Süleyman REBGE
Dünyada sporu olduğu gibi ülkemizdeki spor hayatını da etkisi altına alan Coronavirüsü hakkında sporcuların alması gereken önlemleri ve korunma yollarını Doğu Akdeniz Üniversitesi Spor Bilimleri Koordinatörü Berkiye Kırmızıgil değerlendirdi. Sporcuların ekstra dikkatli olmasını söyleyen Yrd. Doç. Dr. Berkiye Kırmızıgil, “Bu dönemde her sporcu yaşam şekline ekstra dikkat etmedir” dedi.
1-Her türlü spor müsabakaları şuan için durdurma kararı alındı sizce bu karar doğru mu? Ne kadar daha devam etmeli?
Yanıt: Spor müsabakaları özellikle futbol gibi geniş kitlelere hitap eden spor branşlarında 10.000’lerce kişinin birbirleri ile temasına neden olmaktadır. Kıtaları etkileyen ve pandemi olarak ilan edilen bir virüs varlığında, bir süreliğine müsabakaların seyircisiz oynanmasının veya durdurulmasının yerinde bir karar olacağını düşünüyorum. Müsabakaların seyircisiz oynanması durumunda yine sıkıntılar doğabilir. Özellikle ülkeler arası veya şehirler arası uzun seyahatler veya uçak yolculukları yapan sporcular, hakemler ve tabi ki siz değerli basın mensupları da risk altında. Bunun örneklerini NBA, Arsenal, Chelsea ve Juventus da görmekteyiz. Müsabakaların seyircisiz oynanmasının bir diğer olumsuz yönü ise, özellikle Türkiye liginin şifreli kanallar tarafından veriliyor olması ve evlerinde bu kanallara abone olmayan seyircilerin maçları izlemek için maçların verildiği kafelere veya salonlara gidecek oluşudur. Bu da yine yüksek risk oluşturacak bir durum. Almanya, bu duruma yayıncı kuruluşun maçları şifresiz yayınlaması ile çözüm getirmiş durumda. Bu atılabilecek adımlara güzel bir örnektir.
2-A takımlar düzeyinde çalışmalar devam ediyor bu risk oluşturuyor mu? Antrenman sayısı azaltılmalı mı yoksa hijyen kurallarına uyulması yeterli mi?
Yanıt: Evet, tabi ki o da bir risk. Yakın temastan, kucaklaşma ve tokalaşmaktan uzak durulması gerekli bir dönemde takım halinde bir grup sporcunun antrenman yapması tabi ki önemli derecede risk oluşturmaktadır. Ülkemizde ki vaka sayısının henüz çok yüksek düzeyde olmaması ileriki günlerde de olmayacağı anlamına gelmez. Antrenman sayısını azaltılmanın yanı sıra bir süreliğine bireysel antrenmanlarla da antrenman açığının giderilmesi sağlanabilir. Antrenmanlar devam ettiği sürece ise özellikle kişisel hijyene, soyunma odalarının, kullanılan malzemelerin sürekli dezenfekte edilmesine, temas edinilen nesnelerin mutlaka antrenman öncesi ve sonrasında dezenfekte edilmesine dikkat edilmelidir.
3) Spor yaparken virüse yakalanma olasılığı fazla mı? Antrenmanlara devam eden sporcular bu virüsten nasıl korunmalı?
Yanıt: Spor yapılan yer ve sporun doğası da önemli tabi ki. Bireysel sporlar bir miktar daha avantajlı olsa da kapalı alanda ve toplu şekilde yapılan sportif aktivitelerde bireysel etkileşimin fazla olması riski artırmaktadır. Antrenmanlarına devam eden sporcular, yaşam şekillerine daha da önem vermesi gereken bir dönemdeler. Kişisel hijyenlerine, kıyafet ve kullandıkları malzemelerin dezenfekte edilmesine, uyku düzenlerine, beslenmelerine çok dikkat etmeliler. Bu dönemde bağışıklık sisteminin güçlü tutulması çok önemlidir. Antrenmanlar bağışıklık sistemini güçlenmesine katkı sağlarlar. Ancak bunun için yeterli dinlenme aralıklarının verilmesi ve toparlanmanın da sağlanmasına dikkat edilmelidir.
4) Bu dönemde sporcu bireysel olarak performansını evde çalışarak korunma yoluna gitmeli mi?
Yanıt: Kesinlikle, yapılabilecek en güzel yöntem bu olabilir. Genellikle evde antrenman için koşu bandı vb. malzemelere ihtiyaç olduğu düşünülmektedir. Oysa kişiler kendi vücut ağırlıklarının yardımı ile de antrenman yapabilirler. İlaveten, kondisyonunu kaybetmek istemeyen sporcular çalışmalarını açık alanlarda, bireysel olarak ve de hijyen kurallarına dikkat ederek devam edebilirler. Antrenmanların etkileri kısa sürede gideceğinden dolayı özellikle performans sporcularının antrenmanlarını bu şekilde devam etmeleri ve de fiziksel uygunluklarını korumaları sağlanabilir.
5) Spor salonlarında veya halı sahalarda insanlar spor yapmaya devam ediyor bu bir risk oluşturuyor mu? Ve bu durdurulmalı mı?
Yanıt: Maalesef birçok kişinin aynı anda kapalı bir alanda olması büyük bir risk. Dezenfekte işlemlerinin sürekli devam etmesi gerekmektedir. Spor salonlarının en büyük dezavantajı bir çok aletin kullanılıyor olması ve o aletlerin de sürekli, her bireyden sonra, dezenfekte edilme şanslarının çok da imkan dahilinde olmamasıdır. Son birkaç gündür özellikle sosyal medyada bir çok salon uyguladıkları dezenfekte işlemlerini ve sıkı denetimlerini paylaşmaktalar. Bu güzel bir seferberlik ancak özellikle nesnelerin üzerinde virüsün uzun süreli kalabilme imkanı olması, kapalı alanlarda spor yapmayı daha da zor hale getirmektedir. Ayrıca salonlara giden her bireyin kendi kişisel koşullarını yerine getirip getirmediğinin bilinememesi de ikincil bir zorluktur. Vaka sayısının 5’i bulduğu bugün, bazı spor komplekslerinin belirli bir süre salonları kapatma kararları aldığı duyuruları da var. İşletmeciler için zor bir karar olmasına rağmen, her şey daha da kötüye gitmeden birçok kesimden üyenin olduğu bu tarz yerler için belirli süreliğine alınabilecek iyi ve güzel bir önlem.
6) Eğer profesyonel sporcu olmayan bireyler spor yapmak istiyorsa yaparken nelere dikkat etmeli?
Yanıt: Bu dönemde özellikle rekreatif sporcular ya da sağlık için spor yapanlar evlerinde egzersizlerine devam edebilirler. Bir diğer alternatif yol ise açık alanlarda, bireysel hijyenlerine dikkat ederek yürüyüş, koşu gibi aktiviteler yapabilirler. Etrafta temas ettikleri herhangi bir cihaz olduğu takdirde mutlaka ellerini dezenfektanlar veya bol su ve sabunla DSÖ’nün önerdiği şekilde temizlemeliler, ve de ellerini dezenfekte etmeden yüz bölgelerine temastan kaçınmalılar.
7) Sporcular virüsten korunmak için ekstra farklı önlemler alabilir mi? (Beslenme değişikliği veya yaşam değişikliği gibi)
Yanıt: Sporcular bu dönemde özellikle antrenman sonrası dinlenme aralıklarına dikkat etmelidirler. Antrenman sonrası toparlanma önemlidir. Antrenman sonrası dinlenme süresi kadar, beslenme şekli, uyku düzenleri de toparlanmada etkilidir. Bu dönemde her sporcu yaşam şekline ekstra dikkat etmedir. Normalde de kullanılmaması gereken alkol ve sigara gibi alışkanlıkları olanlar, kullanmamalı; gece gezme alışkanlıkları olanlar bu dönemde hem kalabalık yerde olmamaya hem de yeterli uyku almaya dikkat etmeliler.