Irak Hükümeti'nin mayıs ayı başında yumurta ithalatına getirdiği yasak, üretiminin yaklaşık üçte birini ihraç eden sektöre darbe vurdu. Hal böyle olunca Türkiye iç pazarında yumurtanın koli fiyatı 6 liralara kadar geriledi. Bu kısım tüketici için iyi bir haber ancak hemen sevinmeyin çünkü üretici kötü durumda. Çünkü üreticiler yumurtanın tamamını iç pazarda maliyetinin altında satmak zorunda kalıyor. Ayrıca durum böyle devam ederse birçok tavuk ölüm tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir.
Irak Hükümeti’nin mayıs ayı başında getirdiği ithalat yasağı, Türkiye’deki üreticiye darbe vurdu. En büyük pazar payına sahip olan Irak’a yapılan ihracatın durması, üreticiyi tedirgin etti. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Yönetim Kurulu Üyesi ve Basın Sözcüsü Derya Pala, üreticilerin yaşadığı zorlukları anlattı. Irak’a yüzde 75-80 oranında bir ihracatın yapıldığını açıklayan Derya Pala, Irak’ın ithalatı durdurmuş olmasının, ciddi bir arz fazlasına neden olacağını belirterek, bu nedenle fiyatların hızla düşeceğini ve üreticinin ciddi anlamda zarar edeceğini ifade etti. Pala, “Bu hafta büyük boy yumurtanın fiyatı, 17 kuruş civarında. Aynı yumurtanın maliyetinin 36,5 kuruş olduğunu düşünürsek yumurta başına 20 kuruşun üzerinde zarar var. Bu 100 bin yumurta üreten küçük ve orta ölçekli işletme için günlük 22 bin lira, aylık da 600 bin liranın üzerinde bir zarar demek. Sürdürülebilir bir üretimde bu zararın katlanılması mümkün değil” dedi.
‘Ciddi anlamda yumurta itlafı da söz konusu olacak’
Bir hamlede tüketimi arttırmanın çok kolay olmadığını da söyleyen Derya Pala, sözlerini şöyle sürdürdü: “Üretimi kısmak da çözüm değil. Üretimi azaltmak demek, hayvan kesmek demek. Kesim yaşı gelen hayvanlar zaten kesimhanelerde kesilir. Ama kesimhanelerin kapasitesi rutin kesimi kaldıracak kadar. Günde yaklaşık 240 civarında tavuk kesebiliyor. Yani bu kesim hızı ile üretimi bir anda azaltmak mümkün değil. Bunlarla ilgili çözüm beklentileri var. Üreticilerin kesimhane kapasitelerinin yetmediği yerde hayvanların itlaf edilmesi gibi bir beklentisi var. Ama bu ne kadar mümkün olur. Üreticilerin bankaların kredi borçlarını ertelemesi, yeni krediler tahsis etmesi gibi önerileri de bulunuyor. Yumurta ömrü kısa olan bir ürün. Kısa sürede tüketilmesi lazım. Bu sürecin sonunda ciddi anlamda yumurta itlafı da söz konusu olacak. Bu da hem ülke açısından hem de üretici açısından ciddi bir ekonomik kayıp.”
`İki ülke bakanlıklarının görüşmesi gerekiyor´
Üreticinin bu yüke nasıl dayanacağını tahmin etmenin zor olduğunu da kaydeden Pala, “İki ülke bakanlıklarının görüşmesi gerekiyor. Bu yasağın sebebinin de anlaşılması lazım. Irak yerli üreticiyi korumak için bu yasağı koyduğunu söylüyor ama yerli üretici tüketimin yüzde 30’unu karşılayacak kadar üretim yapıyor. Dolaysıyla yüzde 70’i yine ithalata dayalı. Bu süreçte ithalat yapmıyor” dedi.
