Diyalog Gazetesi
2021-06-03 09:03:00

Varlığa tutunan kuş

Metin MÜNİR

metinmunirt24@gmail.com 03 Haziran 2021, 09:03



Gak. Gak. Gaaak!
Bir kartal. Sesi gırtlağından çıkıyor. Kalın ve gür. Operaya başvursa onu “bas bariton” olarak alırlardı. 
Başımı kaldırıyorum ama yerini hemen tespit edemiyorum. Sonunda görüyorum. Çam ağaçlarının tepesi ile kurşuni bulutların arasında geniş kanatları ile sanki uçmuyor da kayıyor. 
Ara sıra acelesiz ötüyor. Gaaak. Gaaak. Gaaak. Bilmeseniz ses bir kargadan geliyor sanabilirsiniz.
Ormanı orman yapan seslerden biri. 
O yükseklikten neler gördüğünü hayal ediyorum … Tepesinden 
aşağı gördüğü dağları ve ağaçları, denizi, ıslaklığını hissettiği bulutları, tüylerini kıpırdatan esintiyi, altında kaçışan kuşları ve sürüngenleri… 
Ve bunlar içimde uçma isteği doğuruyor.
Değişik bir hayat türü görmenin zevkini veriyor bana bu kuş. 

Çocukluğumda kartalları Arapköy ile Karga’daki ormancı kulübesi arasındaki ormanda yükselen dikdörtgen dev kayanın üzerinde otururken görürdüm. Orada yuvaları mı vardı yoksa geniş bir alanı güven içinde gözleyebildikleri için mi oradaydılar bilmiyorum. 
Biz yüksek yerlerden manzarayı seyretmeyi severiz de kuşlar neden sevmesin?
O zamanlar adada iki tür kartal vardı. Nesli 1980’lerde tükenen Şah Kartal, Aquila Heliaca ve şimdi sesten bir şemsiye olarak üstümde duran Bonelli Kartalı, Aquila Fasciata.
Şah Kartalı avcılar ve zirai zehirler tüketti. 

Bonelli de gidiyordu. Rum İçişleri Bakanlığı’nın web sitesinde bu konuda yayımlanan bilimsel bir rapordan* öğrendiğime göre 1980 ve 1990’larda adada kala kala 20 çiftten az doğurgan kartal kalmış. 
Sonra koruma programları devreye sokuldu (Rumlar tarafından tabii, bizim bu tür operasyonlarla ilgimiz olmaz) ve yok olmaktan kurtarıldılar. Ama varlığın uçurumunda, parmaklarının ucunda yokluğa sarkmış olarak. 
Aynı rapordan öğrendiğime göre 2017’de üretken çift sayısı çoğu Baf ormanlarında yaşıyor olmak üzere 31 ile 39 arasında imiş. 
Zehirler ile tüfekler hâlâ devrede.

Orman bekçisi olan babam sanırım hayvanları pek sevmezdi. Arapköy’deki evimizin önüne gelip kuru bir ekmek parçası dilenen yaşlı köpeği tekme ile kaçırırdı. Yaman bir tekme ile.
Kayanın üstünde kartalları görünce yüz ifadesi değişir, ana avrat küfretmeye başlardı. Birkaç gün kalmak üzere Karga’ya gidiyor olurduk. 
Niye kızıyorsun, diye sordum bir gün. Kuzuları kapıp kaçıyorlar, dedi. Sana ne. Senin kuzun mu var, diye sormak istedim ama ondan korktuğum için kendimi tuttum. 
Şimdi kartalların oturduğu kayanın hemen altında Girne’yi havaalanına bağlayan yol var. Yol ormanı böldü ve azalttı. Yıllardır kayanın üstünde kartal yok. Kuşlar, gökyüzünün 
çiçekleri, azaldı. 
Kartallara buralarda rastlıyorum çünkü dağlarda yaşıyorlar. Yuvalarını yükseklerdeki çam ağaçlarına yapıyorlar ve daha çok ormanlarda avlanıyorlar. Yedikleri keklik, fassa, kertenkele, yılan gibi yaratıkların en çok bulunduğu yerler de ormanlardır.
Hiç gitmesin istedim ama kartal gözden kayboldu ve ormana sessizlik çöktü. 
Yürümeye başladım.

*//moi.gov.cy/moi/wildlife/wildlife_new.nsf/web34_gr/76C5D0901B1A27B6C225789C0029274C/$file/BCN23%20Demographics%20Bonelli%27s%20Eagle%20paper.pdf

Yorumlar (5)

Ruh İkizi 3 Yıl Önce

Zirai zehirler, yakında bizi de bitirir!

Yasemin Oral. 3 Yıl Önce

Köyüm, Yeşilburç,Ihlara vadisinin devamında bir vadide kurulu. Kayalıklarda her yıl kartal görürdüm. Bu yıl göremedim yazıkki.

Faruk Ercan 3 Yıl Önce

Doğada tüm türlerin neslinin devam etmesi dileklerimle Teşekkürler.

Tafdil Bayat 3 Yıl Önce

Müthiş bir zevkle okuyorum efendim. Acizane bir kaç Kartal sesi, çok tiz.. :) https://yandex.com.tr/video/preview/?text=Kartal%20sesi%20audio&path=wizard&parent-reqid=1622832198762525-3086548093700392994-balancer-knoss-search-yp-man-1-BAL-3589&wiz_type=v4thumbs&filmId=12304152320191902275

Mehmet Tafdil 3 Yıl Önce

Sınıfta kaldınız, Şahin Kartal Atmaca bunlar bariton değillerdir.. https://yandex.com.tr/video/preview/?text=Kartal%20sesi%20audio&path=wizard&parent-reqid=1622832198762525-3086548093700392994-balancer-knoss-search-yp-man-1-BAL-3589&wiz_type=v4thumbs&filmId=12304152320191902275 Çokta umurunuzda olduğunu zannetmiyorum ancak yalanlıyorum ve üzüldüm...

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.