Sonunda isyan etti
Yargı konusunda yaşanan sıkıntılara dikkat çeken Yüksek Mahkeme Başkanı Şafak Öneri, gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle ‘adaletin geç tecelli ettiğini’ söyledi. Suçlarda patlamanın yaşandığını, sadece Yüksek Mahkeme’nin gündeminde bin 500’e yakın dosyanın bulunduğunu belirten Öneri; 1983 yılında öngörülen yargıç sayısının 8’den 12’ye çıkarmak için tüm siyasi partileri ziyaret ettiğini, fakat anayasa değişikliğinin gerçekleşmediğini belirtti.
Yargı konusunda yaşanan sıkıntılara dikkat çeken Yüksek Mahkeme Başkanı Şafak Öneri, gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle ‘adaletin geç tecelli ettiğini’ söyledi. Suçlarda patlamanın yaşandığını, sadece Yüksek Mahkeme’nin gündeminde bin 500’e yakın dosyanın bulunduğunu belirten Öneri; 1983 yılında öngörülen yargıç sayısının 8’den 12’ye çıkarmak için tüm siyasi partileri ziyaret ettiğini, fakat anayasa değişikliğinin gerçekleşmediğini belirtti.
Diyalog Medya Grubu Genel Yayın Yönetmeni Reşat Akar’ın hazırlayıp sunduğu Son Durum programına katılan Yüksek Mahkeme Başkanı Şafak Öneri, mahkemelerin sadece yargıç sayısında değil, bina, personel ve teknoloji açısından sıkıntı yaşadığına dikkat çekti. “İsyan noktasındayım” diyen Öneri, davaların kısa sürede sonuıçlanabilmesi için polisteki eksiklerin de giderilmesini istedi.
Rakamlar ürkütücü boyutlarda
Şafak Öneri, hukuk ve ceza davalarına ilişkin istatistikleri de paylaştı. Öneri, 2014’te 18 bin 355 hukuk davasının dosyalandığını, buna ek olarak 2013’te tamamlanamayan ve 2014’e aktarılan 13 bin 254 hukuk davasının daha eklendiğini söyledi. Bu dosyaları gören hukuk mahkemesinin tümünü tamamlayamadığını ve 12 bin 822 dosyayı 2015’e aktarmak durumunda kaldığını kaydeden Öneri, 2015 yılının ilk yarısında bu davalara 11 bin 889 dava daha eklendiğini anlattı
Ceza davalarındaki durumun da benzer şekilde olduğunu belirten öneri, ceza davaalrı başlığı altında trafik davalarının da görüldüğünü belirterek rakamları paylaştı.
“2014 yılında 48 bin 589 ceza davası dosyalandı, 46 bin 931’i bitirildi. 2015’e 21 bin 877 dava aktarıldı. İlk 6 ayda da 18 bin dosya daha dosyalandı. Bu rakam yıl sonuna kadar artış göstermeye devam edecek” diyen Öneri, ülkede suç teşkil eden fiillerde sürekli artış olduğundan şikayetçi oldu.
Uyuşturucu korkunç boyutlarda
Öneri sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ağır cezayla ilgili rakamları da paylaşan Yüksek Mahkeme Başkanı, 2013’ten 2014’e 126 dava aktarıldı. 2014 yılında bunlara 550 dava daha eklendi. Bunların 470 tanesini mahkeme dinlendi, 126 tanesini savcılık geri çekti. 2015 yılına aktarılan 80 dava kaldı. Şu ana kadar dosyalanan 371 dava var ağır cezada. Davalar artış göstermeye devam ediyor.”
Uyuşturucu suçlarına ayrı bir parantez açan Şafak Öneri, “Uyuşturucu sayısı korkunç boyutta. Bakın 15 yıl önce, 2000’de toplam 34 dava görmüşüz. 2014 yılında bu sayı 287’ye yükseldi. 2015’in ilk 6 ayında 119 dava dosyalandı. Bu rakamlar kimseyi yanıltmasın çünkü mahkemeye gelen rakamdır bunlar… Uyuşturucuya yönelik suçlarda tespit edilemeyenler bu rakamların en az 3 katıdır” dedi.
Vahim bir durum
Şafak Öneri en büyük sorunun Yüksek Mahkeme’de yaşandığını anlattı.
“Yaklaşık bin 500 dava var ve bu davalara heyet olarak bakıyor yargıçlar. Her heyette 3 yargıç var. Yani toplanda bin 500 davaya sadece iki heyet bakabiliyor. Her gün bir davaya baksa heyet ancak bin 500 gün ister çözebilmek için” diyen Öneri, durumum vahametini gözler önüne serdi.
Öneri, Yüksek Mahkeme’nin adalet için son merci olduğunun altını çizerek, davaların çok iyi incelenmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Yüksek Mahkeme’de yargıç sayısının anayasa ile sınırlı olduğunu anımsatan Şafak Öneri, “Anayasa değişiklik önergeleri hazırlamıştık, en azından 4 heyete yükseltecektik sayıyı, Cumhurbaşkanlığı seçimiyle birlikte referanduma sunulmasını ve bu sıkıntıların aşılmasını amaçlamıştık ancak buna sıcak bakılmadı” diyerek siyasilere de sitem etti.
Kaza mahkemesindeki sıkıntıların yargıç sayısından değil bina alt yapısından kaynaklandığını anlatan Yüksek Mahkeme Başkanı Öneri, “Kaza mahkemesinde asıl sorun bina sorunudur. Hakim alınabilir sayı da artırılabilir. Çünkü yasayla belirlenir yargıç sayısı ama bina yok. Davayı göreceğiniz salon yok. Salon olmayınca dava görülemiyor ve sıkıntı devam ediyor. Bu konuda asıl sıkıntı Lefkoşa’da yaşanıyor. Girne mahkemesinin durumu da kötü, binası hiç elverişli değil” diye konuştu
Girne’de özellikle hukuk davalarının çok fazla olduğunu dile getiren Öneri, alacak verecek davalarında büyük bir artış olduğunu ifade etti. Girne’de özellikle yabancıların emlak sorunlarının da mahkemelerde ciddi şekilde hissedildiğini belirten Öneri, “Yabancıların yaşanan gecikmeden şikayet etmeleri haklıdır. Maalesef bu sebepler yüzünde adalet geç geliyor” dedi
Teknoloji yetersiz
Mahkemelerde personel eksikliğinin hat safhada olduğunu, araç gerek sıkıntısı yaşandığını anlatan Şafak Öneri, “Teknolojiyi takip edemiyoruz… Davaların bilgisayar üzerinden dosyalanmasını sağlamaya çalışıyoruz küçük davalarda başladık, bunu yapabilsek hız kazanacağız ama sürekli sıkıntılarla karşılaşıyoruz” diyerek yaşananları anlattı.
Sorunların çözümü için öncelikle niyet gerektiğinin altını çizen Öneri, teknoloji ve yetişmiş elemanın ne kadar önemli olduğunu vurgulayarak eksikliklerin giderilmesi gerektiğini dile söyledi.
Yüksek Mahkeme Başkanı, eksikliklerin giderilebilmesi için paraya gereksinim olduğunu sözlerine ekledi.
Polis yetersiz
Yargının en önemli taşlarından biri de kuşkusuz ki polis… Bu konudaki soruya ilişkin Başkan Öneri, poliste ciddi sayıda eleman yetersizliği olduğunu, gerek sayı gerekse teknoloji bakımından son derece geride kalan bir teşkilatın varlığından söz etti.
Bir önemli eksikliğin de adli tıbba benzer bir yapılanma olduğunu söyleyen Öneri, “Bizde adli tıp yok… belki sistem olarak bize uymayabilir ama bu tip soruşturmayı yapacak bir müessese kurmak şarttır. Bunun başına da ehil kişiler getirilmelidir. Polise bir birim kuruldu ama imkanları çok kısıtlı… Adli tıp birimi olmayınca emareler Türkiye’ye gönderiliyor. Yıllarca gelmeyen sonuçlar var. İşte bunlardan dolayı adalette gecikmeler yaşanıyor” diye konuştu
Adaletteki gecikmenin mahkemelere, yargıçlara bağlanmasından üzüntü duyan Öneri, şöyle konuştu:
“Yargının haksız yere suçlanmasını kabul edemem… Ceza davalarındaki gecikmenin sebebi belli. Olayda muhatap polis, polis suç unsuru bulursa savcılık devreye girer, polis sonra bunu mahkemeye dosyalar. Bu safhada gecikme varsa mahkemenin hiçbir suçu yoktur… İnsanlar “mahkeme 3 sene geçti hala dava gelmedi” diyor. Mahkemenin önüne gelmeyen bir dosyayla ilgili mahkemenin sorumluluğu olamaz.”
Hakimlerin benzer davada tutarsız kararlar ürettiğine ilişkin bir yorum üzerine Başkan Öneri, “suçumuz olabilir ama esas sorun bu değil. Mahkemeye gelen dosyada, yargıcın önünüze ne gelirse ona göre karar verir. Adalet deyince hep mahkeme akla geliyor ama aslında öyle değil… Mahkeme adalet dağıtmaz , iade eder. Bu konuda hakimlere çok büyük haksızlık yapılıyor” dedi.
Ceza yasası sil baştan olmalı
Görevinin son günlerinde mesajlar veren Başkan Öneri, ceza yasasının sil baştan ele alınması, günün koşullarına göre yenilenmesi gerektiğini söyledi. Meclis’in bir süre önce bir kısım tadilat yaptığını anımsatan Öneri, “Bu tadilat iyi de oldu ama hem ceza usul, hem de ceza yasasında bir tarama ve iyileştirmeler gerekiyor” diye konuştu.
Rumların gelişi mülke tecavüz
Mahkeme Başkanı Şafak Öneri, Reşat Akar’ın son dönemde yaşanan olaylara ilişkin sorularını da yanıtladı. Elinde tapusuyla Türk evlerine gelen Rumlar’ın mevcut yasalara göre bir talebi olamayacağı üzerinde duran Öneri, “Bu konu yasalarımıza göre mülke tecavüz sayılır… Eğer biri sizin evinize girer ve çıkmam istemezse mülke tecavüzdür” dedi
Öneri “KKTC tapuları yasal mı?” şeklindeki bir soruya “evet yasaldır ve bu çerçevede alınıp, satılmaktadır” yanıtını verdi.