Tüm bankaları, iş yerlerini ve bireyleri direk olarak etkileyen konuya başlamadan önce sizlere özgeçmişim hakkında kısa bir bilgilendirme yapma ihtiyacı duyuyorum. 1983 yılında Lefkoşa’nın Kumsal semtinde doğdum. Lise eğitimini Türk Maarif Koleji’nde tamamladıktan sonra Wolverhampton Universitesi İşletme Yönetimi bölümünden mezun oldum. Eş zamanlı olarak Spurgeon Vakfı’nda Ofis Yöneticisi olarak görev yaparken Universitenin Öğrenci Birliğinde Uluslararası Öğrenci Temsilcisi olarak Komite Üyeliği yaptım. Askerlik vazifemi İngilizce – Türkçe tercüman olarak tamamladıktan sonra bankacılık kariyerime başladım. Bankacılık ve Finans alanında birçok yerel ve uluslararası eğitim seminerine iştirak ederek, Banka bünyesinde çeşitli komite üyeliği görevlerinde rol aldım. Sektördeki yedinci finansal yılın içerisinde vazifemi Risk Yöneticisi olarak sürdürmekteyim.
Malumunuz olduğu üzere 20 Kasım 2014 tarihinde 58/2014 Sayılı ‘Banka Kartları ve Kredi kartları Yasası’ 232 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Söz konusu yasa banka kartı ve kredi kartlarının çıkarılmasındaki esas ve usülleri düzenlemektedir. Buna ek olarak banka, iş yeri ve kart hamilileri ile ilgili yükümlülükleri belirlemektedir. Bankalar yasal düzenlemeleri ve mevzuat değişikliklerini Uyum Birimi ve Hukuk müşavirlikleri eşgüdümünde sağlarlar. Yasanın işyeri ve kart hamillerini ilgilendiren önemli kısımlarını sizlerin bilmesi bireysel ve ticari finansman yönetiminizde önemli rol oynayacağı kanatindeyim. Dolayısı ile sizleri direk ve dolaylı yoldan ilgilendiren yasal düzenlemleri aşağıda özetle şöyle listeleyebiliriz;
Mevzuat gereği artık bireysel müşterilerden kredi kartı yıllık ücret aidatı veya benzeri isim altında ücret talep edilmeyecektir. O yuzden artık yıllık bazda ödenen kart ücretlerinden muhaf tutulacaksınız. Buna ek olarak Alışveriş yaptığınız üye işyerlerinin, kart sahiplerinden kredi kartı veya banka kartı kullanımlarından dolayı komisyon veya benzeri bir isim altında ilave bir ödemede bulunmaları yasaklanmıştır. Uygulanması halinde, üye işyeri tarafından müşteriye iadesinin yapılması ayrıca, alınan tutar kadar tazminat ödenmesi gerekmektedir. Dolayısı ile ilgili yasa kapsamında size yansıtılan maliyetler azaltılmış bulunmaktadır.
Diğer yandan kredi kartı limitleri için önemli yasal kısıtlamalar getirilmiştir. Bu çerçevede 20 Kasım 2014 tarihinden sonra ilk defa kredi kartı sahibi olacak şahıslar ve/veya mevcut limitini artırmak isteyen bireyler teminatsız şekilde toplam limitleri, ilk yıl için kişinin aylık ortalama net gelirinin iki katını, sonraki yıllar için ise dört katını aşamayacaktır. Bu bağlamda kefalet teminat kapsamına girmemektedir. Belirtilen tarihten once kredi kartı sahibi olanların limitleri aynı şekilde kalacak ancak kart limitini artırma talepleri olursa yukardaki şartlar onlarıda bağlayacaktır.
Kredi kartı borçlarının ödeme planında disiplinli bir yapı oluşturulmuştur. Bu noktada kart kullanıcısı olarak ödemelerinizin düzenine özenle dikkat etmeniz gerekecektir. Ödeme tarihini takip eden 7 iş gününün sonunda, en az asgari tutarın sözleşmede belirtilen ödeme vadesinde ödenmemesi halinde, bankalar kart hamiline ihbar gönderecektir. Ikinci ödeme tarihine kadar olan sürede en az asgari ödeme tutarı ödenmediği takdirde hesabı dondurulacak, kredi kartı ve bağlı olduğu ek kart var ise kapatılacaktır. İkinci ödeme tarihinde ödenmemesi halinde kartınız iptal edilecektir. Borç ödenmediğinden dolayı ayrıca başka bankadan kredi kartı sahibi olma şansınızda kapanacaktır. Bu itibarla kredi kartı kullanımınızın devamlılığı için ödemelerinizin düzenli olması hayli önem kazanmıştır. Zira ödeme geriliği bulunan kartlar için limit artırımınında yapılması yasa nezdinde durdurulmuştur.
Yasa ödeme güçlüğü yaşanan koşullarda biriken faizler için sınırlamalar getirmiştir. Kart hamillerinin harcamalarından dolayı limit aşımı gerçekleştirmeleri halinde, limit aşımına düştükleri tarih ile ödeme tarihi arasındaki süre için uygulanan akdi faizden başka herhangi bir ücret ve faiz tahakkuk ettirilmeyecektir. Ayrıca temerrüte düşen yani davalık konuma gelen kart borçları için uygulanacak faizler kullanıcının lehine olacak şekilde düzenlenmiştir. Bu nedenle donuk hesaplardaki ödenmemiş kart borçlarında borç miktarı faizininde faiziyle birlikte katlanarak işlem görmeyecektir. Yani bileşik faiz uygulamasına izin verilmeyerek basit faiz uygulaması şartı konmuştur.
Bankalar, kart hamillerinin şikayet ve itirazlarını dilekçe , elektronik posta veya başka bir yöntem ile iletmelerine olanak sağlamak ve iletilen şikayet ve itirazların en geç 20 iş günü içerisinde iletilen yöntem ile gerekçeli yanıtını kart hamiline iletmek zorundadır.
Kredi kartı hamili kredi kartını herhangi bir şekilde kaybetmesi ve/veya çaldırması durumunda bankaya ivedilikle bildirimde bulunmalıdır. Bildirimden 24 saat önceki bilginiz dışı kullanımlarda az oranla sizlerinde yükümlülüğü bulunmakta olduğunu bilmenizde fayda görüyorum.
Herkese iyi alışverişler dilerken, kredi kartınızı bütçeniz dahilinde kullanmanızı öneririm.
