İnsan vücudunun dış cephesi olarak kabul edilen cilt, doku tabakalarından oluşan bir örtü sistemi organıdır. Cilt tüm organizmalar faaliyetini bitirene kadar kendini yenilemeye devam eder. Kimi zaman doğru beslenme ve sağlıklı genetik özelliklerle birlikte yenilenirken kimi zamanda çeşitli sebeplerle birlikte kendini sağlıklı olarak yenileyemez. Bunun sonucunda cilt küçük pullar halinde dökülmeye başlar ve buna kepek denir.
Kepek sorununa en çok rastlanan yer saç derisidir. Yeterince beslenemeyen saç derisi kendini çok sık yenilemek zorunda kalır ve sürekli pul pul dökülerek kepek problemine sebep olur. Normal bir saç derisi kendini 28 günde bir yenilerken sağlıksız saç derisine sahip olan insanların derileri kendini sürekli olarak yenilemeye çalışır. Bunun sonucunda saç derisinin en üst tabakasında bulunan ölü deri dökülerek kepek oluşturur.
Günümüzde, kadın erkek fark etmeksizin herkesin başına kepek sorunu gelmektedir. Bu yazımızda sizlere kepek oluşumunun nedenleri hakkında bilgiler vereceğim. Yazımın devamında sizlere verecek olduğum bilgiler kapsamında sizlerde kepek ile mücadele ederek düzgün bir tedavi ile kepeklerden kurtulabilirsiniz.
Kepek oluşumunun nedenleri nelerdir?
Kepeklenmenin iki ana nedeni vardır. Bunlar;
Bünyesel Nedenler;
• Dengesiz yanlış beslenme
• Hormonal dengesizlikler
• Sağlık sorunları
• Fazla terleme
• Yetersiz temizlik ve hijyen
• Alerjik nedenler
• Yorgunluk
• Düzensiz uyku
• Stres
• Fazla oranda şeker, yağ, nişasta tüketimi
Dışsal Nedenler;
• Çokça saç spreyi, saç jölesi veya saç jeli kullanmak
• Saç boya maddelerinin yanlış kullanımı
• Az ya da çok sık yıkanan saçlar ve kalitesiz saç boyaları
• Yeterince saçı fırçalamamak
• Yeterince şampuanlamamak
• Şampuan uyguladıktan sonra yetersiz durulama
• Elektrikli bigudilerinin yanlış kullanımı
• Soğuk hava ve kuru mekan sıcaklıkları
• Sıkı şapka veya eşarplar
• Saçın az yıkanması veya iyi durulanmaması
• Stres, panik, tansiyon
• Mayaya karşı hassasiyet
• Protein, vitamin ve kreatin yönünden zayıf beslenme
Kepek problemi genellikle kafa derisinin kuruluğu olarak bilinmesine rağmen bu problemi yaşayanların çoğu yağlı deriye sahiptirler. Bu arada genel kanının aksine kepeğin kellikle hiçbir ilişkisinin olmamasıdır.
Kepekli saça neden olan risk faktörleri nelerdir?
Saçlarda kepek olmasına neden olan risk faktörleri de aşağıdaki gibidir:
• Yaş: Kepekli saçlar genellikle ergenlikte başlar ve 30lu yaşlara kadar devam eder.
• Cinsiyet: Erkeklerin saçlarında kepek olma olasılığı kadınlara kıyasla daha yüksektir. Bunun başlıca neden hormonlardır.
• Saç Tipi: Yağlı deri ve saçlara sahip kişilerde kepek olasılığı daha fazladır.
• Kötü beslenme: B vitamini, çinko ve bazı önemli yağlardan yoksun diyetler yüzünden saçta kepek oluşma olasılığı yüksektir.
• Hastalıklar: AIDS, Parkinson hastalığı, dermatis gibi sağlık sorunları yüzünden de kepek fazla oluşabilir.
Ne zaman doktora gitmeniz gerekmektedir?
2 hafta boyunca anti- kepek şampuan ürünlerini kullandıktan sonra herhangi bir iyileşme sağlanmaz ise doktorunuza başvurmanız gerekmektedir. Bu kapsamda doktorunuz sizlerdeki kepek oluşumunun nedeni üzerinden, en uygun tedaviyi sunacaktır.
Kepek nasıl önlenebilir?
Kepek genelde sıcak ve soğuğa sık maruz kalındığında görülür. Kepeği önlemek için saç derisine gerekli bakımı yapmak gereklidir çünkü ciltte kızarıklık ve kaşıntıya neden olur.
Kepeği önlemenin yolları:
• Güneş ışığı kepeğe iyi gelmektedir ancak fazlası da zarardır. Sabahın erken saatlerinde güneşte bir süre oturabilirsiniz. Çünkü gün ışığındaki D vitamini saç diplerinize iyi gelecektir.
• Saç şekillendiricilerin aşırı kullanımından kaçının. Boya, sprey ve jöle gibi bu maddeler saçlarınıza ve diplerine zarar verir.
• Sık aralıklarla fön çekme ve düzleştirme de kepek oluşumuna neden olur.
• Protein, vitamin ve mineraller açısından zengin bir beslenme düzeni tercih edin. Kepeğin önlenmesinde özellikle yeterli miktarda çinko almak çok önemlidir.
• Saç derinizin temizliği kepek oluşumunda çok önemli bir rol oynar. Eğer saçlarınızı düzenli olarak yıkamazsanız zararlı kimyasallar ve toz saç derinize yapışacak ve kepeğe neden olacaktır. Haftada en az 2 kez saçlarınızı bakım yaparak yıkayın.
• Stres kepeğe neden olan diğer bir etmendir. Stresten mümkün olduğunca uzak durmaya çalışın.
• Aloe veralı ürünler kepeğin azaltılmasında size yardımcı olacaktır. Aloe vera içeren bir jeli saç derinize sürün ve 15-20 dakika bekletip yıkayın. Ardından her zaman kullandığınız şampuanı kullanın.
• Aşırı miktarda zararlı kimyasal içeren şampuanlardan uzak durun. Doğal ürünler her zaman daha yararlı olacaktır.
• Yeterli miktarda su içtiğinizden emin olun. Su, vücut hücrelerinizdeki toksinlerin atılmasına ve derinin doğal halini korumasına yardımcı olacaktır.
• Kış aylarında hava fazla kuru olduğu için saçlara ekstra özen göstermek gerekmektedir. Saç diplerinize yağ ile masaj uygulayabilir ve bakım yapabilirsiniz.
Şampuanlar ve saç derisi hazırlıkları
Kafa deriniz için sizlere yardımcı olacak ilaçları ve şampuanları eczanelerden rahatlıkla edinebilirsiniz. Bunun için ise doktorunuzdan yardım almanız gerekmektedir.
Ayrıca seboreik dermatit kontrollü kepek sorunları bu tarz ürünler ile tedavi edilemeyeceğini bilmenizde yarar vardır. Eğer kafa derisi üzerinde herhangi pullu veya kabuklu yamalar şeklinde kepekler bulunuyorsa, bir anti-mantar şampuanı kullanmanız gerekmektedir. Ayrıca sakal üzerinde kepek varsa, bunun için kepek şampuanı kullanabilirsiniz. Kepek önleyici ya da anti-mantar şampuan aşağıdaki aktif maddelerden en az birini içermektedir;
• Çinko pirition – Maya üretimini yavaşlatan bir bileşendir.
• Selenyum sülfit – Bu kafa derisi bezlerini üreten doğal yağların üretimini azaltır.
• Kömür katranı – Bu doğal bir anti-mantardır. Bu tedavi ile saçlarınızda lekeler oluşması muhtemeldir.
• Ketokonazol – Çok etkili bir anti-mantardır. Bunu kullanmakta olan çoğu kişi yararını görmüştür. Uzmanlar, genç ve yaşlı insanların bu madde ile şampuanları birlikte kullanılabileceğini söylemektedirler.
• Salisilik asit – Bunlar kafa derisinin cilt hücrelerinden kurtulmasına yardımcı olur.
• Çay ağacı yağı – Bu yağ Avustralya Çay Ağacı (Melaleuca alternifolia) geliyor. Şampuan artan sayıda artık maddelerden biri olarak çay ağacı yağı içerir. Bu bir anti-mantar gibi yüzyıllardır kullanılmaktadır. Ancak bazı kişilerin bu yağa alerjisi olduğundan doktor kontrolünde kullanılması gerekmektedir.
• Yeşil çay potansiyeli – Yapılan araştırmalar sonucunda yeşil çayın kepek oluşumunu engelliği sonucuna varılmıştır.
Doğal yollardan kepek nasıl giderilir?
Kepek için üretilen şampuanları kullanmak istemeyip, doğal yöntemlerle çare arayanlar için doğal yöntemler;
Sirke
Saçlarınızı şampuanlamadan önce 2 kaşık sirkeyi dilerseniz spreyli bir şişe yardımıyla saçlarınıza sürün. Saçlarınıza masaj yaparak beklediğiniz 10 dakikanın sonunda durulayarak daha sonra şampuanlayabilirsiniz.
Sirkenin bir diğer yöntemi de şampuanın ardından 2 bardak soğuk suya 1 fincan elma sirkesi ekleyerek durulama suyu yapmanızdır.
Aspirin
Saçlarınızın gürlüğüne göre 2-3 aspirini ezip toz haline getirin. Kullandığınız şampuana ekleyin. Şampuanladığınız saçınızı 3-4 dakika bu şekilde bekletin ve durulayın.
Tuz
Tuzun var olan kepeği dökücü bir etkisi vardır. Yıkamadan önce sofra tuzunu saçınıza döküp biraz masaj yaparsanız kafanızdaki kepeklerin dökülmesini sağlayacaktır.
Ağız gargarası
Ağız gargarası birçok şeye olduğu gibi saçtaki kepeğe de iyi gelir. Yıkadığınız saçlarınızı ağız gargarasıyla bir kere durulayıp daha sonra duru su ile tekrar durulayabilirsiniz.
Karbonat ya da kabartma tozu
Karbonat ya da kabartma tozu kepek için en yaygın bilinen çözümlerden biridir. Önce saçlarınızı ıslatın ve bir paket veya bir avuç kabartma tozunu saç derinize dökün ve iyice ovalayın. Daha sonra durulayın. Bunu saçlarınızı yıkamadan önce haftada 3 kez yapabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken nokta bu yöntemi yaptığınızda saçlarınızı yıkarken şampuan kullanmamanız gerektiğidir. Önce saçlarınızda kuruluk göreceksiniz. Daha sonra saçlarınız doğal bir yağ üretecektir ve yumuşaklığını geri kazanacaktır.