Hüseyin ÇİÇEK - Ömer KADİROĞLU
Kuzey Kıbrıs’ın en önemli tarım ürünlerinden olan zeytin üretiminde ciddi sorunlar yaşanıyor. Üreticiler, bir yandan kuraklık, diğer yandan Akdeniz Meyve Sineği ve Afrika’dan gelen toz bulutlarının üretimi vurduğunu ve kaliteyi düşürdüğünü belirterek “Perişan durumdayız” diyor.
Diyalog’a konuşan Karpaz bölgesi ve Şirinevler’deki üreticiler, zeytin fiyatlarının yanı sıra zeytinyağı fiyatlarının çok artacağını belirtiyor, “Halen 30 TL olan bir litre zeytinyağının fiyatı 50 lirayı da aşacak” şeklinde konuşuyor.
İşte üreticilerin görüşleri:
***********
Hüseyin Diner:
Son 3 yıldır bölgede çok fazla zeytin hasadı olmadı. Yağışların az olması ve Afrika’dan gelen toz bulutları bölgedeki zeytin üretimini olumsuz yönde etkiledi. Zeytinin azalmasına bağlı olarak zeytinyağı üretimi de azaldı. Buna bağlı olarak ta fiyatlar tavan yaptı.
Şu an itibarı ile zeytinyağının litresi 30 TL. Tüccar karı, pazarlama derken Piyasada ise 50 TL’yi aşıyor. Fiyatlardan ötürü vatandaş zarar görecek.
Tevfik Kırımlı:
Yağışların az olması, Akdeniz meyve sineğinin geçtiğimiz Temmuz ayı içerisinde zeytinleri istila etmesi ve Afrika’dan gelen toz bulutları ağaçlarda bulunan zeytinleri döktü. Oldukça kötü bir sezon geçirdik. Geçmiş yıllarda bir günde elde ettiğim verimi bu yıl 3 ayda elde edemedim. Şu an itibarı ile gerek otellere, gerek restoranlara gerekse müşterilere zeytinyağı veremeyecek durumdayız.
Güney Kıbrıs’tan kaçak olarak çok kalitesiz zeytinyağları piyasaya sokuluyor.
Zeytinyağı boşluğunun giderilmesi için şu an tek alternatif, geçici olarak zeytinyağı ithaline izin verilmesidir.
Osman Zorlu:
70 kök zeytin ağacım var bu yıl zeytin bile toplayamadım. 10 yıldan fazladır bölgemizdeki ağaçlarda zeytin azaldı, köye yağmur yağmıyor, Kantara’daki vericiler ile elektrik santralinin verdiği etki bulutları etkiliyor düşüncesindeyim. Şimdi tek bir tane zeytin bile yok.
Osman Cengizer:
Üretim şu an oldukça az, kuraklık bizi olumsuz etkiledi. Kendi imkânlarım ile ağaçlarımı suluyorum ama yine de ağaçtaki meyve yetersiz, asırlık zeytin ağaçları bile meyve vermiyor. Eskiden üretilen zeytinler ne yazık ki yok.
Özdemir Aydıntan:
80 kök zeytin ağacım var, toplasanız bir avuç zeytin ancak toplayabildim. Afrika’dan gelen toz bulutları bütün ağaçların meyvelerini kuruttu. Daha önceki yıllarda ağaçlar üzüm salkımı gibi yüklüydü, şimdi bir avuç zeytin bulduğumuzda sevinecek duruma geldik, durum çok kötü.
Afet Kasap:
Bu yıl zeytin hasadı çok az. Geçen yıl biraz daha iyi bir verim aldık ancak bu yıl kurak geçen yaz ayları nedeniyle az bir verim alabildik. Şimdi kendi ihtiyacımızı karşılamak için yağ çıkartıyoruz. Bu yıl zeytinyağının ne kadar olacağı konusunda bir fikrim yok. Zeytinin kilosu 20 lira civarıdır. Bu iş çok meşakkatli bir iştir. Ağaçtan topla, dallarını yapraklarını ayıkla, değirmene götür ayrıca ürünü elde etmek için de bir yıl boyunca ağaç bakımı yapmak zor bir süreç olduğundan fiyatı da pahalıdır.
Mehmet Amca:
Zeytin bu yıl cep yakacak. Bidonu 600 lira. İsteyen yer, isteyen bakar. Biz kendi yağımızı çıkartıyoruz ancak çok emek isteyen bir üründür. Bu yıl hasat çok kötü. Geçen yıl da kötü bir dönem geçirdik. Kurak geçen kış ayları Zeytindeki verimi düşürüyor. Kendi tüketeceğimiz yağımızı çok şükür çıkartıyoruz.
Salih Zurnacı:
Zeytin genel olarak her yerde çok az. Kuraklık nedeniyle seneden seneye azalıyor. Geçen yıl 400 lira bu yıl 600 liradan gidiyor. Ürün az olduğu için yağ da az çıkıyor. Piyasada da rağbet olması nedeniyle fiyatlar yüksektir. Bu ürün çok emek isteyen zahmetli bir iştir. Bu yıl zeytinyağı cep yakacak gibi görünüyor.
Ali Ferdal:
Ağaca bakarsanız veriminizi alırsınız. Benim Lefkoşa’da üç tane ağaç bakıyorum ve bu yıl verim olarak Çakistes ve zeytin olarak 50 kilo kadar ayırdım ayrıca 50 kilo da yağ çıkartmak için getirdim. Ben arkadaşlarımdan duyuyorum ki bu yıl zeytin veriminde çok düşüş var diye. Ancak ben ağaçlarıma baktığım için böyle bir durum yaşamadım.
Asım Keleşzade:
Ben kendi ihtiyacımı karşılamak için yağ çıkartıyorum. Fazla bilgi sahibi olmamakla birlikte elimden geldiğince ağaçlarıma bakıyorum. Bu yıl organik olması için hiç ilaç kullanmadım bu nedenle de ağaçlar ürünün büyük çoğunluğunu döktü. Çok az miktarda zeytin elde ettim. Zeytin veriminde ciddi bir düşüş olduğunu duyuyorum. Kurak geçen kış ayları nedeniyle verimde düşüş yaşanıyor.