Güney Kıbrıs’ta yayımlanan haftalık Kathimerini gazetesi ABD ile Rum Yönetimi arasında 2013’ten itibaren yürütülen gizli görüşmelerde ‘Ortak Niyet Beyanı’nın ortaya çıktığını belirterek, ABD’nin bölgedeki gücünün yükseleceğini iddia etti.
Gazete “İsrail, Bölgedeki Planlar Nedeniyle İki Bölgeli İki Toplumlu Federasyona Karşı” başlığıyla aktardığı haberinde, Güney Kıbrıs ile ABD arasında 2013’te başlayan stratejik yakınlaşmanın süreç içerisinde geliştirildiğini, şu anda ABD’nin Doğu Akdeniz’deki çalışmalara katılımının kurumsallaşmasının eşiğinde bulunulduğunu ancak, ABD ile yapılan ortak niyet beyanı konusunda dahi Rum meclisinde ve ulusal konseyinde herhangi resmi diyalog yapılmadığına dikkat çekti.
Gazete haberinde; Anastasiadis hükümetinin iktidardaki ikinci ayını doldurduğu 9 Mayıs 2013’te zamanın Dışişleri Bakanı Yoannis Kasulidis’in ABD’ye giderek mevkidaşı John Kerry ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Salivan ile “Kıbrıs sorununa Doğu Akdeniz’in bütün olguları temelinde, denge parametrelerine İsrail’i katan jeostratejik yaklaşımı” görüşmesinden başlayarak, Güney Kıbrıs ve Yunanistan’ın İsrail, Mısır ve Ürdün ile yaptığı üçlü ittifaklar ve ABD’nin de bunlara destek vermesine kadarki süreci anlattığı geniş bir giriş bölümüne yer verdi.
Haberde ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun geçen mart ayında Kudüs’te düzenlenen Güney Kıbrıs-Yunanistan-İsrail zirvesine katılmasından 4 ay önce Güney Kıbrıs-ABD arasında “ortak niyet beyanı” yapıldığını hatırlatılarak bu beyanda “iki tarafın da bölgesel istikrar ve ikili işbirliklerini güvenlik ve ortaya çıkacak menfaati güçlendirme ortak hedefinden söz edilerek bazı işbirliği alanlarından” söz edildiğine ve “güvenliğin klasik alanları dışında ekonomik, ticari, denizcilik, siyasi güvenlik alanlarını da kapsadığına” dikkat çekildi.
Gazete “Mike Pompeo’nun Kudüs’teki üçlü zirveye gitmesine karar verilmesinden önce Amerikan hükümeti Lefkoşa’dan, Rus gemilerine sağlamakta olduğu bazı kolaylıklara son vermesini istedi. Hükümetten bir kaynak bununla ilgili sorumuza, ‘Rusların özel şirket ile yapılmış anlaşması vardı, anlaşmanın süresi doldu ve uzatılmadı, hükümet buna hiçbir şekilde karışmadı’ cevabını aldık. Hükümetin müdahalesi olsun veya olmasın bu gelişme, Washington’u memnun etti” ifadelerini kullandı.
İsrail elçisiyle görüşme
Haberde, birkaç ay önce bir Rum siyasi unsurunun ABD’de yaşayan Rumlara, İsrail büyükelçisi ile görüştüğünü ve büyükelçinin kendisine, “Kıbrıs Cumhuriyeti’nin de katılımıyla yapılan planlamalar nedeniyle İsrail’in Kıbrıs’ta iki bölgeli iki toplumlu federasyon istemediğini söylediğini” aktardığı belirtildi.
Büyükelçi’nin böyle bir şey söyleyip söylemediğini teyit edemediğini belirten gazete “İsrail’de böyle bir tutum olması halinde, Kıbrıs’ın jeostratejik planlamalarının olumlu ve olumsuz bütün yönleri hesap edilerek kurumsal (Rum meclisi ve ulusal konsey) görüşme yapılmasını gerektirir” ifadesine yer verdi.
Gazete AKEL’in son dönemde eleştirdiği, Amerikan silah ambargosu ile ilgili EastMEd yasa tasarısında Yunanistan-Güney Kıbrıs-İsrail (ve diğerleri) işbirliğinin güçlendirilmesinin ABD açısından siyasi önemine, Rus nüfuzunun azaltılmasına birçok atıf yapıldığının altını çizdi.
