Suna ERDEN
KKTC Merkez Bankası’nın tahsili gecikmiş alacak miktarı ile ilgili yayımladığı rakamlar, Kıbrıs Türk Halkının artık borcunu ödeyemez duruma geldiğini gösteriyor. Verilerde Türk Lirası cinsinden ödenmemiş borç oranı 2017 yılı Aralık ayında göre yüzde 0,71 oranında artarken, döviz cinsinden ödenmemiş borç oranı da yine geçmiş yıla oranla 1, 27 oranında yükseldi. Merkez Bankası tarafından yayımlanan rakamları Diyalog’a değerlendiren İktisatçı aynı zamanda Memurlar Kooperatifi Başkanı Devrim Barçın, oranların 2017 yılında borcunu gayet iyi ödeyebilen halkın 2018 yılında hem Türk Lirası hem de döviz borcunu ödeyemediğini gösterdiğini söyledi. Barçın, Nisan 2018 itibariyle tahsili gecikmiş alacak miktarı 686 milyon TL’ye yükseldiğini belirtti.
Döviz borcu da TL borcu da ödenemedi
Barçın,“2018 ilk dört ayına bakıldığında çok büyük bir şekilde ekonomik durgunluk olduğu gözleniyor. İnsanların alım gücünün gerilediği, borcunu ödeyemediği görülüyor. Ödenmeyen borç miktarına bakıldığında 2017 yılının Aralık ayına nazaran, Türk lirası cinsinden yüzde 0, 71, döviz karşılığı TL bazında tahsil edilmeyen borç miktarı ise 1, 27 oranında yükseldi” dedi.
Bu rakamların, üç taksit ve üzeri yapılmamış ödemeleri kapsadığını kaydeden Barçın, sözlerini şöyle sürdürdü: Türk Lirası cinsinden Aralık 2016 sonu itibariyle tahsili gecikmiş alacak miktarı 648 milyon 520 bin iken, Nisan 2017 itibariyle bu rakam 644 milyon 96 bin TL'ye düşmüştü. Yani 4 Milyon 424 bin TL azalmıştı. Ancak Türk Lirası cinsinden Aralık 2017 sonu itibariyle tahsili gecikmiş alacak miktarı 682 milyon 32 bin iken, Nisan 2018 itibariyle bu rakam 686 milyon 921 bin TL'ye yükseldi. Böylelikle 4 Milyon 889 bin TL arttı. Yüzdesel olarak hesapladığında ise Türk Lirası cinsinden Aralık 2016 sonu itibariyle tahsili gecikmiş alacak miktarı Nisan 2017'ye kadar ilk 4 ayda yüzde 0,68 azalırken, 2018 yılında bu oran Türk Lirası cinsinden 2018 yılının ilk 4 ayında yüzde 0,71 yükseldi. Yabancı para cinsinden ise 2017 yılı içerisinde tahsili gecikmiş alacak miktarı 183 Milyon 824 bin Türk Lirası’ndan 192 Milyon 833 bin Türk Lirası’na çıktı. Kısacası yüzde 04. 90 oranında ve 9 milyon 9 bin Türk Lirası arttı.
Mevduat faizleri yükseltilmeli
Barcın, dövizin daha da yükselmesi ile birlikte ise 2018 yılının sadece ilk 4 ayında yabancı para cinsinden tahsili gecikmiş alacak miktarının 243 Milyon 783 bin Türk Lirası’ndan 246 Milyon 872 bin Türk Lirası’na çıkarak, yüzde 1, 27 oranında ve 3 milyon 89 bin Türk Lirası’na yükseldiğini söyledi.
Barçın, “KKTC Merkez Bankası, bankalara verdiği mevduat faizlerini piyasa koşullarına binaen bir an önce yükseltmez ise, bankaların borç faizi artış oranı normalin üstünde olacağından insanların borç ödeme kapasitesinde çok daha ciddi sıkıntılar doğacak ve daha fazla insan borçlarını ödeyemez hale gelecektir” dedi.