Devlet kurumları arasında bilgi paylaşımı havuzunun henüz daha oluşturulamaması ve kurumların kendi içlerinde bilgi paylaşımını yaparak, karşılıklı olarak sistemlerini görememesi, vefat edenlerin bilgilerinin maaş ödemesi yapan kurumlara gönderilmemesi birtakım mağduriyetlerin de yaşanmasına neden oluyor.
Bu mağduriyetlerden biri de sigorta maaşı ödemesi ile engelli maaşı ödemelerinde yaşanıyor. Engelli maaşlarını Çalışma Dairesi öderken, sigorta maaşlarını ise Sosyal Sigortalar Dairesi ödüyor. Maaşlar farklı daireler üzerinden ödendiği ve dairelerin elektronik bir ortamda birbirlerini göremediği için bir kişiye iki maaş ödemesi de yapılabiliyor. Yasaya göre iki farklı maaşı almaları mümkün olmayan birçok kişi, tespit edilmeleri halinde tek maaşa düşürülüyor ve diğer maaşın geriye dönük ödemesi de bu kişilerden tahsil ediliyor. Ancak elektronik bilgi paylaşımı ve dairelerin birbirlerini görememesinin bedelini; fark edilene kadar iki maaş ödemesi yapan devlet, fark edilmesi halinde de vatandaş ödüyor.
Doğuştan engelli Filiz Can, yüklü borçla karşı karşıya
59 yaşındaki doğuştan yürüme engelli olan Filiz Can isimli vatandaş da hem engelli hem eş vefatı nedeniyle 1,5 yıldır iki maaş aldığını ve şu anda yüksek miktarda borçla karşı karşıya kaldığını söyleyerek, mağdur olduğunu söylüyor.
Yürüme engelli Filiz Can, “Doğuştan yürüme engelliyim. 16 yaşımdan beri engelli maaşı alıyorum. Son zamlarla birlikte 16 bin TL oldu engelli maşım. Eşimi 1,5 yıl önce kanserden kaybettim. Eşimin 14 bin TL olan maaşı da bana bağlandı. Ben tek maaş almam gerektiğini bilmiyordum ve 1,5 yıl boyunca her iki maaşı da aldım. Geçen ay bana maaşlardan birini kestiklerini, diğerini de geri ödemem gerektiğini söylediler. Bir anda yüklü miktarda bir borçla karşı karşıya kaldım. Bana şimdi 14 bin TL maaş vereceklerini söylediler. Ben bu maaşla nasıl geçineceğim. Yürüme engelli olduğum için tuvalete yetişmekte zorluk çekiyorum ve bez kullanıyorum. Allah’tan evim kira değil” dedi.
Şu anda Girne Rehabilitasyon Merkezi’ndeki hayırsever vatandaşların desteği ile ayakta durduğunu söyleyen 59 yaşındaki Filiz Can, yetkilerden hem kendisine hem de kendisi ile benzer sorunları yaşayan engellilerin bu durumlarına çözüm üretmesi çağrısında bulundu.
Kibrit: Daireler birbirini görmüyor
Yaşanan mağduriyetlerle ilgili Diyalog’a konuşan Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı Günay Kibrit, kendisinin bilgisinde şu anda bu durumda olan iki kişi olduğunu kaydetti. Kibrit, “Engellilerin aldığı maaş zaten çok düşük, bu hayat pahalılığında ihtiyaçlarını karşılamaya bile yetmiyor” derken, daireler arasındaki koordinesizlik nedeniyle iyi niyetli olan kimi engellilerin de sistemin mağduru olduğunu kaydetti. Kibrit, “Yasaya göre bir kişi engelli maaş alıyorsa ve başka bir yerden de eş vefatı vb. bir maaş hak edişi kazandıysa başvuru yapması halinde o maaşı da alabiliyor. Ancak dairelerden biri bunu fark ederse yüksek olan maaşı bırakıyor ve diğer maaşı kesiyor. Burada sorun maaşının kesilmesi nedeniyle birden bire alışmış olduğu gelirden olan engellilerin çok ötesinde; yıllarca bir kişiye iki maaş ödeyen ve bunu fark etmeyen devletin bir anda bu kişilerden, kestikleri maaşı geriye dönük olarak ödemesini istiyor. Bu engelliler bir anda yüksek miktarlarda borçla karşı karşıya kalıyor” dedi.