Pelin YÜKSELAY
Uzun bayram tatili sonrası dövizdeki yükseliş devam ederken, Sterlin üzerinden sözleşme yaparak konut satın alan vatandaşların “Ödeyemez duruma geldik” diyerek, emlakçılarla pazarlık yapmaya başladıkları bildirildi.
Diyalog’a konuşan emlakçılar, döviz krizinin tüm sektörleri olumsuz yönde etkilediğini, özellikle ev satışlarının çok azaldığını belirtirken, borcunu ödeyemez duruma gelenlerin sözleşme iptali için kendilerine başvurduğunu söyledi.
Bazı emlakçılara göre; önümüzdeki 3 ay içinde parası ödenemeyen çok sayıda ev ve daire satışa çıkarılacak ve fiyatlarda ciddi düşüşler yaşanacak.
Ne dediler?.. Ne dediler?..
Hasan Sungur (Emlakçılar Birliği Başkanı):
Dövizin yükselmesi emlak sektöründe panik yarattı. Hükümetin açıkladığı 23 maddelik önlemler paketi bu paniği daha da artırdı. Özellikle de kiracılar için alınan karar çok yanlış. Bu yanlış karar ileride daha da büyük sorunlar yaratacaktır. Bunun dışında satışlar durağan. Yurt dışından gelen alıcılarda bir sorun yok. Onlar için zaten şu anda bizim piyasa ucuzlamış durumda. Bizim vatandaşımız ise zorda. Ev almak isteyenler bu kararlarından neredeyse vazgeçmiş durumda. İnsanlar borçla nasıl başa çıkacaklarını, sözleşmeleri nasıl iptal edeceklerini düşünüyorlar. Dediğim gibi şu an en önemlisi hükümetin kararı. Bizi daha da krize sokacaklar. Dengeleri bozdular. Umarım bu karar en kısa zamanda düzeltilir.
**
Dengiz Kürşat (Avertisis Direktörü):
Dövizdeki artış kiraların sabitlenmesiyle birlikte orta vadede önümüzdeki 3 aydan başlayarak çeşitli sayıda emlağı piyasaya çıkaracak. Çünkü insanlar, özellikle de sterlin banka borcu olanlar ödeyemeyecek. İnsanlar bu borçları kapatabilmek için piyasanın altında evlerini satılığa çıkaracak. Evlerini satılığa çıkarttığında insanlar çok düşük rakamlı evlerle rekabet başlayacak. Bu piyasaya çıkan evler 2. El oldukları için, KDV’si, trafo katkı payı ödenmiş, suyu elektriği bağlı, bahçesi tanzim edilmiş evler olacak. Yani 2. El evler sıfır evlerden her şekilde daha uygun fiyatlı piyasaya çıkmış olacak. Hem vatandaş evini satacak hem de orta vadede müteahhit daha önceden kendi yapıp sattığı malla rekabet edeceği için günün sonunda inşaat sektöründe ciddi bir sıkıntı yaratacaktır.
Nejmi Sıddık (Kumsal Emlak Direktörü):
Biz 3 bölgede hizmet veriyoruz. Girne, Mağusa ve Lefkoşa’da. Girne ve Mağusa’da genel olarak alıcılarımız 3. Ülkelerdendir. İran, Irak, Rusya vs. Bu bölgelerdeki satışlarımız döviz yükselmesine rağmen aynen eskisi gibi devam ediyor. Bir sıkıntı yok. Ancak Lefkoşa’da durum vahim. Kendi insanımız ev alabilecek durumda değil. Alım gücü sıfır. Bu noktada döviz krizi bizi de gerçekten çok etkiledi. Eylül’ün birinden sonra piyasaya hareketlilik gelecek diye düşünüyorum. Ülkeye yaklaşık yüz bin öğrenci gelecek. Öğrencilerin kiralık ev arayışları vs. emlak sektörünü canlandıracaktır diye umuyorum.
Barış Vuran (Lanes Emlak Direktörü)
Satışlar dövizin ilk yükseldiği günlerde durmuştu. 1-2 Hafta boyunca neredeyse hiç ama hiç ev satışı yapamadık. Şimdi kurların gerilemesi ile durum biraz da olsa düzeldi. Tabi piyasadaki pahalılıktan dolayı genel bir sıkıntı var ama çok kötü noktada da değiliz.”
Alper Önel (Alper Önel Emlak Direktörü)
“Dövizin yükselmesi her kesimi etkiledi. Hem kiracı, hem emlak satışları, hem de alıcılar zor durumda. Bankalardaki döviz faizlerinin yüksekliği nedeniyle insanlar emlak kiralamaya ya da satmaya da ara verdi. Mecburi satışların dışında satış olmuyor. Mecburi diye de kelepir satışlardan bahsediyorum. Kiracı TL cinsi kazandığı için dövizle ödemekte zorlanıyor. Ancak diğer taraftan ev alımı yaptıktan sonra o evi kiraya veren mal sahibi de döviz bazında kira talep etmekte haklıdır. Dolayısıyla dövizin bu durumundan hem ev sahipleri hem kiracılar hem de vatandaş mağdur durumdadır.”
Hüseyin Bulduk (Bulduk Emlak Direktörü)
“Dövizin yükselmesiyle birlikte sektörde en az yüzde 50 kaybımız var. Biz yap-sat yapıyoruz. Binanın temeli döküldüğü andan itibaren 8 ay içerisinde biz evleri teslim ediyoruz. Normalde bu süreç içerisinde tüm dairelerimiz ya da evlerimiz satılmış olurdu. Şu an bitiriyoruz ve daha satılmıyor. Müşterilerimizden bazıları ne yazık ki dövizin yükselmesinin ardından sözleşmelerinin feshini istedi. 3 müşterimiz bu taleple geldi bize şimdiye kadar. Düşünün 10 müşteriden 3’ü evi geri vermek istiyor. Çok zor bir durum bu inşaat sektörü için, emlak sektörü için. Bunu da belirteyim biz eski müşterilerimiz için kuru sabitledik. 7 Liradan alıyoruz ödemeleri. Ama dediğim gibi bu daha önceden ev alan müşterilerimiz için geçerli.”
Kemal Yalçın (Gülenay İnşaat Muhasebe Müdürü)
Dövizin yükselmesi inşaat sektörünü çok kötü etkiledi. Maliyetler oldukça yükseldi. Piyasada durağanlık mevut. Ne yazık ki kimse ne yapacağını bilmez bir durumda. Müşterilerimiz imzalanan sözleşmeleri nasıl iptal edeceklerini bile düşünüyorlar, bunu düşünmeyenler de ‘nasıl ödemeye yapacağız’ derdinde. Durum gerçekten vahim.