Ufuk ÇAĞA
Sınır kapılarının açılmasının bir çok olumlu yanı olduğunu ifade eden oda başkanları da, birbirini tanıma fırsatı bulan toplumların az da osla ticaret yaptığını söyledi.
Diyalog’un görüşlerine başvurduğu işadamları, binlerce insanın doğup, büyüdüğü yerleri görme fırsatı yakaladığına dikkat çekerek, bunun dışında iki toplumun yakınlaşmasına olanak sağlandığını belirtti.
İşadamları ne dedi?
Ali Çıralı (Sanayi Odası Başkanı)
“Kapıların açılması bana göre çok olumlu oldu. Kapıların açılmasıyla iki toplum da birbirini tanıma fırsatı yakaladı ve yapılan bazı söylemlerin ne kadar hatalı olduğu anlaşıldı. Yine kapıların açılması ile birçok insan doğup büyüdüğü yerleri görme fırsatı buldu ve hasret giderdi. İstenen seviyede olmasa bile iki toplum birbiri ile yakınlaştı. Ayrıca Yeşil Hat Tüzüğü ile ufak tefek ticaret demeyim ama alışverişler oldu. İki taraf arasında yapılan bu alışverişin hacmi 2008 yılında 8 milyon Euro’ya kadar çıktı ama ardından düşüşe geçerek geçen yıl 4 milyon Euro’ya kadar geriledi. Yine de alınan bu karar yerinde bir karar idi. Aslında ben inanırım ki bir anlaşma demek bir ortaklık demektir ve ancak iki dost arasında ortaklık yapılabilir. Bu sebeple de ticaret her iki toplum arasında dostluğu artırabilir, ticarette yapılacak ortaklıklarla bunu sağlayabiliriz. Ancak bu konuda samimi bir şekilde çalışmaların yapılması gerekir, her iki tarafta da yapılan ticaretten dolayı alınan vergiler düşürülebilir, böyle bir hareket de iki taraf arasında yapılacak ticareti ve dolayısı ile de dostlukları artıracaktır”
Metin Şadi (İşadamları Derneği Başkanı)
“İyi ki kapılar açıldı, hem biz dünyayı tanıdık hem de Güney’dekiler ile dünya da bizleri görüp tanıdı. Kapıların açılması çok isabetli bir karar oldu, gerçi açılan kapılar sonrası hedeflenenlerin büyük kısmı gerçekleşmedi ama yine de iki toplum birbirini daha yakından tanıma fırsatı yakaladı. Biz kapıların açılmasını yeteri kadar kullanamadık, kendi kendimizi adeta hapsettik ve Güney ile hiçbir işbirliğine girmedik. Her iki tarafın da sendikaları, dernekleri zaman zaman işbirliği yapsalar bile bunlar hep kesik kesik oldu ve bu işbirliklerini geliştirici çalışmalar yapılmadı. Şu anda kişisel olarak birtakım işbirlikleri yapılıyor, ama bunlar yeterli değildir, dernekler, sendikalar her iki topluma da bu işbirliğinden asıl kazanan burada yaşayanların olacağını anlatması lazım. Benim en büyük isteğim Kıbrıs’ın her iki tarafında yaşayan insanların beraber yaşayabilecekleri bir ortamı yaratmaları ve işbirliklerinin dostane bir şekilde gelişmesidir”
Hürrem Tulga (Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı)
“Kapılar açıldıktan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmadı, yıllarca Kıbrıs Türkü’ne siyasiler tarafından söylenen birçok şeyin yalan olduğu ortaya çıktı. Ama yine de çözüm de olmadı, hatta çözüm umutları geri çekildi. Yine azımsanamayacak sayıdaki insanımız kapıların açılmasını bir çözüm olarak gördü, fakat şu anda geldiğimiz durumda bunun bir çözüm olmadığı da bal gibi ortaya çıktı. Bu olayın ardından geçen sürede belki ekonomik anlamda çok bişey olmadı, ama ülkedeki getto anlayışının aslında bir kazık olayı olduğu da anlaşıldı. Kapıların açılması ile insanların kalitesiz ürünleri çok pahalıya aldıkları ortaya çıktı ve değişim yaşanmaya başladı. Aslında kapıların açılmasını çok daha iyi kullanabilirdik, kalite, üretim, hizmet ve birçok alanda ne kadar geri olduğumuz ortaya çıktı, yani deşifre olduk. Ama deşifre olmamıza rağmen geçen 11 yıllık sürede bunları hala daha düzeltemedik. Hala daha kaçakçılık var. Gıda güvenliğini sağlayamadık, altyapı eksikliği devam ediyor, mesleki eğitime önem vermiyoruz, dolayısı ile üretimden koptuk. İşte geçen bu sürede bu konuları aşabilirdik ama aşamadık. Bir diğer önemli konu “devleti asalak yapıdan hizmet veren bir yapıya geçirebilirdik”, ama bunu da yapamadık. Ben diyorum ki geçen sürede tüm bunları yaparak sistemli bir üretime geçebilir ve Güney’le olan ticaret hacmini artırabilirdik. Ama kapılar açılmasaydı tüm bu konularda eksikliğimiz olduğunu göremeyecektik ve kapıların açılmasıyla bu konuların önemini anlamış olduk.”