Hüseyin ÇİÇEK
Gazimağusa’daki esnaf ve zaanatkarlar, işsizlikten dert yanıyor. Birçok gün siftah yapmadan dükkanlarını kapattıklarını söyleyen işletme sahipleri, gelirlerinin artık giderlerini karşılamadığını savunuyor. Elektrik, su faturaları ve vergilerini ödeyemediklerini belirten esnaf, hükümetin küçük işletmelere yönelik yeni bir açılım yapmasını istiyor. Özellikle vergi borcu bulunanların devletten kredi alamadığını aktaran işletme sahipleri, “Borcumuz olmasa zaten krediyi devletten niye isteyelim. Bugün vergi borçsuz esnaf yok denecek kadar az. Eğer devlet parasını almak bizi de bu dertten kurtarmak istiyorsa ülkedeki tüm esnafı kapsayacak şekilde uzun vadeli bir kredi imkanı sağlamalı, yoksa batarız” diyor.
Ne dediler?
İrfan Korcan :
“53 yıllık makinistim, hiç bu kadar sıkıntı çektiğimi hatırlamıyorum, elektrik borcum var, su borcum var ve suyum kesilmiş durumda ancak ödeyemiyorum. 12 bin TL vergi borcum var, taksitlendirdim ayda bin TL civarı ödemem gerekiyor ancak ben günde 50 TL bile kazanamıyorum ki. Evimin elektriğini bile ödeyemiyorum, evde 5 nüfusuz. Benim kazancım ise oldukça düşük. Emekli maaşım var ancak bankadan borçlarımı ödemem için kredi çektiğim için emekli maaşıma banka el koyuyor. Durum oldukça vahim, devletin bu duruma bir an önce çözüm bulması gerekiyor.
Mehmet Heyberi:
“Esnafın, ne yazık ki siftah yapamadan dükkan kapadığı gün çok. İşler sıfır denecek derecede az. Elde edilen kazançlar, giderleri karşılayamıyor.”
Kubilay Özertay:
“İşlerimiz çok kötü durumda, giderlerimizi karşılayamıyoruz, arada bir ufak bir kıpırdama oluyor ancak onun da devamlılığı olmadığı için doğru dürüst kazanamıyoruz, durumumuz perişan, bir an önce önlem alınmasını istiyoruz.”
Mustafa Beyaz:
“Ayda 400 TL kazanamıyoruz, ekonomik kriz artıkça insanlar maddi olarak etkileniyor bu da esnafa yansıyor, siftah yapmadan dükkan kapattığımız gün oldukça fazla, eve ekmek götüremez duruma geldik. Bir an önce önlem alınmasını istiyoruz dayanacak gücümüz kalmadı”.
Necdet Törer:
“İşlerimizin durumu berbat, neredeyse hiç iş yapmıyoruz, gelirimiz giderimizin yarısını bile karşılamıyor, nereye kadar böyle devam edebiliriz bilemiyorum”.
Mahmut Ekinci:
“İşlerimizin durumu ne çok iyi ne çok kötü, bizi az da olsa kurtaracak kadar iş yapıyoruz, ancak geçmiş yıllara kıyasla daha kötü”.
İbrahim Turşucu:
“İşlerin durumu çok iyi değil, ancak kötü de diyemem, kendimizi kurtaracak kadar para kazanabiliyoruz”.
Ercan Yılmaz:
“İşler fena değil ancak geçmişe nazaran çok kötü, 23 yıldır kaporta ustasıyım ancak hiç bu kadar kötü bir dönem hatırlamıyorum. En büyük etkenlerden biri mesleği bu olmadığı halde emekli olduktan sonra kaportacı dükkanı açan kimselerdir. Bu kimseler yanlarında da kaçak işçi çalıştırıyorlar, bu da bizim işlerimizi dolaylı olarak etkiliyor, devletin bu duruma bir an önce önlem alması gerekiyor. Esnafın % 99’ unun vergi borcu var ancak devlet krediyi vergi borcu olmayanlara veriyor bu çok saçma”.
Selim Bayramoğlu:
“ İşler çok kötü, bütün gün boş boş oturuyoruz, siftah yapmadan dükkanı kapattığımız günler oluyor. Evimizi geçindirmeyi bırakın, vergi borçlarımızı dahi ödeyemiyoruz, gerçekten ben bu kadar kötü bir dönem daha hatırlamıyorum. Devlet en azından küçük esnafa vergi ve elektrik faturaları konusunda bir kolaylık yapmalıdır, aksi halde çok sürmez iflas edeceğiz”.
“KDV oranı düşürülsün”
Mehmet Hanifi Kılıç:
“Durum çok kötü, vergimizi ödeyemiyoruz, dükkan kiramızı ödeyemiyoruz, eve ekmek götüremiyoruz, bu sürdürülebilir bir durum değil. Günde 40-50 tl bile kazanamıyoruz, gerçekten perişan durumdayız, vergi ödemelerinde devletten kolaylık bekliyoruz. % 16 KDV oranı çok fazla. Ben bin TL kazanırsam 160 TL’ sini devlete vermek zorundayım, bu oran çok yüksektir.”
Tahir Toker:
“İşler iyi gidiyor ancak paranın kıymeti kalmadı, gelirim giderimi karşılamıyor, parası olan mesleği olsun olmasın işi bilsin bilmesin, kaportacı oldu, ortalık kaportacı dolu. Malzeme pahalı işçilik ucuz, ben 12 yaşından beridir kaportacıyım. Eskiden Türkiye’ den işçi bulabilirken, şimdi Türkiye’ deki işçiler buranın durumunu beğenmiyor. Türkiye’ den işçi getiremiyorum, durum bu kadar kötü yani, acilen çözüm bekliyoruz çünkü bu şekilde çok fazla ayakta duramayız.”
Hacı Mahmut Koruk:
“İşler normal gidiyor, birkaç ay öncesine nazaran biraz kıpırdama var ancak buna rağmen gelirlerimiz giderlerimizi karşılayamıyor, masraflarımız oldukça fazla. Devletin işçilerin KDV’sini düşürmesi gerekmektedir, esnafa elektrik ve vergi borcunda yardımcı olunması gerekir. Ben günde 100 TL iş yapsam 16 TL’si devlete gider, KDV oranının düşürülmesi lazım. 3 adam çalıştırıyorum maliyeti 10 Bin TL, Bin 600 TL bunun için de vergi ödemem gerekiyormuş ve bana vergi dairesinde zarar ediyorsam işçileri durdurmam söylendi. Büyük şirketler ne kadar işçi çalıştırırsa o kadar vergiden düşülüyor, küçük esnaf ise ne kadar çok işçi çalıştırırsa vergisi artıyor, böyle adaletsizlik mi olur?
Özer Hellaç :
30 yıllık kaporta ustasıyım. En kötü dönemlerimi yaşıyorum, esnafın sorunlarına çözüm bulunması gerekiyor. Küçük esnafa sosyal sigorta primleri ve vergilerde kolaylık sağlanması gerekiyor, çalıştıracak işçi de bulamıyoruz. Durum oldukça kötü, kaçak işçilere de sağlam bir denetim getirilmesi gerekiyor. Her gün borçlanarak dükkan açıyoruz, eskiden 200 TL elektrik faturası öderken, şimdi Bin TL ödüyoruz, çok zor durumdayız, acilen çözüm bulunması gerekir çünkü bu asla sürdürülebilir bir durum değildir.”