Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Kıbrıs sorununun onlarca, yüzlerce yıl süremeyeceğini belirterek, “Bu sefer öyle veya böyle Kıbrıs’ta kalıcı ve nihai bir çözümün olması lazım” dedi.
Davutoğlu, A Haber televizyonunda katıldığı programında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Ahmet Davutoğlu, Kıbrıs müzakereleri konusunda, 2004 Annan Planı referandumundan sonra uzun süre müzakerelerin kesildiğini, 2008'de tekrar başladığını anımsatarak, yakın zamana kadar da sürdüğünü söyledi. Davutoğlu, geçen sene Rum tarafındaki seçimler nedeniyle müzakerelere ara verildiğini Nikos Anastasiadis'in seçilmesinin ardından sonuç odaklı beklenti ve irade oluştuğunu aktardı.
Daha sonrasında yaşanan ekonomik kriz gerekçesiyle müzakerelerin uzun süre ertelendiğine dikkati çeken Davutoğlu, "Ekim ayında başlaması ihtimali vardı. Ekim ayında gelen teklif müzakerelerin çerçevesini belirleyecek bir metin üzerinde çalışma teklifiydi. Bu çalışma yürütüldü. Bu metin ortak bir açıklamanın ötesine geçen bir metin, müzakereler çerçevesini ortaya koyan bir metin" diye konuştu.
"Metinde mutabakat sağlandı"
Davutoğlu, ilerleyen süreçte Yunan mevkidaşı Evangelos Venizelos ile BM Genel Kurulu marjında tarihi karar aldıklarını hatırlatarak, şunları kaydetti:
"Müzakereler başlamasıyla Türkiye'nin Kıbrıs Rum Yönetimi'nden bir temsilciyi kabul etmesi ve onları dinlemesi, Yunanistan'ın da KKTC temsilcisini dinlemesi yönünde bir karar almıştık. Bu, aslında ilk defa olacak bir şeydi. Görüşmeler Atina ve Ankara'da olacaktı fakat bu arada müzakereler metni üzerinde itilaflar çıktı. Daha sonrasında çok uzun süren çalışma yemeğinde bir noktaya geldik. Orada tarihi bir hamleyle KKTC tarafı bir metne onay verdi bu onay sonrasında bütün uluslararası toplum Türk tarafının ne kadar iyi niyetli olduğunu açıkça görmüş oldu. Sayın Anastasiadis, daha sonra bu metinden rücu eden bazı açıklamaları oldu. Tekrar bir müzakere başlatılması söz konusu oldu. Sonra bir metinde mutabakat sağlandı."
“2004’te evetler olsaydı...”
Bazen müktesebatın bütünle ulaştığı noktaya gelindiğine işaret eden Davutoğlu, "Artık bütün tartışılabilecek konuların tartışıldığını ve belirleyici rolü siyasi irade ve uluslararası konjonktürün oynayacağını" ifade etti.
Türk tarafının, 2004'te Türkiye ve KKTC olarak siyasi iradeyi ortaya koyduğunu anlatan Davutoğlu, "2004 referandumu karşılıklı evetlerle sonuçlanmış olsaydı, adada yerleşik bir barış olurdu, Türk-Yunan ilişkileri başka şekilde seyrederdi, Türkiye-AB ilişkileri bugün çok farklı noktada olurdu. Bu siyasi iradenin karşılığı ortaya konulmadı. Bu sefer ucu açık bir referandum değil bir kez daha ret çıkacak olursa sonuçsuzluk anlamına gelmez. Bu problem onlarca yıl, yüzlerce yıl sürecek değil. Bu sefer bir tarafın hayır demesi üzerinden bir şey olmaması lazım. Bu sefer öyle veya böyle Kıbrıs'ta kalıcı ve nihai bir çözümün olması lazım" değerlendirmesinde bulundu.
“İsrail’le normalleşmeye en yakın dönem”
Davutoğlu, Mavi Marmara saldırısının ardından İsrail ile ilişkilerin normalleşmeye en yakın olduğu dönemin yaşandığını söyledi.
Mavi Marmara saldırısı sonrasında Türkiye'nin bazı talepler ilettiğini belirten Davutoğlu, söz konusu taleplerden birçoğunun yerine getirildiğini, tazminat ve Gazze'ye yönelik kısıtlamaların kaldırılması taleplerinin kaldığını ifade etti.
Geçen yıl özür dilendiğini ve o günden bu yana tazminat için görüşmelerin sürdüğünü anlatan Davutoğlu, son dönemde bu görüşmelerde bir ivme ve yakınlaşmanın söz konusu olduğunu kaydetti. Son görüşmelerde aradaki görüş ayrılıklarının azaldığını söyleyebileceklerine dikkati çeken Davutoğlu, "Tazminat sadece maddi anlamda değil vatandaşlarımızın hukuki haklarının korunması anlamında önemlidir. Nihai bir görüşme için temaslar sürüyor. Tazminatla birlikte bir adım daha atılmış olur hem de Gazze ve Filistin'in bütününe yönelik olarak yardımların ulaştırılması için somut gelişmeler sağlanabilir. Özürle birlikte tarihi bir adım atıldı. Tarihi bir başarı elde edildi. Şimdi tazminatla da önemli bir adım atılacak. Mavi Marmara'dan sonra ilişkilerin normalleşmeye en yakın olduğu dönemi yaşıyoruz" dedi.