Bugünlerde en fazla konuşulan konuların başında gelen konu 2018 Bütçesi’nin olası 7 Ocak Milletvekilliği öncesi mecliste yasallaşıp yasallaşmayacağı tartışılmaktadır. Bugün sizlere 2018 Bütçesi’nin meclisten geçmemesi halinde olası yaşanabilecek herhengi bir sıkıntının olup olmayacağını anlatmaya çalışacağım.
15 Kasım 1983 tarihli KKTC Anayasası’nın 92. Maddesi olan Bütçenin Hazırlanması, Uygulanması, Görüşülmesi ve Kabulü;
(1) Devletin ve kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılır.
(2) Bütçenin hazırlanması ve uygulanmasına ilişkin kurallar yasa ile düzenlenir.
(3) Bütçe yasasına, bütçe ile ilgili kurallar dışında hiçbir kural konulamaz.
(4) Bütçe tasarısı, Bakanlar Kurulunca mali yılbaşından en az iki ay önce Cumhuriyet
Meclisine sunulur.
(5) Bütçe Komitesi, en geç bir ay içinde, bütçe konusundaki çalışmalarını tamamlar.
(6) Milletvekilleri, bütçe tasarısının Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulunda görüşülmesi
sırasında, giderleri artırıcı veya gelirleri azaltıcı önerilerde bulunamazlar.
(7) Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Meclisi tarafından kabul edilen bütçe yasasının on gün
içinde Resmi Gazete'de yayımlar.
Kısaca, Anayasa’mızın emrettiğine göre Bütçe 31 Ekim 2017’de Bakanlar Kurulu’nun onayı ile Cumhuriyet meclisine sunulur. Daha sonra en geç 1 ay içerisinde Bütçe Komitesi çalışmalarını tamamlar. Yani isterse Bütçe Komitesi 1 aydan az günde de alt komitedeki çalışmalarını tamamlayabilir. Mesela 10 gün süre zarfında olmak kaydıyla (hafta sonu da çalışarak) 2018 Bütçe Yasa Tasarısını Cumhuriyet Meclisi genel kuruluna pek tabi gönderilebilinir. KKTC Cumburiyet Meclisi Genel Kurulda özverili çalışarak yaklaşık 10 gün içerisinde 2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısını Genel kuruldan geçirebilir. Özetle gerek Bütçe Komitesi gerekse Genel Kuruldaki tüm vekillerin özverili çalışması ile 2018 Bütçesi 20 Kasım 2017’de yasallaşarak 1 Ocak 2108 yılında yürürlüğe pek tabi de girer. 20 Kasım’dan 7 Ocak (eğerlim resmi seçim tarihi kararı ise) seçim tarihine kadar nerde ise 40 günden fazla bir süre de meclisdeki tüm vekiller seçim propagandasını rahatlıkla yaparlar.
Peki 2018 Mali yılı Bütçesi Cumhuriyet Meclisinden geçmezse ne olur??
16/1999 sayılı yasa olan “Bütçenin Hazırlanması ve Uygulanmasına İlişkin Kurallar Yasası” nın 5. Maddesine göre;
Geçici Bütçe Bütçe Yasa Tasarısının yeni mali yılın başlayacağı tarihe kadar herhangi bir nedenle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisince onaylanmaması halinde, yeni mali yıl Bütçe Yasası yürürlüğe girinceye kadar, geçmiş mali yıl Bütçe Yasasına bağlı gider cetvellerinde öngörülen ödeneklerin 1/12’sinin, aylık olarak uygulanmasına ve gelirlerin tahsilinin devamına Bakanlık yetkilidir.
Kısaca bazı siyasilerimizin dediği gibi 2018 Bütçesi yasallaşmazsa Devlet sıkıntıya girer söylemi, yukarıdaki yasa maddesine göre geçmiş mali yıl Bütçe Yasasına bağlı gider cetvellerinde öngörülen ödeneklerin 1/12’sinin, aylık olarak uygulanmasına ve gelirlerin tahsili devam edebilmektedir. Bu bağlamda yasal bir sıkıntı bulunmamaktadır. Ayrıca her mali yıl başlangıcında Maliye Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu Bütçe uygulamaları genelgesi nerede ise Şubat ayının ilk haftasını bulmaktadır. Ayrıca TC’den ayrılan ödenekler de genelde Mart başında serbest kalmaktadır. Bu bilgiler ışığında 7 Ocak 2018 tarihinde yapılacak olan Milletvekilliği sonrasında zaten 2018 Mali yılı kullanım dönemi Mahalli kaynaklar için Şubat ayının ilk haftası, TC kaynakları için ise Mart ayının ilk haftası kullanılması mümkündür. Yasal olarak hükümetin makimum kurulma süresi ise resmi sonuçlar yayınlandıktan sonra vekillerin 10 gün süre sonunda Cumhriyet Meclisinde yemin etmeleri ve Cumhurbaşkanı’nın meclisteki inandığı birine hükümeti kurma süresi sonucu olan 15 gün sonrasında yeni hükümet kurulabilecektir. Bu da yaklaşık maksimum bir aylık süre dilimi gerektirmektedir. Dolayısıyla yukarıda ifade ettiğim gibi Maliye Bakanlığı yeni yıl Bütçe uygulamaları genelgesini her yıl Şubat ayının ilk haftası yayınlayarak, o yıl ki Bütçe uygulamaya başlamaktadır. Kısacası 7 Ocak da olası milletvekilliği sonrasında iyi niyetli çalışmalar (halkı düşünen) süresi sonunda 15 şubat 2018 de hükümet kurularak pek tabi de 2018 Bütçesi Cumhuriyet Meclisinden geçirilmesi sağlanabilir.
Maliye Bakanlığı yıllardır bir çalışanı olarak Cumhuriyet Meclisi’ndeki milletvekillerinin samimiyetine güvendiğimden dolayı olası erken seçim öncesinde 2018 Mali Yılı Bütçesi’nin Cumhuriyet Meclisinden geçmesi gerekliliğine olan inancım tamdır. Ayrıca son günlerdeki Dövizdeki dalgalanmanın 2018 Bütçesinde değerlendirilmesi gerektiğini de dipnot olarak belirtmek istiyorum.
