KKTC Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Avrupa Merkez Bankası tarafından bankacılık sektör bilançoları 31.12.2019 tarihine göre yayınlandı. Bu bağlamda, sektör bilançolarında yatay ve dikey analizler kullanılarak hazırlanan performans göstergeleri bankacılık sektörlerinin yılsonu verileri ile kıyaslanmıştır (bkz. Tablo 1 -2).
KKTC Bankacılık sektörünün 2018 ve 2019 yılını kapsayan performans değerlendirmelerinde TC ve Avrupa Birliği (Euro Bölgesi) bankacılık sektörünün üzerinde aktif büyüme ve net kar artışı performansı sergilediği müşahede edilmiştir. Öz kaynak artışı, kredi büyümesi Türkiye ve AB oranlarının üzerinde bir performans seyretmiş, aktif kalitesinde önemli rol oynayan takipteki kredi artışı ise finansal kriz sonrası olmasına rağmen KKTC ve TC Bankacılık sektöründe toplam kredi portföyünün % 5,5 civarına tekabül etmiştir. Avrupa Birliği’nde ise takipteki kredi artış oranının
% 0,20 düzeyinde çok düşük seyrettiği ve aktif kalitesinin yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Ancak, Türkiye bankacılık sektöründe takipteki kredilerin % 55,98 oranında artış kaydetmesi aktif kalitesinde bozulma sinyali vermiştir. Buna ek olarak net karlılık önceki seneye göre azalma kaydetmiş ve öz kaynak artışı % 11,84 olan yıllık enflasyonun üzerinde kalarak ılımlı bir büyüme gerçekleştirmiştir. Sonuç olarak KKTC bankacılık sektörü 2019 yılında aktifler, krediler ve net karlılık performans göstergelerinde yıllık enflasyon oranı % 11,84’ün üzerinde büyüme oranlarıyla başarılı bir performans sergilemiş, TC bankacılık sektörü ise aktif ve öz kaynak artışında enflasyonun üzerinde performans sergilemiş ancak, karlılık ve kredi artışında zayıflama söz konusu olmuştur. Bunun nedeni ise kredilerde tutucu bir büyüme göstererek, yatırımlarını daha düşük riskli ve daha az faiz getirili menkul kıymetlere ağırlık vermiş olmasıdır.
Sermaye yeterliliği yasal mevzuat gereği belirlenen % 12 oranının hayli üstünde seyretmiş ve mevzuatta belirlenen yasal risk limitlerinin epey üzerinde tutulmuş ve bankacılık sektörlerinin güçlü sermaye yapısı ön plana çıkmıştır. Likit değerler incelendiği zaman yine yasal oranların epey üzerinde likit varlıkların mevduatlar karşısında korunduğu ve likidite yönetimine önem verildiği gözlemlenmiştir.
Avrupa Bankacılık Federasyonu’nun yayınladığı en güncel verilere göre; Euro bölgesinde bulunan 19 ülkede 4,599 kredi kuruluşu 30.87 Trilyon Euro aktif büyüklük ve 1.853.017 personel ile faaliyet göstermektedir. Türkiye’de ise 53 banka 674 milyar Euro civarında aktif büyüklük ve 207.715 personel ile hizmet vermektedir. KKTC’de ise 21 banka 2019 yılsonu itibari ile 6 milyar Euro aktif büyüklük ve 3.193 personel ile faaliyet vermeye devam etmektedir.
14.09.2018 yılında % 24’e yükselen politika faizleri 2019 yılı Temmuz ayı sonuna kadar yüksek seviyede devam etmiş ve bankaların kredi vermesini son derece yavaşlatmıştı. Bunun sonucunda TC bankacılık sektörü kredi yatırımları yerine menkul kıymet yatırımlarına hız vermiş, KKTC Bankacılık sektörü ise likit varlıklarını artırma yönüne gitmiştir. 26.07.2019 tarihinden itibaren politika faizlerinin hızla indirilmesi 2019 yılının son üç ayında ılımlı seviyelere çekilmesine müteakip olarak 2019 yılının son çeyreğinde krediler hız kazanmış ve kredi büyümesi yılı Türkiye’de % 11, KKTC’de ise % 19 oranında artırarak tamamlamıştır. Kredilerdeki artış ve mevduat faizlerindeki azalma hiç şüphesiz ki karlılığın artmasında önemli rol oynamıştır.
Avrupa Birliği Euro bölgesindeki bankalar ise ekonomik durgunluktan dolayı % 5,07 oranında ılımlı bir büyüme kaydettiler. Avrupa Merkez Bankası’nın yaptığı resmi açıklamalarda vurgulandığı üzere ultra düşük faiz oranları neticesinde Avrupa bankaları karlılık sorunu yaşamaktadırlar. Keza, yıllık öz kaynak büyüme hızı % 1,18 ile Euro bölgesi yıllık enflasyon oranı % 1,4’ün dahi altında kalmıştır. AB bankaları takipteki kredi rasyosu % 3,4 seviyelerinde aktif kalitesini koruma odaklı hareket ettiği gözlemlenmiştir.
2020 yılı Mart ayı başında ABD Merkez Bankası (FED) ölümcül Coronavirüs’ün ekonomiye olumsuz etkilerine karşı faiz oranlarını iki kez indirerek 150 baz puan düşürerek % 0 - % 0,25 bandına çekti. Banka, Coronavirüs’ün ekonomik aktiviteye karşı risk oluşturduğundan dolayı istihdam ve fiyat istikrarını koruma amacı ile olağan üstü şekilde faiz indirdiğini açıkladı. Avrupa Merkez Bankası ise mevduat faizlerini eksi % 0,50 oranında negatifte tutmaya devam ediyor. Dolayısıyla, küresel faizler sıfıra yakın seviyelere doğru indirilirken, 2020 finansal yılında da Türk Lirası faizlerinin enflasyonu dikkate alacak şekilde düşük seviyelerde seyretmesi hatta az ölçekli ek indirimler gerçekleşmesi öngörülmektedir. Bu bağlamda, 2020 finansal yılında Coronavirüs’ün durdurduğu ekonomik faaliyetler neticesinde oluşacak olan kredi taleplerini uygun TL faizleriyle destekleyebilecek ve finansal kriz sonrasında olduğu gibi virüs krizinde de ekonominin toparlanmasında katalizör bir görev üstlenecektir. Mevduat faizlerindeki indirimler de devam edeceği muhtemel görünürken, bankacılık sektörünün karlılık, aktif büyüme ve güçlü sermaye yapısı tahtında performansını devam ettirmesi tüm vatandaşlar, şirketler ve kamu için son derece önem arz etmektedir. Zira, Türkiye ve KKTC Bankaları Acil Durum Eylem Planlarını Covid-19 salgınına özel tedbirlerinde alınmasıyla birlikte güncellenmiş ve yasal regülatörlere de bildirilerek, hiçbir bankacılık hizmeti aksamadan yürürlüğe girmiştir. Bu hamlede hiç şüphesiz ki sektörün dijitalleşmeye başlaması ve innovatif şekilde elektronik hizmet altyapısını geliştirmeleri son derece önemli rol oynamıştır. Bu çerçevede, salgın önlemlerinde ve virüs krizinin yönetilmesinde en etkin ve proaktif uygulamayı yapmışlardır.
Sonuç olarak 2018 Eylül dönemi finansal kriz sonrası 2019 yılında bankaların performansı ve desteğiyle birlikte ekonomik kriz aşılırken, Coronavirüs krizinin de atlatılmasında ve finansal yaraların tekrardan sarılmasında bankaların performansı yine katalizör görevi görecektir.
Daha önce kktc bankalarının özkaynaklarını gösteren tablolar yayınlamıştınız 2018 veya 2019 varsa yayınlayabilirmisiniz lütfen.
Merhaba Ali bey,
@ali
aşağıdaki linkten 201 ve 2018 verilerini bulabilirsiniz.
www.diyaloggazetesi.com ==> OKU, YORUMLA ve PAYLAŞhttps://www.diyaloggazetesi.com/bankalarin-performansi-ve-virus-krizindeki-rolu-makale,8665.html