Aytuğ TÜRKKAN
Kıbrıs Türk Otelciler Birliği (KITOB) Başkanı Dimağ Çağıner, turizm için ayrılan kaynağın belli olmadığı bir ortamda planlama yapılamayacağını ifade ederek sektörün içine düştüğü sıkıntılı durumu anlattı. Turizm gelirlerinin ülke ekonomisi için önemine değinen Çağıner, turizmin gerilemesinden ekonominin de olumsuz etkileneceğini söyledi.
KKTC devletinin turizm sektörü için 8 milyon Euro harcayıp 1 milyar dolar gelir kazandığına vurgu yapan Çağıner, toplumun sektörü sahiplenmesi gerektiğinin altını çizdi.
KKTC ile Türkiye Cumhuriyeti arasında henüz imzalanmayan ekonomik protokolün yarattığı olumsuzluğun turist gelişine yönelik uygulanan teşvik sistemine darbe vurduğuna dikkat çeken Çağıner, “Turizm ve eğitimin protokol kapsamından çıkarılması gerekiyor” dedi
Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner, Diyalog TV’de katıldığı Güne Merhaba programında ezber bozan açıklamalarda bulundu.
“Turizm politikası oluşturmalıyız”
Çağıner, “İyi günler geçirmiyoruz sıkıntılar yaşıyoruz. Ulaşım olarak sıkıntımız var. Bunu aşmak için uygulanan teşvikler var, bu yolla Avrupa’dan gelen yolcular açısından ilerlemeler sağladık. Sürdürülebilir bir turizm politikamız yok. Dönemsel olarak iyi ya da köyü giden döneler yaşadık. Bir planlama yapmadık, sürekli bakanların değiştiği süreçler gördük. Ülke gerçeklerine uygun bir planlama programa yapılmadı. Bundan sonra önemli olan turizm politikası oluşturmaktır” dedi.
Turizm politikaları oluşturulurken örgütlerin de içerisinde bulunacağı bir yapının oluşturulması gerektiğini söyleyen Çağıner, “Bizim en büyük sıkıntımız kaynaktır. Önce hedef belirleyip rakamı belirlememiz lazım. Turizm fonlarının turizm için kullanılması gerekiyor” şeklinde konuştu.
“Turizm ve eğitim protokollerden ayrı tutulmalı”
Teşvik konusuna değinen Dimağ Çağıner biriken alacakların büyük bir sorun teşkil ettiğini ifade ederek, “Protokole bağlı bir kaynak aktarımıdır bu ve bunun ne zaman aktarılacağı bir soru işaretidir” diye konuştu. Protokollerin imzalanıp imzalanmayacağı ve içeriği bakımından siyasi bir adım olduğuna dikkat çeken Çağıner, bu konuların eğitim ve turizm için ayrı tutulması gerektiğini ifade etti:
Çağıner konuşmasının devamında şöyle konuştu, “Protokollerin imzalanıp imzalanmaması siyasi bir konudur, mutabakata varmak gerekiyor. Turizmin bu protokollere bağlı olmaması lazım. Gelir getiren sektörlerin protokole bağlanmasının bir anlamı yoktur. Protokoller giderlerin kısılması gibi şartlar içeriyor. Reform yapmak ve düzene girip giderleri kısmaktır. Gelir getirici sektörlerle ilgilli istediğiniz zaman müdahalede bulunabilirsiniz. Bunu protokole bağlamanın anlamı nedir? Bu ancak gelir getiren bir nokta. Şimdi acaba para gelecek mi, Türkiye ne demiş bizimkiler ne demiş, acaba KIBTEK var mı içinde? Biz bunlarla değil ülkeyi tanıtmakla uğraşmamız gerekiyor. Ama bunun yerine Başbakan ne demişti, bakan ne demiştiyi takip etmekle günümüzü geçiriyoruz. Bizim görevimiz tanıtım yapma, girdi maliyetlerini düşürecek projeler yapıp bunlarla ilgili hükümetlerle konuşma yapmaktır. Turizm ve eğitim gibi gelir getirici konuları bundan sonra artık protokolün dışında tutulması gerekiyor ve bundan bağımsız paranın verilmesi gerekiyor.”
“KKTC’nin iki başarı hikayesi…”
KKTC’nin iki başarı hikayesi olduğunu söyleyen Çağıner, “100 bin öğrenci 1 milyar dolar turizm geliridir. Turizm gelirinden memnun muyuz, bunun hesabını yapan var mı? Turizme verilen teşvik 20 milyon Euro’dur. Sektörden ise 900 milyon 1 milyar dolarlık bir girdi sağlıyorsunuz. 20 milyonluk teşvikin de 7-8 milyonu KKTC hükümetinden geriye kalan Türkiye Cumhuriyeti’nden çıkıyor. Biz turizm gelirlerinden 8 milyon Euro verip 1 milyar dolarlık bir gelir elde ediyoruz, bu mantıklı mı değil mi? Bakın teşvik sistemi de kaldırılabilir ama bir sonraki adımın da similasyonunu yapalım” dedi.
“Elektrik zammında kazığı otelci yedi”
KITOB Başkanı Çağıner, elektik zammının otelcilere yapılmadığı yönündeki yanlış söylemlere de değindi. Çağıner, elektrik zammının büyük sıkıntı yarattığını belirterek şunları kaydetti, “Yüzde 26’lık bir zam yapıldı, otelci nasıl ayakta duracak. Ekim ayından beri erken rezervasyon satıyoruz. Ama bakın nasıl zam oldu. Bu maliyetler otelcilik yapmak mümkün değil rekabet edemezsiniz. Bakın bir de otelcilere indirim yapıldı deniyor. Bakın casino otelin içerisindeyse ve solar panelden enerji üretenler 3’lü tarifeye geçemezler yani tek tarifeyi kullanmak zorundayız. Bu da 98 kuruş kilowatt saat demek oluyor. Yani yüzde 26 zamdır bunun karşılığı. Yani eğer birileri bir kazık yemişse çok affedersiniz ama bu kazığın en büyüğünü otelciler yedi. Otelci ayakta kalamasa, turizm geliri düşerse, tüccar da sanayici de esnafı için de vay haline diyorum. Bunun bedelini hep beraber öderiz maalesef.”
“Bayram tatilinde oteller boş kalabilir”
Dimağ Çağıner bu yıl turizmde yaşanan sıkıntının yeni yılda kendini gösterdiğini haziran ayındaki bayram tatilinde de otellerin boş kalma tehlikesi olduğunu sözlerine ekledi.
Çağıner, “Hava ulaşımında belirli dönemlerdeki bilet fiyatları bizim satın alma gücümüzün üzerindedir. Bayramda otellerin boş kalma ihtimali vardır. Talep olmamasını bir kenara koyalım, diğer tarafta bu paketleri satın alabilecek bir insan Kıbrıs’a mı gelir, Antalya’ya gidebilir. Bakın sektör olarak bu yılbaşı tarihte geçirdiğimiz en kötü yılbaşıdır, dışarıdan insan gelmedi. Bunu bayramda da yaşayacağız. Çünkü 1900 TL’ye tek yön bilet var, kim bunu alabilir? Hava ulaşımı noktasında bir açılım yapma ihtiyacımız var, bu bir havayolu şirketi kurma demek değil. Farklı modeller de olabilir, bunu Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı ile konuşuyor, çalışıyoruz. Bunu biz de sektör olarak yakından takip ediyoruz” ifadelerini kullandı.