Kıbrıs Türk Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğluları, Menşe İsmi Korumalı (MİK) hellim üretiminde önerilen değişikliklerin, Kıbrıs Türk tarafı için avantaj olacağını vurguladı.
Naimoğluları, MİK hellim üretimine getirilecek yeni düzenlemeyle ilgili TAK'a açıklamada bulundu. Naimoğluları, Güney Kıbrıs’ta süt üreticileri ile hellim üreticilerinin MİK hellim üretimi için vardığı mutabakatta, 2024’e kadar koyun sütünün az olduğu dönemlerde koyun/keçi süt oranının yüzde 10, koyun/keçi sütünün arttığı dönemlerde de yüzde 20 olması şeklinde olduğunu anlattı.
Yeni düzenlemede, hellim üretiminde kullanılacak keçi/koyun süt oranının 2024’ten 2029’a kadar her yıl yüzde 5 arttırılıp, keçi/koyun süt oranının yüzde 51’e çıkarılması öngörülüyor.
Kuzey Kıbrıs’ta Süt Endüstrisi Kurumu'na verilen toplam sütte koyun keçi süt oranının mevsime bağlı olarak yüzde 5-10 oranında değiştiğini kaydeden Naimoğluları, önerilen değişikliklere işaret ederek “Bu bizim açımızdan avantajdır” dedi.
SÜTEK’in günde 400 ton civarında süt aldığını ancak yarısının hellim üretiminde kullanıldığını, bunun mevsime bağlı olarak günde 25-50 tonunun yani yüzde 10-20'sinin koyun keçi sütü olduğunu, dolayısıyla MİK hellim üretimi için gerekli standartları tutturabileceklerini ifade etti.
Başlar: Günde 10 ton hellim üretilebiliriz
Süt Ürünleri İmalatçıları Birliği Başkanı Mustafa Başlar, ülkedeki mevcut yapı ile günde 10 ton Menşe İsmi Korumalı (MİK) hellim üretimi yapılabileceğini, ancak kaba yem ve küçükbaş sayısının hızlı bir şekilde arttırılması gerektiğini söyledi.
Başlar, MİK hellim üretimine getirilecek yeni düzenlemeyle ilgili TAK'a açıklamada bulundu. Yeni düzenlemeye göre MİK hellim üretiminde Ocak 2023’e kadar keçi/koyun süt oranının yüzde 10, ardından yüzde 20 daha sonra ise her yıl yüzde 5 arttırılması öngörülüyor.
Başlar, Süt Endüstrisi Kurumu verilerine göre günlük 400 ton süt üretiminin bulunduğunu, bunun yüzde 8-10’unun koyun/keçi sütü olduğunu, ancak ürettiği sütü SÜTEK’e vermeyen ve kendi hellim/yoğurt üretiminde kullanan küçümsenmeyecek miktarda küçükbaş hayvan üreticinin de bulunduğunu, Kuruma verilmeyen keçi/koyun sütünün yüzde 5 civarında olduğunu da kaydetti.
Başlar, SÜTEK’in güncel verileri ve MİK hellim için yüzde yirmi koyun/keçi sütü kullanılması koşulu esas alındığında, MİK’e uygun olarak günde 10 ton hellim üretilebileceğini kaydetti.
5 işletme MİK'e uygun üretim için başvuru yaptı
Başlar ayrıca, 5 işletmenin MİK'e uygun hellim üretimi yapabilmek için başvuruda bulunduğunu, söz konusu işletmelerle istişarelerin sürdüğünü ifade etti.
Onaylanan MİK hellim üretiminde keçi/koyun süt oranının yüzde 51 olması gerekiyor. Hem Güney hem de Kuzey Kıbrıs'ta keçi/koyun süt üretimi düşük olmasından dolayı söz konusu orana tepki gösterilmişti.
Avrupa Komisyonu, 12 Nisan 2021’de Kıbrıs’ta üretilen hellim ismini AB çapında koruma altına alarak ve yanıltıcı ve taklit ürünlere karşı koruyarak Menşe İsmi Korumalı Ürün (MİK)/protected designation of origin (PDO) olarak tescillemişti.