Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı/ Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Birimi (AGİT/ DKİHB) tarafından oluşturulan Sınırlı Referandum Gözlem Heyeti'nin (SSGH) düzenlediği basın toplantısında konuşan Heyet Başkanı Tana de Zulueta, "standart dışı sahada oynandığı"nı söylediği referandumda, "evet" ve "hayır" taraflarının "eşit olmayan koşullarda" yarıştığını vurguladı.
Basın açıklamasında konuşan Avrupa Parlamenterler Meclisi Temsilciler Kurulu Başkanı Cezar Florin Preda, “Referandum günü, bazı belirli bölgeler haricinde, büyük bir olay yaşanmadı, ancak sivil toplum örgütlerinin sandık gözlemciliği görevinde bulunamamaları üzüntü verici. Referandumun Avrupa Konseyi standartlarında olmadığını söyleyebiliriz. Referandumun yasal çerçevesi gerçek bir demokratik süreç oluşturma konusunda yetersiz kaldı” dedi. Preda, "Olağanüstü hal asla yasaların gücünü azaltmak için kullanılmamalı" diye uyardı.
"Medya yasakları, gazetecilerin tutuklanmaları"
Sınırlı Referandum Gözlem Heyet Başkanı Tana de Zulueta, olağanüstü halin getirdiği çeşitli kısıtlamaların, referandum ortamında olması gereken temel özgürlükleri kısıtladığını söyledi. "Evet" kampanyasının medyada "hayır"a göre çok daha fazla yer aldığına dikkat çeken Zulueta, "Medya yasakları, gazetecilerin tutuklanmaları ve çeşitli basın kuruluşlarının kapatılması, seçmenlerin farklı bakış açılarına erişimini azalttı" dedi. Yapılan açıklamada, referandumun yasal çerçevesinin medyada tarafsız yayıncılık ve kitle iletişim araçlarına eşit erişim sağlama konusunda yetersiz kaldığı ve iktidar partisi ve Cumhurbaşkanı'na, rakiplerine göre, çok daha fazla zaman ayırıldığı ifade edildi.
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) Sivil Toplum Örgütlerinin (STK) kampanyalarına izin vermemesi ve STK gözlemcilerine sınırlama getirdiğini, ancak "evet" kampanyası için rahat bir ortam oluşturduğu ve yönetimsel kaynaklar kullanılarak adaletsiz bir ortam yaratıldığı raporda yer aldı.
"Mühürsüz pusulalar kararı güvenceyi ortadan kaldırdı"
Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) "mühürsüz pusulalar" hakkındaki kararına da değinen Preda, "YSK'nın mühürsüz pusulalar hakkındaki kararının önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdığını ve kanunla çelişkili olduğunu söyleyebiliriz" dedi. Oy sayım prosedüründe son anda yapılan değişikliklerin de "önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdığını" vurgulayan Preda, "Ziyaret ettiğimiz sınırlı sayıdaki sandık referandum gününde düzenli ve verimliydi. Referandum genel olarak standartları tutturamadı, hukuki altyapı gerçekten demokratik bir süreç için yetersizdi" dedi.
Zulueta: Seçim Kurulu'nun çalışmaları şeffaf değildi
Türkiye'de bulunan uluslararası referandum gözlemcileri basın toplantısı düzenledi. AGİT/DKİHB Sınırlı Referandum Gözlem Heyeti Başkanı Tana de Zulueta, "Seçim Kurulu'nun çalışmaları şeffaf değildi, sınırlı gözlemci vardı ve Yüksek Seçim Kurulu'nun bu anlamda çok az genelgesi yayımlandı. Seçim Kurulları'nda siyasi partilerin temsili yeterli değildi." dedi.