Gezi davasında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan tutuklu iş insanı Osman Kavala, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) önceki gün verdiği ihlal kararına ilişkin açıklamalarda bulundu.
Osman Kavala açıklamasında, "AİHM, 10 Aralık 2019'da aldığı kararda tutuklanmamın somut delillere dayanmadığını ve siyasi amaçlarla tutuklandığımı hükme bağlamıştı. AİHM, açıklanan kararında hukuksuz uygulamaların ve yargı süreci üzerindeki siyasi etkilerin hâlâ devam ettiğini hükme bağladı. Bu karar, mevcut yasaların siyasi saiklerle keyfi bir biçimde kullanıldığını açıkça ortaya koymuştur" değerlendirmesini yaptı.
Kavala ayrıca açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Bu kararın tüm baskılara rağmen temel hukuk ilkelerine göre davranmakta ısrar eden yargı mensuplarına güç vereceğine inanıyorum."
Türkiye'ye yaptırım yolu açıldı
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 1'e karşı 16 oyla Türkiye'nin Osman Kavala davasında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 46. Maddesinin birinci fıkrasını ihlal ettiğine hükmetmişti.
Söz konusu madde, Sözleşme'ye taraf ülkelerin, taraf oldukları davalarda AİHM'in verdiği kesinleşmiş kararlara uymayı taahhüt etmelerini öngörüyor.
AİHM, Kavala'ya 7 bin 500 Euro mahkeme masrafı ödenmesini kararlaştırmıştı.
AİHM, 10 Aralık 2019'da aldığı kararda, Osman Kavala'nın tutuklanması ve tutuklu yargılanmasının "onu susturmak ve diğer insan hakları savunucularının cesaretini kırmak" amaçlı olduğunu belirtmiş, Türkiye hükümetine Kavala'nın bir an önce serbest kalması için gerekli önlemleri alma çağrısı yapmıştı.
Türkiye, bu karara uymamış, Kavala 25 Nisan 2022'de sonuçlanan Gezi Davası'nda ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.
Bundan sonra ne olacak?
AİHM, 11 Temmuz'da aldığı kararı yeniden Bakanlar Komitesi'ne gönderecek. Avrupa Konseyi'nin siyasi organı olan Bakanlar Komitesi, AİHM'in "Türkiye yükümlülüklerini yerine getirmedi" kararını bundan sonraki toplantılarında görüşmeye başlayacak.
Komite'de yapılacak görüşmelerde, Türkiye'ye karşı ne tür önlemlerin alınacağı görüşülecek. AİHS, bu önlemlerin neler olacağını açıkça belirtmiyor, sadece komitenin uygun olan önlemleri belirleyeceği ifadesine yer veriyor.
Yükümlülüğünü yerine getirmeyen bir taraf ülkeye karşı "üyelikten çıkarma, oy hakkının dondurulması" gibi ağır yaptırımlar başta olmak üzere birçok unsur yaşama geçirilebilir. Daha önce böyle bir kararın alınmaması, Türkiye ile ilgili sürecin daha da belirsiz hale gelmesine neden oluyor.
Bakanlar Komitesi, yılda bir kez dışişleri bakanları düzeyinde toplanıyor. Ancak asıl iş yükü, her hafta toplanan Avrupa Konseyi nezdindeki daimi temsilciler toplantısında ele alınıyor.
Kavala kararının ardından ilk Bakanlar Komitesi toplantısı yarın yapılacak ancak Türkiye'nin yükümlülüğünü yerine getirmemesine ilişkin AİHM kararının birkaç aydan önce Komite'nin önüne gelmesi beklenmiyor.