Enflasyon ve ona karşı mücadele ile ilgili çok değerli tespit, yorum ve önerilerini toplumla buluşturan Ekonomist, Sayın Dr. Mahfi Eğilmez; Türkiye’deki enflasyona “Multiflasyon” dedi. Açılımını da, “Multiflasyon= Normal Enflasyon+ Skimpflasyon+ Shrinkflasyon+ Greedflasyon” şeklinde yaptı. Sayın Eğilmez bu ” Multiflasyon” bileşimi unsurlarını da; şöyle açıklıyor.
1. Skimpflasyon ( Kaliteden eksiltme) : Ürünün kalitesinin düşürülerek satılması.
Yani geçen makalemde ifade ettiğim Sütün, yağını azaltma, içindeki suyu artırma ayak oyunu ile ürünlerin kalitesini bozarak, fiyat oluşturmak. Hellimin, yoğurdun, peynirin ve daha pek çok ürünün kalitesinin düşüklüğünü zaten yaşıyoruz. Böylece kalite ile oynayarak, enflasyonu tam yansıtmamak. Hükümet denetim der ya. Bu yalnız fiyatla sınırlı olamaz. Kalite işini de denetlemek durumundadır. Ancak bu konuda hükümet ile kaliteyle oynayanların ortak çıkarı var. Çünkü biri, enflasyondan ekstra kazanırken, hükümette kalite ile oynanması nedeniyle fiyatların çok fırlamamasının avantajını, siyaseten yaşadığı için bu konuda deve kuşu gibi olur.
2. Shrinkflasyon ( Ürünün Gramajını düşürme) : Enflasyon nedeni ile ürünün gramajını düşürerek fiyatı ayni tutmak veya gerçek enflasyon altında satmak.
Bunu özellikle ekmek ve unlu gıdalarda yaşıyoruz. Ancak bazı açık gözlerin, tartının artık elektronik ortamlarda gerçekleşmesi nedeniyle, tartı aletleri ile oynayarak, market ve benzeri alanlarda gramajla oynama yapmaları da yaşanmaktadır. Bu yol ile enflasyon ortamında bir taraf gramaj eksiltmesi ile haksız kazanırken, bu kesimle de hükümetin çıkar birliği vardır. Çünkü, gerçek enflasyonun insanlara daha az yansımasıyla, kalite ile oynamak gibi gramajla oynama da hükümetin işine gelmekte bunun için de deve kuşu olmaktadır.
3. Greedflasyon, ( Aç Gözlülük): Bunu da mal ve hizmet fiyatlarını, enflasyonun üzerinde saptamak olarak ifade etmektedir.
Bizim ülkemizde her alanda en fazla yaşanan budur. “Aç Gözlülük Enflasyonu “. TL’ nin değer kaybının yol açtığı süreğen istikrarsızlığı gerekçe göstererek, mal ve hizmet üretenler, kendilerine göre bir risk belirleyerek bunu, mal ve hizmetin fiyatına ala keyfa eklemektedirler. Bu haksız kazancı beslerken, aynı zamanda enflasyonun da direncini artırmaktadır.. Bunun için hükümetin, denetim derken, bunu yapabileceği bir temele sahip olması gerekir. Bu konuda TL, denetimin ölçüm aracı olma özelliğini, süreğenleşen değer kaybı nedeni ile kaybetmiştir. Bu bakımdan EURO’ya endeksli muhasebe sistemi daha da bir hayati konu olmuştur.
Bütün bunlar Normal Enflasyona eklendiği için Sayın Dr Mahfi Eğilmez bunun adını Multiflasyon diye tanımladı. Bizde resmi enflasyon %83,63 olarak ilan edildiği, yani TL’ nin sahibi olan Türkiye’deki resmi %64,77 enflasyondan, daha fazla olduğu için buna bizim memleket için, “ Double Multiflasyon” diyorum. Bu makaleyi şöyle bitirelim. Enflasyona karşı mücadele esas ve temel siyasi görevdir. Bu ise yalnızca ekonomik tedbirlerle sınırlı olamaz. Eğitimden, sağlığa yapısal düzenlemeler ve kamu kaynaklarının açık, verimli, şeffaf kullanımına; siyasette ve kamu yönetiminde hesap verilebilirlik, adil yargı, şeffaflık ve katılımcılık. Aynı zamanda kurallara, en başta yönetenlerin uyması ve kurulların özgünlüğüne saygı göstermesi. Ayrıca Dünya, Türkiye, Güney, Bölge ve AB, BM ile kişilikli, kimlikli, sağlıklı, diplomatik barışçı ilişkiyle de bağlantılıdır.
Double, “ Multiflasyon”
- 29 Ocak 2024, 10:36
- 100
YORUM EKLE
Yorumunuz Onaylanmak Üzere Gönderildi
YORUMLAR
Birakin bos laflari dunyada farkli mi