 

Mahmut Tabur: 

Köyde 750 nüfustan 350 kişi kaldı. Eşdeğer alamayan kişiler kahrından öldü. Ve göç sebeplerinden biridir. Dört çocuğum da Gönyeli’ye göç etti. Herkes aynı, oturan yok köyde. 42 seneden beri evlerimiz elektriksiz, bize direkler konulunca bağladılar. Zarar ettik, cihazımız yandı elektrik düşüşünden. 

Ömer Tabur: 

Bir tane bölge vekili burada yok kınıyorum. Bize verdikleri değeri gösteriyor bu seçim yanaşınca gelecekler köyümüze. 15 tane milletvekili seçiliyor Girne’den. Şu an neredeler? Köyde 10 yıl önce 3 bin inek varken şimdi 100 tane inek var. Ağıllar bölgelerinde mandıralar boşaldı içinde ya domuz ya da iş adamlarının koyunları var. Ülkenin gidişatı hayvancıyı yok etmek. Büyük zenginler hayvancı oldu, benzinci oldu, her şey oldu. Kimdir hayvancı? Ben bir çoban evladıyım. Babımız bizi 300 koyunla okuttu evlendirdi. Şimdi zenginler hayvancı oldu. 5 bin kilo hibe arpa verilecek 500 kilosu hayvancıya 4 bin kilosu hayvancılık yapan işadamlarına. Memlekete su geldi, biz daha Kozanköy’e su alamadık. Gelen suyun faydası ne oldu yol diye bir şey kalmadı. Bizi yönetenlerin suçudur bu. Su gündeme gelmeye başladığında düşünülmeliydi dağıtımı düzeni. İnsanların bahçesinde ağaç kalmadı. Kullanım suyu verilemedi köylere. Akçiçek’te 5-6 taşocağı izni var. İnsanların ne evleri kaldı ne ağaçları ne yolları. Çiftçilikte parti tarafına göre tarla veriliyor. Tarım politikası yok. Belediye başkanı tarafsız şekilde bir şeyler yapmaya çalışıyor. Yolları kazdılar parke yapmaya kaldı sel vurdu ortada kaldı belediyeye destek yok. 

Mustafa Naimoğluları:

Küçük köylerde büyük sorunlar var. Yolların durumu berbat, mandıralar bölgesine kamyonla bile gidemiyorsunuz. Vadili’de su 3,5 TL, Değirmenlik’te 4 TL. Yiğitler ve Tahtakale 4 TL’ye düşürdü. Belediyecilik halka hizmeti getirmektir. Bakanlık 2,30’a veriyor siz yüzde yüz karla satıyorsunuz. Parayı bütçeyi düzeltmek için topluyorsunuz. İçme suyu ile hayvancının kullandığı su aynı fiyata veriliyor. Yeniceköy’de 2 bin tonluk depo var. Bütün Mesarya’ya su pompalar fakat 20 gündür su yok. Sebebi depodan çıkan borular yetersiz. Su geldi dağıtımını yapıyoruz. Akıllı sayaçlarla herkes tıkır tıkır parasını ödeyecek. Halka yol ve su gitmelidir. Köylü bakkaldan alsın suyu hayvanlara içirsin daha sağlıklı. Tonunu 6 TL’ye aldığınız suyla hayvanı besleyemezsiniz. Bu ülkede maliye, bakanlıklar ve diğer kurumlar düzgün işlemiyor. Köyde yaşamak kolay değil, yaşayamayan göç ediyor. Ülkenin her noktasına eşit mesafede olunması gerekiyor.

Serhat Doğan / Kozanköy Spor Kulübü Başkanı:

Kozanköy Spor Kulübü kapalıydı açtık. Ancak önümüze su sorunu geldi. Sahamız çimdi kurudu. Türkiye’den gelen su bize de ulaşır diye düşündük ancak gelmedi ve sahayı açamadık. Ligimiz açılacak birkaç ay sonra ve sahaya yine su veremeyeceğiz. Açamazsak futbolcu kalamayacak lisanslar düşecek. Gençlik zaten göç ediyor olanı da başaramıyoruz bir çare arıyoruz.

Mehmet Temeller:

İskayiye suyu hayvancıya verilirse bu köyün içindeki ağaçlar kuruyacak. Devlet hayvancının su sorunu için çare bulsun. Ağıllar bölgesinin yolunu belediye yapamaz devlet yapması lazım.  Köyün Güzelyurt ile çok teması var. Kalkanlı-Kılıçarslan yolunu kullanıyoruz, o yol senelerdir yapılmadı ve araçlar gidemiyor. 

Mehmet Dereci:

Başıboş köpeklerden kurtulamadık. 15 yıl önce polisi arardık yardımcı olmuşlardı. Yetkiyi polisten aldılar, belediyeye verdiler sonra belediyeden de aldılar. Derneği aradık, “Görevimiz değil imkanı yok” dedi. Köpeğini istemeyen genellikle Geçitköy bölgesine bırakıyor. Aç kalınca köpekler sağa sola mandıralara saldırıyor. Hükümetin bir çare bulması gerekiyor. İngilizler, köpeklerini gezdirmeye götürüyor sağa sola pisliyorlar. Her yer pislik oldu. Sağlam bir yasa ve ceza getirilmesi lazım.

Savaş Boransel:

Köyümüzü Karşıyaka’ya bağlayan dağ yolu çok kötü durumda ve kullanılmıyor. Hangi makama gittiysek söz verdiler ilgilenecekler diye ancak kimse ilgilenmedi. Bir an önce bu yolu tamir ederse yetkililer iyi olur. Köyümüzü Lapta ve Girne’ye bağlayan en yakın yoldur. 

Zorlu Töre:

KKTC’nin genelde ciddi altyapı sorunları vardır. Kozanköy bölgesinde sulama konusunda sıkıntılar vardır. Hayvancılıkta ciddi süspansiyeler olmazsa hayvancılık geriye gidiyor. KKTC hükümetleri olarak alınması gereken birçok tedbiri zamanında almıyoruz ve ciddi sıkıntılarla karşılaşıyoruz. İthal ürünlere fon koyalım gelen parayı hayvancıya aktaralım diye çalışmalar yapmıştık. Et ve et ürünlerine 1 lira katkı payı koymuştuk şikayet etmişlerdi. İthal edilen süt ve süt ürünleri tarımsal ürünlere fon koyup bir bütçe oluşturmalıdır. Süt kurumunun kaynağı artırılmalı fon bulunmalı. Memurla emekli gününe ödenecek ama hayvancı da aksama olacak halledilmesi lazım. Hayvancılığın yapılabilmesi için desteklenmesi lazım.  Tarım ve hayvancılık konusunda korumacılık vardır Avrupa’da. Her ürünü satamazsınız. Bizim ekonomimize serbest ticaret  adı altında geliyor. Her ülkede ekonomik akıl ne ise bizde de olması lazım. Hayvancıya 6 liraya su vermenin sorunu çözülmeli.